Wzdęcia to uczucie pełności brzucha spowodowane gromadzeniem się gazów w jelitach. Podczas jedzenia lub picia każdy połyka trochę powietrza, ale jeśli jest tego zbyt dużo, to mogą się pojawić gazy, odbijanie czy właśnie wzdęcia.
Co zrobić, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia wzdęć?
Jedz powoli
Powolne spożywanie posiłku i dokładne przeżuwanie każdego kęsa to najlepszy sposób na zatrzymanie wzdęć po jedzeniu, ponieważ pomaga to uniknąć połykania nadmiaru powietrza. Jest to szczególnie pomocne, jeśli często Ci się odbija. Ta prosta strategia wspomaga trawienie, rozbijając jedzenie na mniejsze cząsteczki, dzięki czemu jelita łatwiej przetwarzają to, co zjadłeś.
Ta zmiana może być prosta. Możesz brać mniejsze kęsy, kroić jedzenie na mniejsze kawałki, żuć więcej razy przed połknięciem lub robić krótkie przerwy w posiłku, popijając wodę lub odkładając sztućce między kęsami.
Ta technika ma również inne zalety. Poświęcenie czasu może pomóc Ci jeść mniej i czuć się szybciej nasyconym, co może sprzyjać kontroli masy ciała (zbyt szybkie jedzenie prowadzi do przejadania się, a co za tym idzie przybieraniu na wadze). Badania pokazują, że mózg potrzebuje około 20 minut, aby rozpoznać, że jesteś już najedzony.
Powolne jedzenie jest również uważną praktyką żywieniową, ponieważ możesz zwracać uwagę na swoje jedzenie oraz jego aromat, smak i konsystencję. Uważne jedzenie polega na usuwaniu rozproszeń i pozostawaniu świadomym sygnałów wysyłanych przez ciało podczas jedzenia (np. głód i sytość) bez osądzania siebie. Uważne jedzenie pomaga zmniejszyć stres i wspomaga układ trawienny, sprzyjając relaksacji.
Mniejsze porcje i jedzenie w spokoju
Istnieją inne sposoby zapobiegania wzdęciom po jedzeniu. Jedzenie mniejszych porcji w ciągu dnia pomaga zapobiegać przeciążeniu jelit i zmniejsza wytwarzanie gazów, dzięki czemu czujesz się bardziej komfortowo. Pamiętaj, aby zwolnić i usiąść podczas jedzenia, zamiast jeść w biegu, co może prowadzić do zbyt szybkiego jedzenia i przejadania się.
Regularnie ćwicz
Regularne ćwiczenia mogą poprawić trawienie i pomóc zapobiec wzdęciom. Nawet tak prozaiczna aktywność jak chodzenie może być niesamowitym sprzymierzeńcem w tym temacie. Szczególnie że na spacer możesz iść nawet po jedzeniu. Zatem jeśli cierpisz na wzdęcia, to po kolejnym posiłku, zamiast iść się położyć, ubierz buty i wyjdź na krótką przechadzkę.
Inne metody
- Masowanie brzucha od prawej do lewej strony może również pomóc w uwolnieniu uwięzionych gazów,
- stosowanie delikatnych środków farmakologicznych na wzdęcia,
- picie większej ilości wody.
Jeśli odczuwasz również zaparcia, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu rozpoznania i ewentualnego leczenia. Podczas gdy produkty bogate w błonnik mogą pomóc w regularności wypróżnień i zaparciach, nierozpuszczalny błonnik — znajdujący się w zewnętrznej warstwie produktów roślinnych, takich jak pełne ziarna, orzechy i nasiona — może powodować wzdęcia i gazy. Suplementy błonnika rozpuszczalnego, takie jak babka płesznik, są na ogół łatwiej tolerowane.
Czego unikać?
Najlepiej unikać lub ograniczać nawyki, które mogą powodować wzdęcia, takie jak żucie gumy, ssanie twardych cukierków, picie napojów gazowanych, picie przez słomkę i rozmawianie podczas jedzenia lub picia. Te nawyki mogą powodować połykanie większej ilości powietrza, przyczyniając się do wzdęć.
Niektórzy ludzie odczuwają więcej gazów, gdy spożywają pewne węglowodany, które nie są w pełni strawione. Gdy te węglowodany docierają do jelita grubego, bakterie je rozkładają, powodując gazy.
Pokarmy i napoje zawierające węglowodany, które mogą powodować nadmiar gazów, to m.in.:
- niektóre owoce, takie jak jabłka, brzoskwinie i gruszki,
- warzywa, takie jak cebula i czosnek, a także warzywa krzyżowe, takie jak brokuły, kalafior,
- rośliny strączkowe, takie jak fasola, groch i soczewica,
- produkty mleczne, takie jak mleko, lody i jogurt,
- pełne ziarna, takie jak owies, żyto i pszenica,
- napoje z syropem kukurydzianym o wysokiej zawartości fruktozy, takie jak soki owocowe, napoje energetyczne, napoje bezalkoholowe,
- słodycze, gumy do żucia.
Do wzdęć może prowadzić także spożywanie zbyt dużej ilości błonnika lub produktów o wysokiej zawartości tłuszczu. Jeśli uważasz, że Twoje wzdęcia mogą być spowodowane niektórymi pokarmami, ale nie umiesz tego samodzielnie zweryfikować, porozmawiaj wówczas ze specjalistą np. dietetykiem, który pomoże Ci zidentyfikować pokarmy wyzwalające wzdęcia i udzielić porad żywieniowych, aby zapewnić Ci większy komfort.
Kiedy udać się do lekarza?
Wzdęcia mogą przytrafić się każdemu, często spowodowane połknięciem zbyt dużej ilości powietrza lub przejadaniem się. U większości osób wzdęcia są łagodne i przejściowe.
Powinieneś udać się do lekarza, jeśli doświadczasz przewlekłych lub poważnych wzdęć, lub jeśli towarzyszy im którykolwiek z następujących objawów:
- ból brzucha,
- krew w stolcu lub ciemne, smoliste stolce,
- biegunka,
- wymioty,
- nadmierna utrata wagi,
- coraz większa zgaga.
Z jakimi schorzeniami mogą być powiązane wzdęcia? M.in. zaparcia, choroba refluksowa przełyku (GERD), nietolerancja laktozy, zespół jelita drażliwego (IBS) i przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO). Lekarz może pomóc ustalić, co się dzieje i zalecić odpowiednie leczenie.
Podsumowanie
Wzdęcia są zazwyczaj lekko uciążliwym problemem spowodowanym przejadaniem się, połykaniem powietrza lub jedzeniem niektórych pokarmów. Powolne jedzenie, kontrolowanie wielkości porcji, regularne ćwiczenia i unikanie nawyków, które zwiększają ilość połykanego powietrza, mogą pomóc zapobiec wzdęciom.
Jeśli wzdęcia są poważne, uporczywe lub towarzyszą im inne niepokojące objawy, takie jak krwawe stolce lub utrata wagi, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem.