O żurawinie słów kilka...
Żurawina to dość niski krzew, gdyż sięga około 1,5 metra wysokości. Małe, czerwone owoce wyglądem przypominają nieco borówki. Zaskakujące jest to, że jak na tak mały krzew, wydać może aż 3 kilogramy owoców. Jej kwiaty są biało-różowego koloru i mówi się, iż wyglądem przypominają dziób żurawia. W Polsce naturalnie występuje żurawina błotna. Obecnie uprawia się głównie żurawinę wielkoowocową, która jest odmianą pochodzącą z Ameryki Północnej. Roślina jest uprawiana przede wszystkim w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Holandii oraz w Wielkiej Brytanii. Jej owoce od dawien dawna używane były do przeróżnych celów, między innymi z powodzeniem wykorzystywano je w medycynie, ale także do przedłużania trwałości produktów spożywczych, między innymi mięsa. Świeża żurawina jest dość trudno dostępna na naszym rynku, ale bez trudu zaopatrzyć się można w żurawinę suszoną, dżemy na bazie żurawiny czy soki. Żurawina zawiera wiele cennych witamin i minerałów i jest niedoceniona przez konsumentów. Te mięsiste, lekko cierpkie w smaku owoce są wielką bombą witaminową, po którą każdy z nas powinien sięgać.
Należy jednak pamiętać, iż suszona żurawina nie ma nic wspólnego z kandyzowaną żurawiną. Dlatego podczas zakupów należy zwracać uwagę, aby nasza żurawina nie zawierała zbędnego dodatku cukru czy syropu glukozowo-fruktozowego, gdyż to nie tylko niszczy jej smak, ale ujmuje jej właściwościom.
Właściwości żurawiny
Żurawina wykazuje silne działanie antybakteryjne i dzięki temu może zwalczać infekcje dróg moczowych. Ochronne działanie wynika między innymi z obecności w kwasu hipurowego, który ma działanie antybakteryjne oraz antygrzybiczne. Ponadto utrudnia przyleganie bakterii E.coli (nawet 90% zakażeń układu moczowego spowodowane są tymi bakteriami) do ścian naszego układu moczowego. Zanim dojdzie do infekcji, bakterie te muszą zaczepić się do ścian układu moczowego, a substancje zawarte w żurawinie to uniemożliwiają, przez co bakterie te są wypłukiwane wraz z moczem z naszego organizmu. Osobom, które mają skłonności do infekcji dróg moczowych, zaleca się przyjmowanie żurawiny (pod różną postacią), w celu zapobiegania ewentualnym nawrotom choroby. Warto nadmienić, iż żurawina dzięki obecności flawonoidów, podobnie działa również na bakterie Helicobacter pylori, które są główną przyczyną powstawania wrzodów. Substancje zawarte w żurawinie zapobiegają osadzaniu się bakterii w śluzówce żołądka. Ponadto żurawina ma również właściwości probiotyczne, które wspomagają wzrost dobroczynnej mikroflory jelitowej.
Picie soku w znacznym stopniu pomaga w niszczeniu bakterii H.pylori, dlatego też zaleca się spożywanie tych owoców również podczas antybiotykoterapii.
Katarzyna Dmochewicz V-ce Mistrzyni Świata Bikini Fitness 2017
Substancje zawarte w żurawinie tworzą na zębach „powłokę”, która utrudnia przyleganie bakterii do naszego szkliwa, co zmniejsza zapadalność również na choroby przyzębia oraz dziąseł. Regularne picie soku żurawinowego zdecydowanie zmniejsza ryzyko miażdżycy oraz chorób układu krążenia, a to wszystko dzięki bioflawonoidom, które wykazują właściwości przeciwutleniające, zapobiegają powstawaniu zakrzepów i rozszerzają naczynia krwionośne, a to dzięki blokowaniu utleniania się cholesterolu. Ponadto żurawina ma zdolność ochrony komórek mózgowych przed uszkodzeniami, które często zdarzają się podczas wystąpienia wylewu czy też zawału. Owoce żurawiny mają właściwości oczyszczające nasz organizm z toksyn, dlatego też są idealnym składnikiem diety odchudzającej, ale nie tylko. Od niepamiętnych czasów żurawina wpływa na poprawę naszego zdrowia również w przypadku przeziębiania, anginy czy schorzeń reumatycznych. Jak widać, regularne spożywanie tych owoców niesie za sobą sporo prozdrowotnych właściwości. Nie sposób wymienić wszystkie, gdyż niektóre z nich nie zostały jeszcze dokładnie sprawdzone, jak choćby wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka czy opryszczki.
