Dlaczego warto jeść buraki i pić otrzymany z nich sok? 3 powody

Niższe ciśnienie

Nadciśnienie tętnicze krwi nazywane bywa „cichym zabójcą”, gdyż często rozwija się powoli doprowadzając konsekwentnie do rozwoju nieodwracalnych zmian w naczyniach krwionośnych, a wiele osób dotkniętych tym schorzeniem nie ma pojęcia o jego istnieniu. O nadciśnieniu tętniczym krwi mówimy wtedy, gdy wartości ciśnienia skurczowego jest wyższa niż 140 mmHg i/lub wartość ciśnienia rozkurczowego przekracza 90 mmHg (milimetrów słupa rtęci). Chociaż w zdecydowanej większości przypadków choroba ta nie jest związana z żadną dającą się uchwycić i wyeliminować przyczyną, to nie ulega wątpliwości, że czynniki takie jak masa ciała, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, stosowanie środków dopingujących, aktywność fizyczna i sposób odżywiania mogą mieć wpływ na rozwój i przebieg tej przypadłości. W przypadku, gdy zakresy referencyjne ciśnienia tętniczego zostają przekroczone, zalecane jest leczenie farmakologiczne. Okazuje się jednak, że podobne działanie do popularnych farmaceutyków wykazywać mogą niektóre, zasobne w azotany produkty żywnościowe.

Eksperyment wykonany przez naukowców z Queen Mary, University of London, którego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie American Heart Association Hypertension wykazał, że wystarczy pić jedną szklankę soku z buraków dziennie by obniżyć ciśnienie krwi (u osób ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym). W studium wzięło udział 15 ochotników z ciśnieniem skurczowym krwi mieszczącym się w przedziale od 140 do 159 mmHg, u których nie stwierdzono innych schorzeń i które nie stosowały leków hipotensyjnych. Uczestnicy otrzymywali 250 ml soku z buraków bądź też taką samą ilość wody, następnie przez okres doby po konsumpcji dokonywano pomiarów ciśnienia tętniczego krwi. Okazało się, że sok z buraków prowadził do istotnego jego obniżenia – średni spadek wynosił 10 - 12 mmHg. Efekt utrzymywał się przez całą dobę.

Zdaniem autorów projektu za hipotensyjne działanie wspomnianego napoju odpowiadają obecne w nim azotany. Związki te ulegać mogą w warunkach wewnątrzustrojowych przemianie do tlenku azotu (NO). Tlenek azotu natomiast działa relaksująco na mięśniówkę naczyń krwionośnych, co prowadzi do do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi.

Lepsze zdolności wysiłkowe

Okazuje się że buraki i otrzymany z nich sok nie tylko obniża ciśnienie tętnicze krwi, ale także ma inne właściwości – ciekawsze z punktu widzenia osób aktywnych fizycznie. Niezwykle interesujące w tej materii są wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez grupę naukowców z Zakładu Żywienia i Dietetyki Uniwersytetu w Saint Louis. Autorzy postanowili sprawdzić jakie efekty może przynieść spożycie pieczonych buraków przed wysiłkiem fizycznym. W tym celu zwerbowali jedenastu zdrowych ochotników i poczęstowali ich przed wysiłkiem fizycznym (5k biegu) porcję pieczonych buraków (ekwiwalent 500mg wspomnianych wcześniej azotanów) bądź też posiłek oparty na żurawinie (która azotanów nie zawiera). Zdecydowanie lepsze wyniki we wspomnianym teście uzyskali ochotnicy którzy zjedli wcześniej buraki. Co więcej, deklarowali oni też mniejsze zmęczenie niż uczestnicy, którzy zjedli żurawinę. Zaskakujące? Okazuje się, ze nie! Podobnych badań jest bowiem więcej, w większości używany jest jednak sok z buraków. Za przykład może posłużyć eksperyment przeprowadzony z udziałem wytrenowanych kolarzy, którym na 2,5h przed treningiem na cykloergometrach zaserwowano 500ml zasobnego w azotany soku z buraków lub taką samą ilość placebo. Tutaj także buraki okazały się być środkiem ergogenicznym poprawiając wyniki o około 2,7 – 2,8% (w porównaniu z zawodnikami otrzymującymi placebo).

Znowuż oczywiście odpowiedzialne za obserwowany efekt okazały się nieorganiczne azotany, których w burakach jest bardzo dużo i które po przemianie do tlenku azotu usprawniają przepływ krwi, dotlenienie i odżywienie komórek mięśniowych. Każdy kto interesował się kiedyś suplementacją sportową, wie że tlenek azotu ma jeszcze jedną ciekawą właściwość.

Większa pompa na treningu

Zjawisko „pompy mięśniowej” polegające na wyraźnym powiększeniu rozmiarów trenowanych partii mięśniowych jest czymś niezwykle pożądanym przez większość ćwiczących z ciężarami. Choć ma jedynie charakter przejściowy i znika zazwyczaj kilkadziesiąt minut po treningu, to w żaden sposób nie umniejsza to jego wartości, a wręcz przeciwnie – daje wiele frajdy, motywuje i może być podobno powiązane z realnym rozwojem trenowanych grup mięśniowych. Jakie jest podłoże tego mechanizmu?

Efekt „pompy mięśniowej” jest specyficznym stanem fizjologicznym polegającym na zwiększonym ukrwieniu tkanki mięśniowej, przebiegającym m.in. przy podwyższonym poziomie tlenku azotu. Tlenek azotu to związek chemiczny, który bierze udział w procesie relaksacji śródbłonka naczyń krwionośnych, rozszerzając ich światło i między innymi zwiększa przepływ krwi przez mięśnie. Obiegowe teorie mówią, że wraz z krwią przedostają się tam niezbędne aminokwasy, a także kreatyna i glukoza odżywiając i wypełniając komórki mięśniowe.

Czynnikami żywieniowymi, które mogą wpływać na produkcję tlenku azotu zwiększając tym samym efekt pompy mięśniowej są m.in.:

• aminokwasy - takie jak arginina, cytrulina, ornityna,
• węglowodany - poprzez wpływ na wydzielanie insuliny,
• l-karnityna - w postaci CPLC,
• azotany nieorganiczne - obecne m.in. w burakach i soku z nich otrzymanym!

Tak więc efektem włączenia buraków (czy soku z tych warzyw) do diety, zwłaszcza – do posiłków przedtreningowych może nasilać efekt pompy mięśniowej w czasie treningu. Skądinąd coraz więcej producentów suplementów wykorzystuje ten fakt dodając ekstraktu z buraków do swoich preparatów.

Podsumowanie

Buraki oraz sok z nich otrzymany mogą stanowić ciekawy dodatek do diety zarówno w przypadku osób borykających się z nadciśnieniem tętniczym jak i sportowców chcących bądź to poprawić zdolności wysiłkowe, bądź też nasilić efekt „pompy mięśniowej” na treningu.