Czy ocet wspomaga odchudzanie?

Ocet dostępny w sklepach to tak naprawdę wodny roztwór kwasu octowego, charakteryzujący się specyficznym, wyraźnie kwaśnym smakiem i ostrym zapachem. Stosowany jest powszechnie jako przyprawa smakowa do rozmaitych dań, choćby popularnego sosu winegret na bazie oliwy z oliwek. Wartość odżywcza i energetyczna octu jest niska, nie ulega też wątpliwości, że nadmierne jego spożycie może być niebezpieczne dla zdrowia. Jednak rozpowszechnił się pogląd, zgodnie z którym w symbolicznych dawkach ocet (zwłaszcza niektóre jego rodzaje) wykazuje pozytywny wpływ na zdrowie i sylwetkę. Czy jednak ocet faktycznie posiada takie właściwości?

Czy włączenie octu do diety może przyspieszyć proces spalania tłuszczu i pozytywnie wpłynąć na zdrowie?

Dość żywe zainteresowanie prozdrowotnymi właściwościami octu przejawiał swego czasu lekarz - doktor D. C. Jarvis, który w 1958 roku, w napisanej przez siebie książce pt.: „Folk Medicine: A Vermont Doctor's Guide to Good Health” z entuzjazmem przedstawił wybrane praktyki tzw. medycyny ludowej. Zdaniem autora wybitnie pozytywny wpływ na zdrowie miał mieć specjalny „tonik” powstały na bazie octu jabłkowego i miodu. Co interesujące, książka stała się hitem, a jej ponowne wydanie w 2002 roku również spotkało się z pozytywną reakcją rynku.

Oczywiście bazowanie na przekonaniach jednego lekarza w kwestii właściwości octu byłoby raczej mało przekonywujące, w związku z tym myślę, że warto przybliżyć wyniki aktualnych badań naukowych, weryfikujących wpływ octu na niektóre parametry metaboliczne, mające powiązanie z gospodarką energetyczną organizmu oraz procesem spalania i magazynowania składników zapasowych. Jak się okazuje wyniki owych eksperymentów są dość obiecujące, a na szczególną uwagę zasługują te, w których użyty został ocet jabłkowy.

Badania naukowe

Grupa amerykańskich naukowców z Arizona State University postanowiła sprawdzić w jaki sposób ocet jabłkowy wpływa na zdolność reagowania tkanek na sygnały wysyłane przez insulinę - ważny hormon biorący udział w gospodarce energetycznej ustroju. Okazało się, że spożycie mieszanki zawierającej ocet (20g), wodę (40g) oraz jedną łyżeczkę cukru przed posiłkiem zasobnym w węglowodany wyraźnie poprawiło wrażliwość insulinową u uczestników eksperymentu (34% u osób z inuslinoopornością i o 19% u diabetyków). Lepsza wrażliwość insulinowa oznacza mniejsze prawdopodobieństwo odkładania się tłuszczu oraz łatwiejsze jego spalanie.

Podobne wyniki przyniosły eksperymenty szwedzkich badaczy, w których wzięło udział dwunastu zdrowych ochotników. Okazało się, że suplementy zawierające kwas octowy (w różnych ilościach) przyjęte wraz z węglowodanowym posiłkiem obniżały poposiłkową odpowiedź glukozową i zwiększały uczucie sytości, przy czym reakcja była zależna od dawki. Autorzy zasugerowali, że naturalne pokarmy będące źródłem kwasu octowego (choćby popularne u nas produkty marynowane) mogą stanowić interesujący i wartościowy element zdrowej diety.

Jeszcze bardziej interesujące są wyniki badań przeprowadzone przez naukowców z Japonii, którzy to postanowili sprawdzić jak regularne spożywanie octu wpływa na masę ciała i poziom tkanki tłuszczowej oraz na poziom triacylogliceroli we krwi u otyłych ochotników. Uczestnicy zostali przydzieleni losowo do jednej z trzech grup: pierwsza otrzymywała napój zawierający 15ml octu, druga napój zawierający 30ml octu, a trzecia napój - placebo. Ani autorzy ani badani nie wiedzieli jaki napój dostają (jest to tzw. metoda podwójnej ślepej próby). Po dwunastu tygodniach okazało się, że uczestnicy otrzymujący ocet mieli wyraźnie niższy poziom masy ciała i tkanki tłuszczowej oraz mniejszy poziom triacylogliceroli we krwi!

Wnioski z badań

Jak więc widać, można stwierdzić na podstawie przytoczonych powyżej wyników badań, że ocet posiada przynajmniej kilka interesujących właściwości i może mieć zastosowanie w programach ukierunkowanych na redukcję masy ciała oraz poprawę niektórych parametrów metabolicznych, takich jak wrażliwość insulinowa. Warto jednak wiedzieć, że stosowanie octu może wiązać się z pewnym ryzykiem – szczególnie istotne znaczenie ma tutaj dawka, stężenie i forma aplikacji. Zdarzały się przypadki uszkodzenia błony śluzowej przełyku i żołądka będące następstwem spożycia octu.

Dostępna literatura wskazuje, że spożywanie zarówno samego octu jak i suplementów go zawierających (zwłaszcza w przypadku przyjmowania dużych dawek), może wiązać się z licznymi objawami niepożądanymi . W eksperymentach, w których stosowano ocet, nawet połowa uczestników doświadczała działań niepożądanych takich jak wzdęcia, odbijanie, uczucie dyskomfortu i pieczenia w przełyku. Zaobserwowano także, że dawki zazwyczaj stosowane w badaniach powodują po pewnym czasie podwyższenie prób wątrobowych i zmianę pH moczu i przewodu pokarmowego. Dyskutuje się także możliwy negatywny wpływ octu na wchłanianie i wydalanie farmaceutyków.

Podsumowanie

Zarówno sam ocet, jak i suplementy go zawierające mogą korzystnie wpływać na proces redukcji tkanki tłuszczowej, wrażliwość insulinową i gospodarkę energetyczną organizmu. Za godny uwagi należałoby uznać ocet jabłkowy i winny, ale biorąc pod uwagę, że składnikiem aktywnym wydaje się być kwas octowy – również banalny ocet spirytusowy może mieć podobne właściwości. Należy jednak zachować ostrożność w przyjmowaniu dodatkowych dawek octu, a już zwłaszcza nie wolno spożywać go w nierozcieńczonej postaci, wiązać się to może bowiem z licznymi działaniami niepożądanymi, również takimi jak uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego. Najkorzystniejszą opcją jest uwzględnienie w diecie potraw, których naturalnym składnikiem jest ocet, takich jak niektóre sosy do sałatek na bazie oliwy czy produkty marynowane.