Lecznicze właściwości marihuany – ocena dowodów

Marihuana – skomplikowana sytuacja prawna

Marihuana używana jest przede wszystkim jako "rekreacyjny środek odurzający", przy czym w większości krajów obrót nią i posiadanie jest zakazane przez prawo. Budzi to sprzeciw pewnej części społeczeństwa, która domaga się większej swobody w możliwości sięgania po tę "używkę". W związku z tym prowadzone są rozmaite akcje i kampanie mające na celu zmianę aktualnego stanu rzeczy. W ostatnim czasie coraz częściej, jako argument na rzecz legalizacji marihuany, pojawiają się wzmianki o jej unikalnych właściwościach leczniczych. O ile niektóre źródła prezentują owe dane w sposób wyważony, o tyle inne sugerują, jakoby substancje zawarte w marihuanie pozwalały wyleczyć choroby takie jak chociażby nowotwory powołując się przy tym na "badania naukowe". Są to dość odważne stwierdzenia i warto zastanowić się czy faktycznie istnieje dla nich uzasadnienia.

Weryfikacja leczniczych właściwości marihuany

Chociaż osobom, które nie śledzą tematu może się to wydać zaskakujące, to tak naprawdę przeprowadzono do tej pory wiele badań weryfikujących wpływ marihuany na przebieg rozmaitych schorzeń. Co istotne, w wielu próbach zanotowano pozytywne efekty. Innymi słowy, głosy mówiące, że "trawka leczy" nie są wyssane z palca, ale mają pewne uzasadnienie. Problem polega na tym, że uzasadnienie to ma mocno ograniczony charakter. Tak przynajmniej wskazują wnioski przedstawione przez grupę badaczy z University of Bristol, (którym kierował dr Penny Whiting), na podstawie analizy 79 przeprowadzonych w latach 1975-2015 badań klinicznych z zastosowaniem konopi indyjskich w leczeniu i wspomaganiu leczenia różnych chorób.

Uczciwie przyznać trzeba, że autorzy większości publikacji zwracali uwagę na poprawę pewnych parametrów w przypadku osób otrzymujących kannabinoidy (substancje aktywne marihuany) w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo, niestety bardzo często efekt ten nie był istotny statystycznie. Co więcej, same badania były nierzadko mało reprezentatywne gdyż prowadzono je na niewielkich grupach ochotników, nie uwzględniono wszystkich danych bądź też wycofywano część uczestników w toku trwania studium. Nie oznacza to jednak, że wszystkie próby były kiepskiej jakości.

Autorzy przeglądu, o którym mowa, podczas analizy dostępnych danych zwrócili uwagę na kilka ważnych faktów, które można podsumować w następujący sposób:

• eksperymenty o najniższym ryzyku błędu (łącznie 4 próby), wykazały, iż substancje obecne w marihuanie mogą być pomocne w przypadku osób cierpiących z powodu przewlekłego bólu oraz przy niektórych zaburzeniach związanych z chorobami takimi jak porażenie mózgowe,
• przyrost masy ciała u osób zakażonych wirusem HIV, łagodzący wpływ kannabinoidów na przebieg chemioterapii (rzadsze występowanie nudności i wymiotów), zmniejszenie nasilenia     zaburzeń snu, oraz efektywność we wspomaganiu leczenia zespołu Tourette’a obserwowany był w badaniach o istotnie niższym standardzie,
• brakowało przekonujących danych, iż stosowanie marihuany może być pomocne w leczeniu depresji.     
• brakowało danych wskazujących, iż marihuana posiada inne właściwości lecznicze.

Autorzy przeglądu zwrócili uwagę także na to, iż kannabinoidy zostały dopuszczone do zastosowania w celach medycznych pomimo braku wystarczających dowodów w postaci badań klinicznych potwierdzających zasadność stosowania ich jako elementu terapii w niektórych jednostkach chorobowych.

Wnioski

Marihuana i substancje w niej zawarte bez wątpienia posiadają o wiele szersze niż tylko rekreacyjne zastosowanie. Istnieją dowody w postaci badań naukowych wskazujące, że kannabonoidy mogą wspomagać leczenie niektórych chorób. Niemniej jednak nie wszystkie przypisywane im obiegowo prozdrowotne właściwości mają rzetelne uzasadnienie. Potrzebne są szerzej zakrojone badania by wyciągnąć definitywne wnioski i rozwiać pewne kontrowersje.