Chyba nie ma produktu składającego się głównie z cukrów prostych - poza miodem, który cieszyłby się opinią zdrowego i wartościowego. Wiele osób używa go chociażby jako środka słodzącego do herbaty i innych napojów. Warto jednak zastanowić się co takiego miód zawiera i jaka jest jego wartość odżywcza.
Miód... czyli co?
Jakkolwiek by skupiać się na potencjalnych walorach miodu, to fakty są takie, że składa się on głównie z cukrów i wody. Oczywiście niekoniecznie fakt ten jest jakąś istotną wadą, niemniej jednak – nie należy go też bagatelizować twierdząc, że kalorie z miodu „się nie liczą” do dziennego bilansu…
Należy zaznaczyć, iż w miodzie obecne są także:
enzymy,
sole mineralne,
witaminy,
kwasy organiczne,
związki fenolowe.
Ich całkowita ilość jest jednak dość skromna, choć wiele wskazuje na to, iż wystarczająca by wywrzeć pewien wpływ na nasz organizm, przy czym może być to wpływ zdecydowanie pozytywny.
Rozkładamy miód na czynniki pierwsze
Miód – jak zostało wspomniane, to mieszanina rozmaitych substancji o różnej budowie i odmiennych właściwościach. Co istotne, zawartość poszczególnych składników jest skrajnie rozbieżna co w praktyce najczęściej wygląda następująco:
cukry proste: takie jak przede wszystkim fruktoza i glukoza: 65 – 80%,
woda: 15 – 23%,
kwasy organiczne: 0,005-0,3%,
białka, peptydy, wolne aminokwasy, enzymy: 0,05 do 1,6% łącznie,
składniki mineralne: 0,05 – 1%,
polifenole: 0,02 – 1,2%,
olejki eteryczne i witaminy: ilości śladowe.
W różnych miodach zawartość wymienionych składników może być odmienna. I tak oto miody spadziowe wyróżniają się nieporównywalnie wyższą zawartością soli mineralnych niż w miody nektarowe. Podobna zależność dotyczy innych składników, takich jak kwasy organiczne czy enzymy. Tak więc też i wpływ poszczególnych rodzajów miodu na funkcjonowanie organizmu może być inny.
Jakie cukry siedzą w miodzie?
Węglowodany to główny składnik masy miodu, przy czym dominują w nim zawsze cukry takie jak glukoza i fruktoza (stanowią 70-80% puli węglowodanowej). Ich proporcja często jest wyrównana, choć są od tej reguły wyjątki i niekiedy fruktozy jest trochę więcej (1,3 : 1).
Oprócz wolnych form wymienionych monosacharydów w miodach, znaleźć można także:
sacharozę – jest jej jednak raczej niewiele – maksymalnie 4 – 5%,
dekstryny – do 15% (głównie w miodach spadziowych, inne zawierają ich mniej),
melezytozę – będącą trójcukrem złożonym z glukozy i turanozy i trawioną dość wolno w naszym przewodzie pokarmowym,
maltozę,
skrobię – ta obecna jest w nielicznych miodach i to w śladowych ilościach.
Miód jako zamiennik cukru
Miód ze względu na walory smakowe, może stanowić zamiennik cukru. Można nim słodzić herbatę i inne napoje. Mając na uwadze jego pewien potencjał prozdrowotny taka zamiana wydaje się korzystna, z drugiej strony trzeba liczyć się z tym, że miód wcale dużo mniej kaloryczny od cukru stołowego nie jest, a jedna łyżeczka tego przysmaku może ważyć 2 – 3 razy więcej niż łyżeczka sacharozy… Z drugiej strony jednak wpływ miodu i cukru stołowego na organizm jest inny, co pokazały badania naukowe. W jednym z takich badań oceniono skutki metaboliczne włączenia do diety albo 70g miodu albo też takiej samej dawki sacharozy. W próbie wzięli udział zarówno zdrowi ochotnicy z prawidłową masą ciała, jak i osoby z nadwagą, otyłością i zaburzeniami gospodarki lipidowej. Okazało się, że w grupie ochotników przyjmujących miód przez miesiąc czasu doszło do istotnej poprawy w poziomie lipidów i glukozy we krwi, a mało tego – zaobserwowano także lekkie obniżenie całkowitej masy ciała i spadek poziomu tłuszczu zapasowego. U ochotników spożywających sacharozę, masa ciała uległa symbolicznemu zwiększeniu o 1,3%, nie zaobserwowano też korzystnych zmian w zakresie parametrów lipidowych i glukozowych.
Jak powszechnie wiadomo, poprzez umiejętne manipulowanie spożyciem węglowodanów, można poprawiać zdolności wysiłkowe. Ze względu na obecność glukozy, fruktozy i innych cukrów, konsumpcja miodu w okresie okołowysiłkowym wydaje się być pomysłem bardzo dobrym zwłaszcza, że zawiera on także sole mineralne, kwasy organiczne i polifenole. Co istotne, można znaleźć dowody na to, że używanie miodu przed i w trakcie wysiłku, może przyczyniać się do poprawy wydolności, a co ciekawe notowane efekty okazały się lepsze niż w przypadku profesjonalnych żeli sportowych!
Miód, chociaż składa się głównie z sacharydów i wody, nie powinien być postrzegany jedynie przez pryzmat tych składników. Istnieją podstawy by sądzić, że jego wpływ na organizm jest zgoła inny niż wpływ konwencjonalnych cukrów. Miód doskonale nadaje się jako środek stosowany przez sportowców w celu poprawy wydolności, może też stanowić dodatek słodzący do napojów – zamiennik sacharozy, choć należy pamiętać o tym, że jedna łyżeczka miodu ważyć może dwu- lub trzykrotnie więcej niż łyżeczka stołowego cukru. Co ciekawe, regularna konsumpcja miodu nie wydaje się być szczególnie groźna dla sylwetki, a w badaniach naukowych zaobserwowano, że miód korzystnie wpływa na parametry lipidowe i glukozowe będące markerami zdrowia metabolicznego.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
