Histamina to hormon powstający z histydyny (może być też dostarczana z pożywieniem), amina biogenna zaangażowana w kilka procesów funkcjonowania organizmu, w tym w układ odpornościowy i układ nerwowy. Współdziała ona z innymi hormonami i pozytywnie działa na nasze ciało, gojąc rany i regulując napięcie mięśni gładkich. Histamina rozszerza naczynia krwionośne i „wysyła” białe krwinki do miejsca występowania zapalenia (stanu zapalnego). W dobrze funkcjonującym organizmie histamina po spożyciu zostaje rozłożona w jelitach pod wpływem enzymu diaminooksydazy, tak zwanym DAO. DAO jest odpowiedzialny za metabolizowanie większości histaminy zawartej w niektórych produktach spożywczych, a niedobór tego enzymu może przyczyniać się do objawów nietolerancji histaminy.
Czy histamina jest niebezpieczna?
Histamina jako hormon w organizmie nie jest szkodliwa, jest wręcz niezbędna do prawidłowej pracy ciała i układu nerwowego. Jednak niektóre czynniki zewnętrzne mogą zwiększyć zawartość histaminy w organizmie i wówczas staje się to niebezpieczne.
Kiedy występuje nietolerancja?
Nietolerancja histaminy pojawia się wówczas, gdy zachodzi jej nadmierna produkcja (lub konsumpcja) i nasz organizm nie jest w stanie poradzić sobie z jej rozkładem. Jeśli w organizmie nagromadzi się jej zbyt dużo, występuje obniżona aktywność lub nieobecność enzymu DAO, wówczas mogą wystąpić uciążliwe objawy, w tym nietolerancje pokarmowe często przypominające reakcje alergiczne.
Objawy nietolerancji histaminy
Problemy z wrażliwością na histaminę i jej nietolerancją mogą mieć szeroki zakres objawów. Większość osób z tym problemem ma objawy takie jak:
swędząca skóra, łzawiące oczy lub pokrzywka,
przyspieszone tętno,
zatkany nos lub wodnisty katar,
suchość w jamie ustnej,
nieregularne cykle miesiączkowe,
trudności z zasypianiem lub snem,
bóle brzucha lub inne problemy trawienne w tym biegunka,
zawroty głowy,
lęk,
bóle głowy i migreny.
Dieta o niskiej zawartości histaminy
Jednym z najczęstszych i najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie z nietolerancją histaminy lub wysokim jej poziomem jest dieta o niskiej zawartości histaminy i wyeliminowanie produktów, które powodują jej wyrzut w organizmie. Nie rozwiąże to całkowicie wrażliwości lub nietolerancji na histaminę, ale może pomóc w zmniejszeniu jej ilości w organizmie i złagodzeniu objawów. Zawsze dobrze jest skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, że objawy, które mamy, nie są wynikiem czegoś poważniejszego.
Pokarmy o wysokiej zawartości histaminy, których należy unikać
Należy unikać żywności, która została w jakiś sposób naturalnie zakonserwowana, na przykład poprzez fermentację, zakwaszenie, suszenie, wędzenie lub peklowanie. Należy pamiętać, że dieta o niskiej zawartości histaminy może różnić się w zależności od osoby. Zdecydowanie trzeba wykluczyć z diety:
alkohol i napoje fermentowane (zwłaszcza czerwone wino i kombucha),
owoce cytrusowe, banany, awokado, suszone owoce, truskawki, ananasy i papaję,
produkty fermentowane takie jak kimchi, kapustę kiszoną, jogurt, kefir itp.,
chleb na zakwasie,
chleb na drożdżach,
ser dojrzewający i produkty mleczne,
czekoladę i kakao,
przetworzone, peklowane, wędzone mięso,
ocet,
herbaty (zielona, czarna, yerba mate),
szpinak, bakłażany i pomidory,
sztuczne barwniki spożywcze i konserwanty,
owoce morza mrożone,
przyprawy takie jak curry, cayenne, chili, goździki, cynamon i gałka muszkatołowa,
fasolę szparagową i inne rośliny strączkowe, w tym orzeszki ziemne.
Produkty o niskiej zawartości histaminy
Chociaż dieta o niskiej zawartości histaminy może wydawać się restrykcyjna, istnieje wiele produktów, które z pewnością będą dobrą alternatywą. Są to:
świeżo złowione owoce morza (może być konieczne unikanie skorupiaków),
gotowane jajka,
ryż, komosa ryżowa i kasza gryczana,
świeże owoce o niskiej zawartości histaminy, w tym jabłka, gruszki, granaty, śliwki, wiśnie, winogrona i brzoskwinie,
napoje roślinne, np. mleko migdałowe,
warzywa liściaste i zielone (z wyjątkiem szpinaku),
świeżo zmielone przyprawy (unikaj curry, cayenne, chili goździków, cynamonu i gałki muszkatołowej),
karob — jako alternatywa dla kakao,
produkty z kokosa,
nasiona konopi, chia i lnu,
warzywa świeże i gotowane (z wyłączeniem szpinaku, bakłażana i pomidorów),
herbaty ziołowe, takie jak rumianek.
Jakie suplementy mogą pomóc przy nietolerancji histaminy?
Będąc na diecie niskohistaminowej, można przyjmować suplementy, które pomogą nam m.in. poprawie funkcjonowania organizmu i w wyrównaniu niedoborów wynikających z ograniczeń w diecie. Pomocne będą witaminy z grupy B, kwasy omega 3 (EPA/DHA), gotowa mieszanka wyciągów roślinnych i naturalnych związków o charakterze antyzapalnym i antyalergicznym, cynk i selen, forskolina, probiotyki oraz witamina C, która ma naturalne właściwości przeciwhistaminowe.
Co warto zapamiętać?
Nietolerancja histaminy, choć w wielu przypadkach nierozpoznana, jest dość częsta (nawet 1% populacji). Niestety jednak ostatnio można zauważyć, że internetowi "guru" stracili umiar i wielu zaburzeniom przypisują właśnie nietolerancję histaminy, podobnie jak niegdyś źródłem wszystkich nieszczęść miał być gluten. Dlatego tak ważny jest kontakt z lekarzem i odpowiednia diagnoza, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania.
Dieta o niskiej zawartości histaminy może pomóc zredukować nieprzyjemne objawy nietolerancji. Wybieraj pokarmy o niskiej zawartości histaminy naturalnie występującej oraz pokarmy, które nie są fermentowane ani przetworzone. Rozważ też wyrównanie niedoborów w diecie poprzez zażywanie odpowiednich suplementów diety.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.