Ostatnio przeglądając etykiety produktów żywnościowych, w tym również przeznaczonych dla osób aktywnych fizycznie coraz częściej można się natknąć na składniki takie jak liofilizowane owoce czy liofilizowane mięso. Powszechna wiedza na temat liofilizacji jest jednak stosunkowo niewielka i mało kto wie jaką wartością odżywczą i zdrowotną charakteryzują się poddane temu procesowi pokarmy.
Czym jest liofilizacja
Liofilizacja nazywana także suszeniem sublimacyjnym jest procesem technologicznym, w trakcie którego z zamrożonego produktu usuwa się wodę, z pominięciem procesu skraplania. Chociaż sam termin „liofilizacja” wydaje się być stosunkowo nowy, to tak naprawdę zjawisko (czyli przejścia lodu w parę) w przemyśle spożywczym wykorzystywane jest od pierwszej połowy XX wieku, a pierwszym produktem otrzymany z zastosowaniem tej metody była kawa liofilizowana wyprodukowana przez Amerykanów w 1938 roku. Produkty liofilizowane wykorzystywane były przez armię amerykańską w czasie II wojny światowej.
Zalety liofilizacji
Liofilizacja jest jedną z najlepszych metod utrwalania żywności. Nie tylko, że zabezpiecza się w ten sposób skutecznie produkty przed zepsuciem, to dodatkowo zachowuje ich wartość odżywczą. Podczas tego procesu nie dochodzi bowiem do istotnych strat witamin, składników mineralnych, substancji biologicznie czynnych takich jak polifenole, jak również białek, węglowodanów i tłuszczów. Liofilizaty są lżejsze, mniejsze niż ich konwencjonalne odpowiedniki, więc znakomicie nadają się do tego by je ze sobą zabrać na dłuższą wyprawę. Fakt ten wykorzystywany jest przez wojsko i… NASA.
Jakie produkty można poddać liofilizacji?
W zasadzie każdy produkt żywnościowy można poddać liofilizacji, o ile zawiera on w składzie wodę i składniki zaliczane do tzw. suchej substancji (białka, węglowodany, tłuszcz). Najczęściej spotykać można w sklepach liofilizowane owoce i warzywa. Liofilizaty znaleźć można w daniach i sosach typu instant, mieszankach przyprawowych, kawach, środkach specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W sklepach sportowych znaleźć można np. liofilizowane mięso (beef jerky), stanowiące skoncentrowane źródło białka.
Wady liofilizacji
Głównym mankamentem liofilizatów jest relatywnie wysoki koszt otrzymania finalnego produktu, co związane jest z koniecznością zastosowania specjalistycznego sprzętu oraz znaczną energochłonnością samego procesu. Za wadę produktów liofilizowanych uznać należy także fakt, iż są one bardzo wrażliwe na wilgoć. Liofilizaty należy przechowywać w bezwzględnie suchych warunkach. Poza tym liofilizacja jest zdecydowanie pożądaną metodą utrwalania żywności.
Podsumowanie
Żywność liofilizowana stanowić może potencjalnie cenny element zdrowej diety, co związane jest nie tylko z jej trwałością, ale także wysoką wartością odżywczą. Liofilizaty przydać się mogą szczególnie osobom aktywnym fizycznie i dużo podróżującym. Warto oczywiście pamiętać, że sam fakt iż dany produkt zawiera składniki poddane suszeniu sublimacyjnemu nie oznacza jeszcze że jest wysokojakościowy (vide: zupki do zalania z supermarketów).
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
