Białko w proszku to jeden z najpopularniejszych suplementów diety, szczególnie wśród osób aktywnych fizycznie. Wokół odżywek białkowych narosło jednak wiele mitów – jednym z nich jest przekonanie, że są przeznaczone wyłącznie dla dorosłych. Czy młodsze osoby mogą je bezpiecznie spożywać? Od jakiego wieku białko w proszku jest odpowiednie i w jakich sytuacjach warto je stosować?
Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi, ponieważ zapotrzebowanie na białko różni się w zależności od wieku, stylu życia i poziomu aktywności fizycznej. Kluczowe jest, aby zrozumieć rolę białka w organizmie i jego potencjalne korzyści dla osób w różnym wieku.
Dlaczego białko jest ważne dla organizmu?
Białko to podstawowy budulec mięśni, tkanek, enzymów i hormonów. Jest niezbędne do prawidłowego wzrostu, regeneracji i funkcjonowania organizmu. W diecie dzieci, nastolatków i dorosłych odgrywa kluczową rolę, wspierając rozwój mięśni, układ odpornościowy oraz ogólną kondycję organizmu.
W zależności od stylu życia i aktywności fizycznej zapotrzebowanie na białko może się różnić. Osoby trenujące siłowo, uprawiające sporty wytrzymałościowe lub intensywnie rosnące (np. w okresie dojrzewania) mogą potrzebować więcej białka niż przeciętny człowiek.
Czy dzieci i nastolatkowie mogą spożywać białko w proszku?
Białko w proszku nie jest suplementem przeznaczonym wyłącznie dla dorosłych. Nie ma przeciwwskazań do jego spożywania przez dzieci i nastolatków, o ile ich dieta nie dostarcza wystarczającej ilości białka z naturalnych źródeł.
Dzieci poniżej 10. roku życia – w ich przypadku suplementacja białka zwykle nie jest konieczna. Wystarczająca ilość białka znajduje się w produktach mlecznych, jajach, mięsie, rybach, roślinach strączkowych i orzechach.
Nastolatkowie (11-18 lat) – w okresie dojrzewania organizm intensywnie rośnie, a zapotrzebowanie na białko wzrasta. Jeśli dieta jest uboga w białko lub młoda osoba intensywnie trenuje, odżywka białkowa może być wygodnym i bezpiecznym uzupełnieniem diety.
Ile białka potrzebuje młody organizm?
Zapotrzebowanie na białko zależy od wieku, masy ciała i poziomu aktywności fizycznej. Rekomendowane normy spożycia białka według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to:
dzieci 4-9 lat – 0,9-1 g białka na kilogram masy ciała,
dzieci 10-13 lat – 1-1,2 g białka na kilogram masy ciała,
nastolatkowie 14-18 lat – 1,2-1,5 g białka na kilogram masy ciała,
dorośli aktywni fizycznie – 1,6-2,2 g białka na kilogram masy ciała.
Jeśli młoda osoba dostarcza odpowiednią ilość białka z diety, nie ma potrzeby sięgania po odżywki białkowe. W przypadku sportowców i osób aktywnych, którym trudno dostarczyć białko z tradycyjnych posiłków, suplementacja może być pomocna.
Czy odżywki białkowe są bezpieczne dla młodszych osób?
Tak, białko w proszku jest bezpieczne, o ile jest stosowane jako dodatek do diety, a nie jej zamiennik. Najważniejsze jest wybieranie wysokiej jakości produktów, które nie zawierają sztucznych dodatków, zbędnych substancji słodzących czy niskiej jakości białek roślinnych.
Dla młodych osób najlepszym wyborem będą:
odżywki białkowe na bazie serwatki (WPC, WPI) – naturalne źródło pełnowartościowego białka,
białko roślinne (sojowe, grochowe, ryżowe) – alternatywa dla wegan i osób z nietolerancją laktozy,
białko bez sztucznych dodatków – warto unikać produktów z dużą ilością cukru i słodzików.
Czy spożywanie białka w proszku przez nastolatków ma sens?
Wiele młodych osób zaczyna trenować siłowo lub uprawia sport w wieku nastoletnim. W takich przypadkach shake białkowy może być wygodnym i praktycznym uzupełnieniem diety, szczególnie gdy trudno dostarczyć odpowiednią ilość białka z posiłków.
Jeśli nastolatek:
uprawia intensywne sporty siłowe, wytrzymałościowe lub zespołowe,
ma trudności z utrzymaniem odpowiedniej podaży białka w diecie,
chce przyspieszyć regenerację i wspomóc rozwój masy mięśniowej,
to białko w proszku może być dobrym rozwiązaniem, ale zawsze warto konsultować takie decyzje z dietetykiem lub trenerem.
Czy białko może zaszkodzić młodym osobom?
Spożywane w odpowiednich ilościach białko nie jest szkodliwe. Mit o tym, że nadmiar białka obciąża nerki, nie ma naukowego potwierdzenia, o ile mówimy o osobach zdrowych.
Problemy mogą pojawić się jedynie, jeśli:
Białko w proszku zastępuje normalne posiłki – suplement powinien być dodatkiem, a nie podstawą diety.
Nastolatek spożywa nadmierne ilości białka (ponad 3 g/kg masy ciała) – może to prowadzić do obciążenia układu trawiennego i niedoboru innych składników odżywczych.
Od jakiego wieku można pić białko?
Białko w proszku może być spożywane przez dzieci i nastolatków, ale nie ma potrzeby stosowania go u osób, które dostarczają wystarczającą ilość białka z normalnych posiłków.
Dzieci do 10. roku życia zazwyczaj nie potrzebują suplementacji.
Nastolatkowie powyżej 12-13 lat, którzy są aktywni fizycznie, mogą bezpiecznie stosować białko w proszku jako uzupełnienie diety, pod warunkiem że wybierają wysokiej jakości produkt.
Najważniejsze jest, aby shake białkowy nie zastępował zdrowych posiłków, ale był traktowany jako praktyczny dodatek, który pomaga spełnić zapotrzebowanie na białko.
Źródła:
WHO (2022) – "Protein Requirements for Growth and Development", World Health Organization.
Phillips S.M. et al. (2020) – "Protein Intake and Muscle Development in Adolescents", Journal of the International Society of Sports Nutrition.
Morton R.W. et al. (2019) – "Effects of Protein Supplementation in Young Athletes", American Journal of Clinical Nutrition.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.