Nakładając tę samą porcję jedzenia na mały i na duży talerz, łatwo zauważyć, że w przypadku większego naczynia wydaje się ona mniejsza. Zgodnie z popularyzowaną na łamach kolorowej prasy teorią, informacja ta dociera do naszego mózgu i zaburza mechanizm kontrolujący łaknienie, przez co zjadamy więcej. Wniosek ten wydaje się trochę zaskakujący, a zarazem dość logiczny, warto więc poświęcić mu trochę uwagi i zastanowić się, czy faktycznie ma uzasadnienie i przeanalizować dostępną literaturę naukową.
Badacze z Texas Christian University w jednym z eksperymentów postanowili sprawdzić, czy faktycznie wielkość talerza, na jakim podawany jest posiłek wpływa na mechanizmy kontroli łaknienia. W eksperymencie wzięli udział zarówno szczupli, jak i otyli ochotnicy, którzy zostali przydzieleni do różnych grup. Każda grupa w ramach tego badania otrzymała posiłek w postaci spaghetti z sosem pomidorowym najpierw na małych talerzach (21 cm), a następnie innego dnia na większych talerzach (27 cm). Wielkość porcji za każdym razem była dobierana indywidualnie wg życzeń poszczególnych uczestników. Co się okazało?
Ochotnicy o prawidłowej masie ciała, zarówno w przypadku większych, jak i mniejszych naczyń, dostarczyli niemal identyczną ilość energii, a w przypadku osób otyłych i z nadwagą na większych talerzach podaż kalorii była nawet odrobinę mniejsza. Tak więc autorzy doszli do wniosku, że wielkość naczynia, na jakim podawany jest posiłek nie ma istotnego znaczenia dla podaży energii, a co za tym idzie – na podstawie tego eksperymentu można stwierdzić, że teoria, zgodnie z którą wielkość talerza wpływa na kontrolę poboru pożywienia jest co najmniej wątpliwa.
Do podobnych wniosków doszli badacze z Pennsylvania State University, którzy postanowili sprawdzić, czy zmniejszenie wielkości talerza wpłynie na spożycie energii w ramach jednego posiłku w przypadku zdrowych dorosłych ochotników. W ramach jednego eksperymentu wykonane zostały trzy próby, w których uczestnicy bądź to ustalali sami wielkość porcji nakładanych na talerze o różnej wielkości, bądź otrzymywali ściśle ustalone porcje na talerzach o różnej wielkości. Okazało się, że wielkość talerza nie miała znaczenia dla spożycie energii.
Podsumowanie
Na podstawie dostępnej przytoczonych powyżej wyników badań uznać należy, że rozgłaszane wszem wobec teorie na temat wpływu wielkości talerza na uczucie głodu czy spożycie pokarmu, między bajki można włożyć. To z pewnością dobra wiadomość dla tych, którzy kurację odchudzającą planowali zacząć od wymiany serwisów kuchennych na mniejsze – oszczędzą bowiem kilka złotych; zła wiadomość natomiast dla rozmaitych czarnoksiężników propagujących mity i niepotrzebnie odciągających uwagę czytelników od podstawowych zasad zdrowego żywienia i kontroli masy ciała. Tak więc nawiązując do tytułu tego artykułu należy podkreślić: rozmiar znaczenia nie ma…
…przynajmniej w przypadku wielkości talerza…
