Jak rozpoznać czy wybrałem dobrego trenera personalnego?

Restrykcyjna dieta, godziny aerobów i interwałów, setki treningów siłowych. Często osobom startującym w zawodach towarzyszy nielegalne wspomaganie. Nie trać motywacji, z powodu wolno odnoszonych przez siebie efektów. Każdy zaawansowany oddałby rok treningów, aby móc tak szybko zwiększać siłę i masę jak początkujący. Powolny wg Ciebie progres byłby potężny dla osoby z wieloletnim stażem. Tam walka o każdy dodatkowy kilogram masy mięśniowej, poprawienie wyniku w danym boju, likwidację mankamentów sylwetki - trwa miesiącami. Dobrze, jeśli Twój trener może pochwalić się sportową sylwetką, ale nie musi być to decydujący argument. Jak to ujął trener personalny Mike Duffy: „jeśli masz zamiar wspinać się na Mount Everest, wybierzesz się raczej z osobą która była tam dziesiątki razy, niż z kimś kto przeczytał książkę jak się tam dostać?”. Jeśli Twoja trenerka personalna ma duży poziom tkanki tłuszczowej i nieproporcjonalną sylwetkę, to zastanów się dlaczego? Osoba zajmująca się zawodowo szkoleniem, powinna wzorcowo się odżywiać, być żywym przykładem zdrowia i sprawności. Wyjątkiem od tej zasady mogą być osoby starsze, które karierę sportową zakończyły dziesiątki lat wcześniej – tu popatrz na wychowanków danej osoby. Uwzględnij, że wyczynowy sportowiec z reguły ma za sobą co najmniej kilka osób, odpowiadających za różne dziedziny. Na wyższym poziomie nad przygotowaniem zawodnika czuwa sztab specjalistów.

Jak ocenić efekty treningu pod nadzorem?

Trener powinien stale Cię zachęcać do intensywnych ćwiczeń, uwzględniając pracę jaką wykonujesz oraz czas jaki możesz przeznaczyć na trening. Płacisz pieniądze nie za krytykę i to, żeby ktoś się na Ciebie wydzierał. Ale lepiej trafić na osobę która powie Ci prawdę i będzie potrafiła Cię zmotywować, pomóc osiągnąć cel. Wyznacznikiem efektów dla osoby chcącej poprawić wygląd sylwetki będą obwody mięśni, poziom tkanki tłuszczowej (definicja), separacja. Dla szukających siły – ilość kilogramów uzyskanych w ciągu kilku tygodni treningu – wyniki w przysiadzie, martwym ciągu, wyciskaniu czy podrzucie, rwaniu. Dla biegaczy – istotne będą poprawy czasu w biegu na 1, 3, 5 czy 10 km, uzyskanie lepszej techniki biegu, samopoczucie po sesji treningowej. Dla pływaków – czas uzyskany na danym dystansie, poprawa techniki danego stylu. Dla zawodników sportów walki – wyniki osiągane na macie, poprawa błędów techniki. W każdym przypadku nieocenione są porady chroniące ćwiczącego przed kontuzjami, plan dostosowany objętością i intensywnością dla danej osoby.

Jeśli po długim czasie spędzonym pod nadzorem danej osoby nie widzisz żadnej poprawy – zastanów się, czy dobrze inwestujesz swój czas i pieniądze?

Dieta i suplementy – czy trener musi umieć wszystko?

Z pewnością spotkasz się z poradami dietetycznymi udzielanymi przez osoby, które nie mają właściwej wiedzy. Pamiętaj, że nie wystarczy taki czy inny certyfikat. Odżywianie jest trochę bardziej skomplikowane niż 3-4 „diety z prasy”, o dziwacznych nazwach. Potrzeba co najmniej kilku lat, aby dobrze poznać tajniki odżywiania. Co gorsza, często trenerzy otrzymują profity za sprzedaży białek/gainerów/spalaczy/innych preparatów wystawionych w klubie. Jeśli specjalista z którym rozmawiasz, bez pytania o Twoje cele, wiek, dietę w ostatnich kilku tygodniach, wagę, wzrost, poziom tkanki tłuszczowej, dotychczasowy trening aerobowy/siłowy – próbuje sprzedać Ci „super kreatynę”, „najlepsze amerykańskie białko” – poszukaj innej osoby. Znam też przypadek wychwalania jako „najlepszego preparatu białkowego, prosto z Ameryki” - białka serwatkowego, raczej z niskiej półki, wyprodukowanego przez firmę o nie najlepszych notowaniach. Podobnie słyszałem reklamę l-karnityny, o którym to środku można powiedzieć wszystko, ale na pewno nie to, że przyczyni się do „błyskawicznej redukcji tkanki tłuszczowej”. Jeśli dopiero zaczynasz trening, z pewnością przez co najmniej kilka miesięcy nie musisz kupować żadnych odżywek i suplementów. Zawodnik który stał się trenerem nie może znać wszystkich niuansów, każdego zagadnienia (dietetyki, treningu, suplementacji) i nie ma w tym żadnej ujmy. Gorzej, jeśli Twój trener deklaruje możliwość poprowadzenia „każdego rodzaju zajęć” i odpowiedzi na każde pytanie.

Czy otrzymujesz plan treningowy dopasowany pod swoją osobę?

To samo dotyczy planu ćwiczeń. Zdarza się, że trenerzy wręczają gotowe plany, niedostosowane do danej osoby. Jeśli trening nie jest ułożony konkretnie pod Twoje potrzeby, wcale nie musi się sprawdzić. Zapytaj znajomych korzystających z usług danego trenera, jak wyglądał ich plan. Jeśli jest identyczny jak Twój schemat – zastanów się czy warto płacić za „uniwersalne rozwiązanie”. Aeroby po treningu? Jeśli otrzymasz formułkę „cardio przez 20/40 minut, po każdej sesji siłowej” – bez patrzenia na to, czy w ogóle potrzebujesz podobnej aktywności (np. poziom tkanki tłuszczowej) – poszukaj innego trenera. Opisywałem przypadek wręcz książkowego ektomorfika, który został wysłany na kilkudziesięciominutowe aeroby (zaraz po sesji siłowej). Wspomniany nastolatek miał nikły poziom tkanki tłuszczowej, a jeszcze mniejszą ilość mięśni. Zalecone mu trening na bieżni stanowił co najwyżej gwóźdź do trumny- w walce o upragnione mięśnie (dodatkowy, wielki wydatek energetyczny, który należy skompensować odżywianiem). Innego razu obserwowałem trening nastolatka, który chce startować do Wyższej Szkoły Oficerskiej. Trener wręczył temu młodzieńcowi plan oparty o ćwiczenia bicepsa, tricepsa, przedramion, klatki i barków – ze znikomym obciążeniem pleców czy nóg. Kluczowe konkurencje na egzaminie to podciąganie na drążku (którego młodzieniec nigdy nie wykonywał), bieg 10 x 10 (naprzemienne sprinty), bieg na dystansie 1 km oraz pływanie na 50 m. Jaki sens ma dla tego kandydata np. izolowane ćwiczenie przedramion i ogromna ilość ćwiczeń siłowych, na maszynach? 80% treningów powinien spędzać biegając i pływając, tylko 20% stanowiłyby ćwiczenia siłowe (z czego większość drążek i ćwiczenia wspomagające podciąganie). Zawsze zapytaj o trening odpowiedni pod Twoje priorytety. Zupełnie inaczej będzie wyglądał trening dla biegacza, pływaka, zawodnika MMA, aspirującego do szkoły wojskowej czy jednostek specjalnych. Inaczej będą trenowały kobiety, inaczej mężczyźni. Inaczej osoby młode, a na emeryturze, z nadwagą i w „formie”, z kontuzjami i zdrowe.

Trening personalny w praktyce

Trening – powinieneś otrzymać szczegółowe wyjaśnienia na temat każdego ćwiczenia, ze szczególnym podkreśleniem np. oddychania, napinania mięśni, zakresu ruchu w danym ćwiczeniu, najczęstszych błędów (i czego się strzec).Trener powinien umieć to opisać słowami, a co ważniejsze – pokazać. Następny etap to poprawianie popełnianych przez Ciebie błędów. Jeśli trener nie wyjaśnia najważniejszych rzeczy i woli rozmawiać w trakcie sesji personalnej ze znajomymi czy pisać SMSy, zastanów się, ze co mu płacisz? Twoja przygoda z ćwiczeniami powinna zacząć się od wielu szczegółowych pytań – np. w formie ankiety. Im więcej pytań zada Ci trener, tym lepiej dopasuje plan pod Twoje potrzeby. Jeśli Tobie i kilku osobom znacznie różniącym się fizycznie trener poleci ten sam plan – poszukaj innego specjalisty. Dobrym wyznacznikiem może być fakt posiadania przez trenera nie dziesiątek osób, prowadzonych kilka tygodni, a np. kilku zawodników trenujących pod nadzorem przez 5, 10 czy 20 lat. Patrząc na efekty odnoszone przez wychowanków, możesz szybko ocenić kwalifikacje danej osoby. Jest to szczególnie istotne, jeśli trener sam nie jest zawodnikiem (np. od wielu lat jest na emeryturze).

Podsumowanie

Dobry trener może znacząco przyspieszyć osiągane przez Ciebie wyniki, pomóc przetrwać kryzys (spadek motywacji, niechęć do ćwiczeń, choroba, kontuzja, problemy rodzinne, sytuacja zawodowa) oraz rozwiązać wiele z napotykanych przez Ciebie problemów. Jeśli trafisz na właściwą osobę, zainwestowane pieniądze szybko się zwrócą.