Sibutramina, meridia, meizitang – igranie z ogniem czy szybkie odchudzanie?

W 1992 roku w Anglii grupa młodych kobiet doznała zapalenia nerek, wywołanych przez chińskie zioła. W Belgii dotkniętych niewydolnością nerek była grupa 100 kobiet! Znana jest nawet osobna jednostka kwalifikacyjna: nefropatia po stosowaniu ziół chińskich - przyczyną jest stosowanie preparatów odchudzających z ziołami chińskimi zawierającymi kwas arystocholowy. Od 1994 do 1998 roku zaobserwowano 20 przypadków niewydolności nerek w jednym tylko szpitalu Shin-Kong Wu Ho-Su w Taipei, w Tajwanie, spowodowanej przez spożywanie chińskich, roślinnych preparatów odchudzających. Co ciekawe, w badaniach na szczurach stwierdzono, że główny składnik chińskiej mieszanki odchudzającej - kwas arystocholowy  wywołuje nowotwory!

Również w Polsce odnotowano wiele przypadków klinicznych, w tym obejmujących nieodwracalne uszkodzenia nerek:„Pacjent w wieku 17 lat, ze wskaźnikiem masy ciała 32,2 kg/m2, w ciągu 4 miesięcy stracił 20 kg, stosując między innymi preparaty ziół chińskich. W krótkim czasie u pacjenta doszło do rozwoju nadciśnienia tętniczego, cech niewydolności nerek aż do rozwoju schyłkowej niewydolności nerek. Na podstawie biopsji nerki potwierdzono u pacjenta obraz nerki zejściowej z nasileniem przewlekłych i nieodwracalnych zmian w obrębie kłębuszków, jak i śródmiąższu. Przebieg opisywanej nefropatii może być różnorodny, zazwyczaj jednak prowadzi do szybko postępującej niewydolności nerek,aż do schyłkowej niewydolności nerek, a także może się przyczyniać do powstawania nowotworów dróg moczowych.

Jednym z najczęstszych, nielegalnych dodatków w preparatach ziołowych (w tym chińskich) pozostaje sibutramina

Jest inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny (odczuwanie sytości), dodatkowo hamuje wychwyt noradrenaliny (co nasila termogenezę; działanie odwrotne niż efedryna i kofeina, które powodują wyrzut subst. adrenergicznych). Sibutramina to legendarny środek, którego nielegalny obrót kwitnie. Jest względnie bezpiecznym preparatem (dla ludzi młodych i zdrowych), niestety „chińskie zioła” (m.in. meizitang zielony i czerwony) gdzie jest dodawana – są toksyczne. Zdesperowane panie zrobią wszystko by pozbyć się zalegającego tłuszczu, niestety farmakologia niewiele pomoże w tym względzie.

Na początek ważne rozróżnienie – istnieje przepaść pomiędzy środkiem pochodzącym z apteki, zawierającym w składzie chlorowodorek sybutraminy (np. afibron, lindaxa, meridia, obesan, redoxade, reductil, zelixa, meridia 10 i 15), a pochodzącym z czarnego rynku preparatem, rzekomo ziołowym (Lida Dai Dai Hua Jiao Nang, Meizitang zielony i czerwony). W tej ostatniej grupie środków sibutramina jest dodawana nielegalnie. Nie są to leki, lecz suplementy diety. Spożywanie pochodzących z nielegalnego obrotu preparatów to igranie z ogniem. W składzie może być wszystko: glukoza, kreatyna, gips, starte zioła nieznanego pochodzenia, skrobia ziemniaczana, wycofane z obrotu leki itd. W najlepszym przypadku taka mieszanka nie działa – w najgorszym może wywołać poważne skutki uboczne. Branie na własną rękę środków farmakologicznych bez przeprowadzenia dogłębnych badań lekarskich i konsultacji ze specjalistą może zabić.

