Cóż, wyjaśnić należy, iż tyrozyna jest aminokwasem, prekursorem dopaminy, noradrenaliny oraz adrenaliny. Ich zmniejszone wydzielanie wiąże się ze spadkiem siły, mocy i ze zmęczeniem. Cykl przemian w uproszczeniu wygląda następująco: tyrozyna -> dopa -> dopamina -> noradrenalina -> adrenalina. Dopamina jest magazynowana w pęcherzykach synaptycznych. Tam może być hydroksylowana do noradrenaliny. Po użyciu l-tyrozyny jej poziom rośnie po 1-2 godzinach, zaś pozostaje podwyższony w osoczu krwi do 8 h. [1] Minimalna dzienna dawka l-tyrozyny określona przez Światową Organizację Zdrowia to 14 mg / kg masy ciała. W badaniach stosowano od 0,5 g do nawet 12 g l-tyrozyny. Efekty? Były różne.
Przegląd badań dotyczących l-tyrozyny
- Banderet oraz Lieberman (1989): 23 zdrowe osoby, wystawione na działanie zimna. Dawka 100 mg/kg. Zredukowane symptomy, lepszy nastrój, czas reakcji i czujność.
- Chinevere I wspólnicy (2002): 9 osób, po pracy fizycznej, dawka 150 mg tyrozyny na kilogram masy ciała. Brak efektów.
- Colzato i wspólnicy (2013): 22 zdrowe osoby, badano ich pamięć oraz zdolności poznawcze, stwierdzono, iż 2 gramy tyrozyny poprawiają wykorzystanie pamięci.
- Colzato i wspólnicy (2014): 22 zdrowe osoby, badano ich pamięć oraz zdolności poznawcze, 2 gramy tyrozyny - poprawa umiejętności samokontroli.
- Colzato i wspólnicy (2014): 32 zdrowe osoby, 2 g tyrozyny - lepsze myślenie zbieżne (umiejętność rozwiązania problemu, przy wyszukaniu jednego rozwiązania).
- Deutsch i wspólnicy (1994): 11 pacjentów ze schizofrenią. 10g tyrozyny - zwiększone skokowe ruchy oczu, sakady intruzyjne, brak wpływu na zachowanie lub funkcje poznawcze.
- Deijen i Orbleke (1994): 16 zdrowych osób, dawka 100 mg tyrozyny na kilogram masy ciała - poprawa wykorzystania pamięci i wyniku w teście Stroopa.
- Deijen i wspólnicy (1999): 21 zdrowych osób, ciężki trening z walki. 2,0 g tyrozyny - poprawa funkcjonowania pamięci oraz sprawności śledzenia.
- Eisenberg i wspólnicy (1988): 7 pacjentów z ADHD brak efektów tyrozyny w dawce 100 mg na kilogram masy ciała.
- Gelenberg i wspólnicy (1980): 100 mg tyrozyny na kilogram masy ciała - poprawa u pacjenta z depresją.
- Gelenberg i wspólnicy (1990): 65 pacjentów, 100 mg tyrozyny na kilogram masy ciała - brak efektów.
- Coull NA i wspólnicy (2015) [2]: 8 piłkarzy ukończyło indywidualny, 90 minutowy symulator gry w piłkę nożną, na bieżni, przy dwóch różnych okazjach. Badanie prowadzono w eksperymentalnej komorze w temperaturze 25 stopni, przy 40% wilgotności. Podano im tyrozynę 150 mg/kg masy ciała razem z 250 ml napoju bez cukru (lub placebo) 5 h i 1 h przed wysiłkiem. Podwójnie ślepa próba, losowo. Oceniono wydajność poznawczą – czujność, realizacja podwójnego zadania, oceniono również zaangażowanie umysłowe przed, w połowie gry i pod jej koniec. W grupie tyrozyny odnotowano znacznie lepsze reakcje - 12,6 ± 1,7 (tyrozyna) vs 11,5 ± 2,4 (placebo)[2].
- Tumilty L i wspólnicy, w badaniu z 2011 roku [3] 8 średnio wytrenowanych ochotników w średnim wieku 32 ± 11 roku, masie ciała 75,3 ± 8,1 kg, szczytowych pochłanianiu tlenu 3,5 ± 0,3 l/min, wykonało dwie próby wysiłkowe w odstępie co najmniej 7 dni. Spożyli 500 ml napoju bez cukru (placebo) lub ten sam napój z 150 mg tyrozyny na każdy kg masy ciała 1 h przed jazdą na rowerze do wyczerpania, ze stałym obciążeniem 68 ± 5%, w temperaturze 30° i przy wilgotności 60%. Osobnicy, którzy dostali tyrozynę wytrzymali znacznie dłużej średnio 80,3 ± 19,7 min, w porównaniu do grupy placebo: 69,2 ± 14,0 min (zysk aż o 16%!) [3].
- Niestety, inne badania tego samego naukowca (Tumilty L, 2014) nie podtrzymują tych rewelacji – moc w czasie próby czasowej, osiągi zawodników, temperatura ciała czy tętno – nie różniły się pomiędzy placebo oraz tyrozyną (150 mg na kilogram masy ciała) [5].
- Goldberg i wspólnicy (1980): 2 pacjentów z depresją, 100 mg tyrozyny na kilogram masy ciała - poprawa symptomów depresji.
- Growdon i wspólnicy (1982): 23 pacjentów z chorobą Parkinsona, 100 mg tyrozyny na kilogram masy ciała - zwiększony poziom tyrozyny oraz kwasu homowanilinowego (metabolitu).
- Kishore i wspólnicy (2013) [4]: 10 osób, wystawione na wysoką temperaturę (1,5 godziny w 45 stopniach przy wilgotności 30%), podano im 90 minut przed testem 6,5 g tyrozyny - odnotowano zwiększenie zdolności poznawczej, większa ilość noradrenaliny, dopaminy i adrenaliny po kontakcie z wysoką temperaturą, tyrozyna przeciwdziała spadkowi funkcji poznawczych [4].
- Leathwood oraz Pollet (1983): 60 zdrowych osób - brak wpływu 500 mg tyrozyny na nastrój.
- Palinkas i wspólnicy (2007): 43 osoby w Antarktyce, poprawa nastroju w zimie – dawka 12 g tyrozyny.
