Spalanie większej ilości kalorii w ciągu dnia to istotny element, gdy starasz się być szczuplejszy. Na szczęście nasze ciała to maszyny spalające energię. Spalamy kalorie nawet wtedy, gdy po prostu leżymy, ponieważ nasze organy wewnętrzne i mózg nieustannie potrzebują energii
Dlaczego tak wiele uwagi poświęca się spoczynkowym wydatkom energetycznym?
Spalanie większej ilości energii w stanie spoczynku jest zaletą, pod względem utraty wagi lub też utrzymania stabilnej masy ciała. Dziś jednak mamy dla was ciekawostkę. Jedno ze stosunkowo nowych badań pokazuje, że tempo spalania kalorii w spoczynku, tempo metabolizmu spoczynkowego zmienia się w zależności od pory dnia.
Jak zmienia się spoczynkowe zużycie energii w zależności od pory dnia?
Naukowcy zbadali wpływ pory dnia na spoczynkowy wydatek energetyczny. 10 zdrowych osób i poproszono o spanie w specjalnym laboratorium. Uczestnicy nie mieli informacji na temat pory dnia ani tego, czy jest ciemno, czy jasno na zewnątrz. Innymi słowy, uczestnicy nie wiedzieli, czy jest to środek nocy lub dnia, ani która jest godzina. W trakcie badania naukowcy mierzyli wydatki energetyczne uczestników.
Zauważono, iż badani mieli wyższe spoczynkowe wydatki energetyczne podczas późnego popołudnia i wczesnego wieczoru. Natomiast tempo, w jakim ich ciała spalały energię, spadło późno w nocy i wczesnych godzinach porannych. Okazało się, że wydatki na energię spoczynkową były o 10% wyższe późnym popołudniem i wczesnym wieczorem.
Nie jest zaskakujące, że spoczynkowy wydatek energii zmienia się w zależności od pory dnia. Nasze ciała są przystosowane do pracy w cyklu 24-godzinnym. Cykl ten stanowi podstawę rytmu dobowego, rytmu, który rządzi całym naszym ciałem i zachodzącymi w nim reakcjami. Podwzgórze znajdujące się w mózgu reguluje aktywność okołodobową, ale gromadzi dane z otoczenia, w szczególności w wyniku ekspozycji na światło.
W oparciu o cykl dobowy i informacje docierające z zewnątrz nasze ciała są gotowe do wykonywania różnych zadań w określonych porach dnia. Uzależnione od pory dnia jest uwalnianie hormonów, funkcje trawienne i temperatura ciała. Temperatura naszego ciała ma cykl dobowy. Jako ciekawostkę należy tutaj dodać, że pomiędzy godziną 23:00 a 3:00 odnotowuje się najniższe pomiary ciepłoty ciała, a w godzinach od 10:00 do 18:00 temperatura jest na najwyższym poziomie. Temperatura ciała wzrasta również między innymi po zjedzeniu posiłku. Wraz ze wzrostem ciepłoty ciała, wzrasta ilość energii wykorzystywana przez organizm na zachowanie funkcji fizjologicznych. Jak łatwo więc zauważyć, najmniej energii zużywa nasz organizm między 23 a 3 nad ranem. Najwięcej między 10 a 18.
Jak wspomniałam wcześniej, rytm dobowy jest silnie uzależniony od ekspozycji na światło. W ciągu dnia światło dociera do siatkówki znajdującej się w naszych oczach. Ta informacja wizualna jest przekazywana przez nerwy do obszarów mózgu kontrolujących aktywność dobową. Wewnętrzny rytm okołodobowy jest prawidłowo zsynchronizowany, gdy w ciągu dnia nasze oczy wystawione są na działanie naturalnego światła, a w trakcie snu przebywamy w całkowitej ciemności.
Co dzieje się, kiedy śpisz w pokoju z zapalonym światłem, włączonym telewizorem lub pracujesz przy komputerze, gdy na zewnątrz jest już dawno ciemno?
Twój organizm zostaje wytrącony z cyklu dobowego, wraz z funkcjami biologicznymi. Rytm dobowy wpływa na takie czynniki jak kontrola cukru we krwi, regulacja apetytu, wzorzec snu, czujność, tempo przemiany materii, funkcje immunologiczne, aktywność mózgu, wydzielanie hormonów płciowych.
Gdy oglądasz kolejny odcinek serialu lub pracujesz przy komputerze w godzinach, w których dawno powinieneś spać, Twój organizm zostaje wytrącony z równowagi. Dochodzi do zaburzenia rytmu dobowego, a wraz z nim do wymienionych wyżej konsekwencji.
Jakie konsekwencje przynosi zaburzenie rytmu domowego?
Badania pokazują, że osoby pracujące w nocy i śpiące następnie w ciągu dnia, są potencjalnie bardziej narażone na problemy zdrowotne, w tym otyłość, zespół metaboliczny i niektóre rodzaje nowotworów. Spanie, gdy na zewnątrz jest jasno, a praca w ciemności, jest sprzeczne z naturalnym rytmem, do którego nasze ciała są przystosowane.
Pojawia się coraz więcej dowodów na to, że to, kiedy jemy, kiedy śpimy i kiedy pracujemy, ma znaczenie. Wstępne badania pokazują, że jedzenie późno w nocy sprawia, że ludzie są bardziej podatni na przyrost masy ciała. Nic dziwnego, skoro metabolizm spoczynkowy spowalnia późnym wieczorem.
Ludzie pracujący na nocnych zmianach zazwyczaj jedzą i śpią w nieregularnych odstępach czasu, co może zakłócić ich normalny rytm. Z wiekiem może się to nieznacznie zmieniać.
Co warto z tego zapamiętać?
Szanuj swój rytm dobowy! Twoje ciało nie zostało stworzone do trawienia żywności późno w nocy. Twoje ciało nie zostało stworzone do oglądania seriali na kanapie do 2 nad ranem. Nasze ciała nie są przystosowane do przesiadywania przed komputerem, gdy na zewnątrz jest już dawno ciemno, ani do spania do późnych godzin popołudniowych, gdy na zewnątrz już dawno zrobiło się jasno.
Gdy nasz rytm dobowy jest zaburzony, jesteśmy bardziej skłonni do podejmowania złych wyborów żywieniowych, częściej zjadamy wówczas zbyt dużo, jesteśmy mniej kreatywni, mamy mniej energii, częściej pojawiają się problemy z gospodarką cukrową, a układ immunologiczny jest osłabiony, przez co częściej chorujemy.
Informacje te nie są spójne z badaniami dotyczącymi snu polifazowego, o którym pisaliśmy ostatnio. Wydaje się jednak, że im bliżej standardowych zachowań, tym bliżej zdrowia.
