Dlaczego jesienią czujemy się gorzej?

Mniej światła, mniej energii

Jednym z głównych czynników pogorszenia samopoczucia jesienią jest niedobór światła słonecznego. To właśnie ono reguluje nasz rytm dobowy i gospodarkę hormonalną. Gdy dni stają się krótsze, produkcja melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za sen – wzrasta, a poziom serotoniny, zwanego „hormonem szczęścia”, spada. W praktyce oznacza to senność w ciągu dnia, trudności z koncentracją, a także większą podatność na wahania nastroju.

Sezonowe zaburzenia nastroju

Nie bez powodu mówi się o tzw. depresji sezonowej, która pojawia się głównie jesienią i zimą. Jej objawy to apatia, brak motywacji, większa chęć na słodycze czy tłuste potrawy i ogólne przygnębienie. Badania pokazują, że brak światła wpływa na zaburzenie równowagi neuroprzekaźników, w tym serotoniny i dopaminy, co prowadzi do obniżenia nastroju. W takich przypadkach pomocna okazuje się światłoterapia, regularny ruch na świeżym powietrzu, a także dieta bogata w witaminy z grupy B i kwasy omega-3.

Jesienna dieta i jej pułapki

Zmiana pory roku to także zmiana naszego jadłospisu. Jesienią częściej sięgamy po cięższe i bardziej kaloryczne potrawy, co wynika zarówno z tradycji kulinarnych, jak i naturalnej potrzeby organizmu do gromadzenia energii. Niestety nadmiar takich dań sprzyja ospałości i poczuciu ciężkości, zamiast dodawać sił. Z drugiej strony jesień obfituje w zdrowe produkty – dynię, jabłka, śliwki czy warzywa korzeniowe – które, odpowiednio wykorzystane, mogą wspierać nasze zdrowie i samopoczucie.

Spadek odporności i sezon przeziębień

Jesień to czas, gdy nasz układ odpornościowy pracuje na zwiększonych obrotach. Wahania temperatury, większa wilgotność i mniej czasu spędzanego na słońcu sprawiają, że łatwiej łapiemy infekcje. Niedobór witaminy D, która naturalnie powstaje pod wpływem promieni słonecznych, osłabia organizm i sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na przeziębienia czy grypę. To kolejny powód, dla którego w tym okresie czujemy się gorzej – zmęczenie często idzie w parze z pierwszymi objawami infekcji.

Mniejsza aktywność fizyczna

Latem częściej spacerujemy, jeździmy na rowerze, spędzamy czas na świeżym powietrzu. Jesienią dni stają się krótsze, a chłód i deszcz skutecznie zniechęcają do ruchu. Tymczasem to właśnie aktywność fizyczna działa jak naturalny antydepresant – zwiększa wydzielanie endorfin i poprawia krążenie, co bezpośrednio przekłada się na lepsze samopoczucie. Gdy jej brakuje, czujemy się ospali, mniej zmotywowani i szybciej popadamy w zły nastrój.

Psychologiczny efekt „końca lata”

Jesień to także symboliczny koniec okresu wakacyjnego, beztroski i długich dni pełnych słońca. Dla wielu osób oznacza to powrót do obowiązków, szkoły czy pracy w intensywnym tempie. Taka zmiana, połączona z niekorzystnymi warunkami pogodowymi, potęguje wrażenie przytłoczenia. Psychologowie zwracają uwagę, że jesień może sprzyjać refleksji, ale też poczuciu braku perspektyw, co u niektórych prowadzi do obniżenia nastroju.

Jak sobie radzić jesienią?

Choć jesień nie sprzyja dobremu samopoczuciu, istnieją sprawdzone sposoby, aby ten okres przejść łagodniej. Warto maksymalnie korzystać z naturalnego światła – nawet krótki spacer w ciągu dnia poprawia nastrój i reguluje rytm dobowy. Dobrze jest wprowadzić do jadłospisu sezonowe warzywa i owoce, a także pamiętać o suplementacji witaminy D. Regularna aktywność fizyczna, choćby w domu czy na siłowni, również ma ogromne znaczenie.

Podsumowanie

Jesienią czujemy się gorzej, ponieważ nasz organizm reaguje na zmiany środowiskowe – krótsze dni, mniej światła, spadek temperatury i mniejszą aktywność. To naturalna reakcja biologiczna, którą można jednak oswoić. Wystarczy dbać o podstawowe filary zdrowia: sen, dietę, ruch i światło. Dzięki temu jesień, zamiast być czasem chandry, może stać się okresem refleksji, regeneracji i budowania odporności na kolejne miesiące.