Nielegalnie dodawano sibutraminę do 72 produktów sprzedawanych w USA i UE, natychmiast wycofanych po stwierdzeniu tego faktu. Dosypka sibutraminy dotyczyła m.in.  2 Day Diet, 2 Day Diet Slim Advance, 2x Powerful Slimming, 3 Day Diet, 3x Slimming Power, 5x Imelda Perfect Slimming, 7 Day Herbal Slim, 7 Days Diet, Diet Day/Night Formula, 8 Factor Diet, 24 Hours Diet, Extrim Plus 24 Hour Reburn, Venom Hyperdrive 3.0, Zhen de Shou, Super Fat Burner, Miaozi Mei Miao Qian Zi Jiao Nang. Najsłynniejszy w Polsce był oczywiście produkt Venom Hyperdrive 3.0 (odmiana 500/200 oraz 400/200) – początkowo sprzedawany za 140 zł, po wykryciu nielegalnego dodatku i wycofaniu z rynku cena osiągała zawrotne kwoty nawet powyżej 500 zł za opakowanie produktu. Firma ALRI zasłynęła z dodawania wielu szkodliwych substancji do swoich produktów takich jak ERGO MAX (nielegalny dodatek: DMT/madol), JUNGLE WARFARE (zawierał jakiś składnik zaburzający produkcję endogennego testosteronu), PROSTANOZOL (pochodna winstrolu). Czy to dobrze, że w suplementach diety znajdują (bardzo rzadko, ale jednak) się środki farmakologiczne? Jeśli ktoś jest entuzjastą podobnych substancji, niech pomyśli że po taki „suplement” może sięgnąć np. szesnastolatek czy kobieta z wadą serca. Mocna substancja może zabić osobę która jest podatna na jej działanie.  Sibutramina może być przepisywana przez lekarza, w uzasadnionym przypadku.

Lista skutków ubocznych tej substancji jest długa

„Bardzo często obserwowano: suchość w jamie ustnej, bezsenność, zaparcie. Często: kołatanie serca, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie naczyń krwionośnych (uderzenia gorąca), nudności, nasilenie dolegliwości związanych z guzkami krwawniczymi, nudności, ból i zawroty głowy, zaburzenia czucia, niepokój, zwiększoną potliwość, zaburzenia smaku. Preparat może upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.”

Nadal w badaniach przeprowadzanych m.in. przez FDA wykrywa się np. didesmethylsibutramine oraz phenolphthalein [J. Pharm Biomed Anal. 2012] Również w pochodzącym z tego roku badaniu, na 106 produktów ziołowych, pochodzących z 73 aptek w w Brazylii, przeprowadzono analizę pod kątem zawartości amfepramonu, sibutraminy, fenproporexu, fluoxetiny, paroxetiny, sertraliny oraz bupropionu. W 3,8% produktów stwierdzono nielegalne dodatki (fenproporex lub sibutramine). [Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess. 2012]

W kolejnym badaniu z 2012 roku przebadano 9 różnych ziołowych preparatów na odchudzanie, sprzedawanych w internecie. Przeprowadzono analizę składu w laboratorium Uniwersytetu w Inonu. Wyniki? Pomimo, że wszystkie preparaty były reklamowane jako w 100% ziołowe, trzy z nich zawierały sibutraminę, trzy kofeinę i kolejne trzy kofeinę oraz temazepam (lek psychotropowy!). W każdej kapsułce stwierdzono ponad 10 mg sibutraminy. Dodatkowo przeprowadzono analizę pod kątem metali ciężkich i stwierdzono skażenie ołowiem, barem, aluminium oraz niklem. Wnioski? Żaden ze sprzedawanych produktów nie miał składu zgodnego z etykietą, dodatkowo większość z nich była skażona metalami ciężkimi! Środki te mogą wywołać szereg skutków ubocznych. 

Niemieccy toksykolodzy zajęli się z kolei serią 17 zatruć spowodowanych przez „chińskie ziółka” sprzedawane przez internet. Stwierdzono dodatek kortykosteroidów, indometacinu, phenytoinu, promethazinu, chlomethiazolu, chlorpheniraminy, diclofenacu, triamterenu czy nawet (składnika viagry) sildenafilu. Dodatkowo odnaleziono metabolity sibutraminy.

Najczęstszą wymówką dla stosowania sibutraminy czy „chińskich ziół” jest brak czasu: „praca, dom i brak czasu , i na dodatek depresja bo odbicie w szybie wystawowej już nam odbiera nadzieję że da się coś z tym zrobić!” Niestety, farmakologia dodawana do preparatów „ziołowych” może prowadzić do ciężkiej choroby (niewydolności nerek, zawałów, udarów mózgu, nowotworów, zatruć, psychoz), nie do schudnięcia. Dodatkowo wiele pań cieszy nagły spadek wagi ciała po użyciu danego środka. Pozbycie się kilku kg wody – wcale nie oznacza, że zasoby tłuszczu w ciele zostały zmniejszone. Redukcja więcej niż 3-4 kilogramów miesięcznie jest ryzykiem dla zdrowia. Jedynym pewnym rozwiązaniem pozostaje dieta i trening, wszelkie (szczególnie z podejrzanych źródeł) środki odchudzające nie pomogą w tym względzie. Po odstawieniu środków farmakologicznych i pozostaniu przy dotychczasowym trybie życia – dodatkowe kilogramy błyskawicznie wrócą.