Wartości odżywcze
100 g żurawiny suszonej dostarczy 308 kcal, w tym:
- 0,07 g białka
- 1,37 g tłuszczu (w tym 0,1 g kwasów tłuszczowych nasyconych, 0,19 g kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, 0,65 g kwasów tłuszczowych wielonienasyconych
- 82,6 g węglowodanów
- 5,7 g błonnika
Witaminy
- 3,8 µg witaminy K
- 0,2 mg witaminy C
- 1,07 mg witaminy E
- 0,007 mg witaminy B1
- 0,016 mg witaminy B2
- 0,990 mg witaminy B3
- 0,038 mg witaminy B6
- 0,217 mg kwasu pantotenowego
Składniki mineralne
- 10 mg wapnia
- 0,53 mg żelaza
- 40 mg potasu
- 0,08 mg miedzi
- 0,27 mg manganu
- 0,5 µg selenu
- 3 mg sodu
- 5 mg magnezu
- 8 mg fosforu
- 0,11 mg cynku
Żurawina w kuchni
Suszone owoce cieszą się dość wielką popularnością w naszych kuchniach, między innymi morele, śliwki czy rodzynki są dość często przez nas wykorzystywane. Żurawina natomiast jest nadal niedoceniana, a przecież suszone owoce to nie tylko naturalna słodycz, ale także bogactwo witamin, które warto zaprosić do swojej kuchni. Dzięki żurawinie owsianka czy jaglanka nabiorą innego znaczenia, wzbogaci ich aromat, oraz nada ciekawy smak. Żurawina idealnie się sprawdzi jako dodatek do słodkich deserów, czy to lodowych czy na bazie galaretek, gdyż bardzo dobrze się z nimi komponuje, ponadto ładnie prezentuje się jako ozdoba talerza. Świeże owoce żurawiny mają bardzo kwaśny smak, ale doskonale sprawdzają się w formie przetworów. Wykonuje się z nich między innymi konfitury, soki, a także nalewki, z których dobrodziejstwa korzystać będziemy mogli, gdy dopadnie nas jakaś infekcja. Warto dodać, że żurawina jest jednym z niewielu owoców, z których można zrobić naprawdę pyszny sos, np.: do mięsa. Ponadto suszoną żurawinę wykorzystać możemy również do robienia przeróżnych wypieków, po babeczki, owsiane ciasteczka czy też ciasta z kremem. Żurawina dobrze też znosi wysokie temperatury, obróbka termiczna nie niszczy zawartych w niej związków bakteriobójczych. Możemy również wzbogacić naszą sałatkę owocową lub warzywną dodając garść żurawiny do smaku. Nawet zwykły serek wiejski czy jogurt naturalny, do którego wsypiemy żurawinę, nabierze nowy, niepowtarzalny smak.
Kruche ciasteczka z żurawiną
Składniki:
- 70 g płatków owsianych,
- 60 g suszonej żurawiny
- 220 g banana
- 15 g mąki kokosowej
- 50 g orzechów włoskich
Przygotowanie:
Banana rozgnieść widelcem, dodać do niego płatki owsiane, suszoną żurawinę oraz orzechy włoskie (wcześniej je rozgnieść), wymieszać wszystko dokładnie. Jeśli masa jest zbyt mokra, można dodać 15g mąki kokosowej. Piekarnik rozgrzać do 180 stopni Celsjusza i formować na blaszce, wyłożonej papierem do pieczenia, okrągłe ciasteczka. Piec do zrumienienia, ok. 12-15 min.
Smacznego!
Przeciwwskazania
Żurawina, mimo swojego dobroczynnego wpływu na nasz organizm nie może być spożywana przez każdego. Zawiera spore ilości szczawianów, które w dużej ilości, wykazują tendencję do krystalizacji. Dlatego też tak ważne jest, aby osoby z kamieniami nerkowymi unikały produktów, które zawierają nadmiar tych związków. Ponadto szczawiany utrudniają wchłanianie jelitowe wapnia, dlatego też spożywanie żurawiny w dużej ilości nie jest zalecane osobom z chorobami kości, np.: z osteoporozą. Poza tym żurawina nie jest również zalecana osobom, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe, zawierające warfarynę, gdyż substancje zawarte w owocach utrudniają usuwanie warfaryny z organizmu, a to podnosi jej działanie i w najgorszym przypadku może doprowadzić nawet do krwotoku.
Podsumowanie
Żurawina jest owocem, który pełni dość istotną rolę w zdrowej diecie. Powinna w różnej formie na stałe zagościć w naszych jadłospisach, byśmy mogli zaczerpnąć z niej cenne właściwości. Żurawinę możemy spożywać świeżą, suszoną czy też w postaci soku, każdy znajdzie coś dla siebie. Zazwyczaj spożywamy ją jako dodatek do przeróżnych dań, ale być może damy jej szansę i na stałe zagości nie tylko jako uzupełnienie naszego menu, ale stanie się gościem głównym na naszych talerzach.
