W końcu stało się! Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (czyli FDA) rozpoczyna prace, których uwieńczeniem ma być wyeliminowanie szkodliwych izomerów trans z dostępnych w sklepach produktów żywnościowych. Obecność tego niechlubnego składnika w żywności od dawna budzi wiele kontrowersji, badania naukowe jednoznacznie wskazują bowiem, że już niewielkie jego spożycie zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy i otyłości. Do tej pory jako kontrargument dla pomysłów by szkodliwe tłuszcze trans usunąć z rynku produktów żywnościowych stanowiło stanowcze stwierdzenie „to nie możliwe” podnoszone konsekwentnie przez koncerny spożywcze. Zapowiedź FDA pokazuje jednak, że sposób na ich eliminacje w końcu będzie musiał się znaleźć.
Czym są izomery trans?
Kwasy tłuszczowe wchodzące w skład produktów żywnościowych, które spożywamy różnią się pomiędzy sobą zarówno budową jak i właściwościami. Różnice z jednej strony obejmują ilość wiązań podwójnych, długość łańcucha, a także konfigurację przestrzenną. W produktach żywnościowych naturalnego pochodzenia przeważają kwasy tłuszczowe o konfiguracji cis.W przemyśle spożywczym stosuje się jednak często zabieg katalitycznego uwodornienia (utwardzenia) tłuszczów roślinnych zasobnych w kwasy nienasycone by nadać im pożądane właściwości fizyczne. Niestety zmiana konfiguracji przestrzennej powoduje, że przyjazne lub neutralne dla naszego zdrowia kwasy tłuszczowe zaczynają stanowić dla niego zagrożenie.
Wpływ izomerów trans na zdrowie
Badania naukowe wyraźnie wskazują, że już niewielki udział w diecie izomerów trans przemysłowego pochodzenia może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia o podłożu miażdżycowym, powodując dyslipidemię i nasilając produkcję cytokin prozapalnych. Kwasy tłuszczowe trans wykazują zdolność do wbudowywania się w fosfolipidy błon komórkowych zmieniając ich właściwości i doprowadzając do zaburzenia funkcji receptorów błonowych takich jak receptor insulinowy. Efektem tego jest wzrost ryzyka wystąpienia otyłości i cukrzycy. Istnieją dane, które sugerują że izomery tras niekorzystnie wpływają również na pracę układu nerwowego co skutkuje spadkiem kondycji psychicznej, a nawet zwiększeniem ryzyka rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Osobnym zagadnieniem jest możliwy udział tych związków w procesie kancerogenezy.
Źródła izomerów trans
Obfitymi źródłami izomerów trans są głownie margaryny twarde, „miksy” do smarowania pieczywa oraz wszystkie inne produkty żywnościowe zawierające utwardzone (uwodornione) tłuszcze roślinne i tłuszcz cukierniczy czyli większość słodyczy, (zwłaszcza ciasta, ciastka, batony, nadziewane czekolady), niektóre produkt śniadaniowe, masła orzechowe, dania instant, chipsy, gotowe sosy, dania mrożone (zwłaszcza frytki). Osobną grupą produktów dostarczających izomerów trans są dania serwowane w barach szybkiej obsługi. Pewną ilość tych związków zawierają także rafinowane oleje roślinne, prażone orzeszki czy – uważane za zdrowe – masła orzechowe.
Zapowiedź FDA
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zapowiedziała niedawno, że podjęła decyzją o podjęciu prac nad wyeliminowaniem szkodliwych izomerów trans z dostępnych w sklepach produktów żywnościowych. Aktualnie niewiele jeszcze wiadomo na temat tego jaką strategię FDA podejmie w celu wprowadzenia swoich zamiarów w życie, prawdopodobnie pierwszą decyzją będzie usunięcie utwardzonych tłuszczów roślinnych z listy składników "generalnie uznawanych za bezpieczne". Istnieją realne obawy, czy wprowadzenie takiej decyzji nie zaburzy równowagi ekonomicznej w przemyśle spożywczym i nie spowoduje wzrostu cen żywności. Niemniej jednak kondycja zdrowotna Amerykanów bez wątpienia zyska na zmniejszeniu przez nich spożycia izomerów trans.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
