Kiedy mówimy o nadciśnieniu?
Hipertensja zazwyczaj charakteryzuje się podniesionym poziomem parametrów zarówno skurczowych, jak i rozkurczowych ciśnienia krwi. O nadciśnieniu mówimy, gdy parametry te sięgają wartości powyżej 140 mmHg dla ciśnienia skurczowego oraz powyżej 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego krwi. Niższe wartości mieszczą się w przedziale tzw. wysokiego prawidłowego ciśnienia tętniczego, które nie wymaga podejmowania jakichkolwiek działań, uznając to za stan fizjologiczny.
Stopnie nadciśnienia
Nadciśnienie charakteryzują 3 stopnie (wg. ESC):
- I stopień łagodny, 140-159 mmHg dla wartości skurczowej, 90-99 mmHg dla wartości rozkurczowej,
- II stopień umiarkowany, 160-179 mmHg dla wartości skurczowej, 100-109 mmHg dla wartości rozkurczowej
- III stopień ciężki, powyżej 180 mmHg dla wartości skurczowej, powyżej 110 mmHg dla wartości rozkurczowej.
Wyróżniamy jeszcze nadciśnienie izolowane, które to charakteryzuje się wartością powyżej 140 mmHg dla ciśnienia skurczowego, a poniżej 90 mmHg dla rozkurczowego.
Przyczyny nadciśnienia
Zazwyczaj 90% przypadków występowania nadciśnienia tętniczego nie posiada typowej przyczyny. Są więc to zdarzenia, które występują samoistnie. Badacze powiązali występowanie schorzenia, jako defekt genetyczny, który rzutuje na wewnętrzny system kontroli parametrów krwi.
Pozostałe przypadki, które znajdują się w 10% ogółu, powiązane są z chorobami nerek, zespołem Cushinga, zespołem Conna, guzem chromochłonnym. Inne przyczyny mogą wynikać z pracy gruczołów wydzielania wewnętrznego, bezdechu sennego, ciąży, stresu, jak i z zastosowania leków czy używek.
Objawy, jakie mogą wskazywać na nieprawidłowości parametrów krwi
Jak zostało wspomniane wcześniej, nadciśnienie tętnicze zazwyczaj nie daje o sobie znać. Są jednak pewne symptomy, które mogą nam sugerować, że warto zainteresować się pomiarem ciśnienia i monitorowaniem jego wartości w dłuższej perspektywie czasu. Do tego typu objawów należą:
- bóle głowy
- uczucie ucisku w gałce ocznej
- zmęczenie
- mdłości
- krwawienie z nosa
- nadwrażliwość na światło
- uczucie duszności
- osłabienie
- zaczerwienienie twarzy
- wysoki poziom LDL
- bóle w klatce piersiowej.
Oczywiście są to objawy umowne, niekoniecznie świadczące o tym, że wartości skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi są zaburzone, wymaga to pełnej diagnozy i kontroli lekarskiej.
Profilaktyka
Rozpoczynając działania profilaktyczne naszą główną uwagę powinniśmy skupić na zmianach dotyczących diety, jak i stylu życia powiązanego z naszą sprawnością fizyczną. Dla zwiększonego ciśnienia krwi otyłość stanowi element podnoszący ryzyko choroby nadciśnieniowej, więc w pierwszej kolejności pozbycie się nadwagi będzie rozwiązaniem, które sprzyja utrzymaniu prawidłowych wartości ciśnienia krwi. Na początek zaleca się wykonywanie długich spacerów, które nie będa prowokowały znacznych skoków ciśnienia tętniczego krwi, a przyczynią się do poprawy krążenia i funkcjonowania układu naczyniowego.
Ważnym elementem jadłospisu, jest kontrola spożycia ilości sodu, który to może podnosić wartość ciśnienia krwi. Zadbać należy dodatkowo o odpowiednią podaż wapnia, jak i magnezu, które powinny występować w stosunku 2:1. Jak wykazują badania, optymalna ilość wapnia w diecie, jest w stanie uchronić organizm człowieka przed powstawaniem nadciśnienia. Natomiast jego działanie obniżające ciśnienie wpływa głównie na osoby mające już zawyżone jego wartości.
Magnez natomiast wpływa na napięcie ścian naczyń krwionośnych, zapobiegając m.in. odkładaniu blaszki miażdżycowej. Suplementacja magnezem jest w stanie zmniejszyć wartość ciśnienia skurczowego nawet o 3 mmHg, a rozkurczowego do 3,5 mmHg. Podobne działanie wykazuje witamina C, która również przyczyniać się może do obniżenia napięcia naczyń krwionośnych, jak i redukowania lipoproteiny LDL, co skutecznie chroni przed miażdżycą.
Wykorzystanie suplementacji aminokwasami, takimi jak lizyna, prolina czy arginina, skutecznie pomoże zwalczać ryzyko wystąpienia blaszki miażdżycowej. Co więcej, wpływ argininy na syntezę tlenku azotu, będzie skutecznie wpływać na funkcje wazodylatacyjne naczyń krwionośnych, co powinno nieco zmniejszyć parametry ciśnienia krwi. Jednak w przypadku stosowania produktów “pompujących”, trzeba być ostrożnym, bo tego typu działanie nie zawsze daje efekt pozytywny.
Kolejnym ważnym elementem profilaktycznym w naszej diecie, jest stosunek kwasów omega 3 do omega 6. Powinno unikać się nadmiaru kwasów tłuszczowych z rodziny omega 6, które wykazują funkcje prozapalne, zwiększając ryzyko wystąpienia blaszki miażdżycowej. Kwasy tłuszczowe omega 3, jak EPA i DHA, wykazują właściwości obniżające ciśnienie krwi i chroniące serce.
Ważne jest również ograniczenie używek oraz ich stopniowe wyeliminowanie z diety. Rezygnacja z palenia tytoniu wydaje się koniecznością, co skutecznie wspomaga powrót do wartości prawidłowych ciśnienia. Spożywanie alkoholu w nadmiarze również nie będzie sprzyjało utrzymaniu kondycji zdrowotnej, jednak symboliczna ilość może pozostać w diecie, ze względu na pewne przesłanki prozdrowotne, zwłaszcza w kontekście spożywania wytrawnego czerwonego wina, bogatego w resveratrol. Ilość wypijanej kawy powinna być ograniczona do minimum, jak i korzystanie z produktów stymulujących.
