Aminokwas bardzo dobrze przebadany i bez wątpienia najczęściej polecany suplement, bez względu na dyscyplinę sportu i cel, jaki temu towarzyszy. Często jednak spotkać można się z opiniami, że kreatynę należy stosować maksymalnie 6-10 tygodni, ponieważ dłuższe stosowanie obciąża nerki, co może wpłynąć negatywnie na ich funkcjonowanie. Przeanalizujmy, ile jest prawdy w tym potocznie występującym poglądzie.
Kreatyna – charakterystyka
Kreatyna jest związkiem chemicznym naturalnie występującym w ludzkim organizmie, gdzie produkowana jest w wątrobie. Składa się ona z trzech aminokwasów: argininy, glicyny i metioniny. W wyniku transportu do komórek mięśniowych łączy się ona z fosforanem, tworząc fosfokreatynę. Ta z kolei rozkładana jest w mięśniach tworząc ATP. Dzięki temu organizm może przeznaczyć energię na wysiłek o bardzo szybkim uwalnianiu energii.
Kreatyna nie tylko syntetyzowana jest w naszym organizmie, gdzie następuje jej endogenna produkcja, ale również dostarczana jest do niego egzogennie. Jest ona obecna głównie w mięsach. Między innymi w wołowinie, wieprzowinie, rybach. Jako ciekawostkę warto podać, że w największej ilości występuje ona w mięsie geparda. Daje to dobre spojrzenie na to, jaką rolę ona pełni. Zwierze to wykorzystuje swoje mięśnie do krótkiej i bardzo szybkiej pracy.
Kreatyna – wpływ na zdrowie
Badanie #1
W badaniu z 2003 roku przeprowadzonym przez Exercise and Sport Nutrition Laboratory w Memphis zbadano wpływ długotrwałej suplementacji kreatyną na 98 zawodników futbolu amerykańskiego. Przyjmowali oni kreatynę przez 21 miesięcy, w ilości 5-10 g dziennie. Następnie zbadano im szereg 54 parametrów krwi i 15 moczu, porównując z placebo.
Badanych podzielono na grupy osób, które:
- nie stosowały kreatyny,
- przyjmowały 0-6 miesięcy,
- 7-12 miesięcy,
- 12-21 miesięcy.
Analiza krwi i moczu nie wykazała klinicznie istotnych różnic między grupami badanych sportowców. Wyniki badania wskazują, że długotrwałe stosowanie kreatyny nie wpływa negatywnie na znaczniki stanu zdrowia u sportowców poddanych intensywnym treningom.
Badanie #2
Kolejne badanie z 2001 roku, wykonane przez naukowców z Exercise Science w Boonie, miało za zadanie określenie markerów związanych ze zdrowiem, częstości zgłaszanych działań niepożądanych oraz odczuwalnych korzyści treningowych u sportowców.
Wykorzystano 26 osób, z różnych dyscyplin sportowych (w tym 18 mężczyzn i 8 kobiet). Stosowali oni kreatynę w ilości 5-10 g dziennie, przez okres od 8 miesięcy do 4 lat. Zaobserwowano nieznaczny wzrost kreatyniny i białka całkowitego w moczu, który mieścił się w granicach normy. Nie zgłoszono różnic w częstości występowania urazów mięśni, skurczów i innych działań niepożądanych. Co ciekawe, zaobserwowano różnice w działaniu kreatyny w zależności od płci.
Badanie #3
W 2005 roku w "International Journal of Sports Medicine” opublikowało badanie, w którym wzięło udział 175 osób, w wieku średnio 57 lat, z których niektórzy leczyli się na stwardnienie zanikowe boczne. Zastosowano u nich suplementację kreatyną w ilości 10 g dziennie, przez okres 310 dni. Długotrwała suplementacja nie spowodowała zwiększenia się mocznika w osoczu ani zwiększenia albuminy nerkowej. Trzy osoby musiały przerwać test. Dwie z powodu wystąpienia biegunki, a jedna w wyniku nudności.
Badanie #4
W 1999 roku badacze z Belgii określili stężenie kreatyniny, mocznika i albuminy w osoczu u osób stosujących suplementację kreatyną przez okres od 10 miesięcy do 5 lat w porównaniu do grupy placebo. Nie stwierdzono statystycznych różnic między obiema grupami. Prawidłowe były również szybkość filtracji kłębuszkowej, reabsorpcja rurowa i przepuszczalność błony kłębuszkowej. Z badań wysnuto wnioski, iż krótko-, średnio- czy długotrwałe stosowanie kreatyny nie powoduje szkodliwych skutków dla nerek u osób zdrowych.
Podsumowanie
Kreatyna, jako jeden z lepiej przebadanych suplementów, bez wątpienia nie wpływa negatywnie na funkcjonowanie nerek zdrowego człowieka. Nie ma wiarygodnych badań, które by sugerowały możliwość ich uszkodzenia lub pogorszenia innych parametrów zdrowia. Istotne jest to, aby sięgać po ten suplement będąc zdrowym. Osoby borykające się z niewydolnością nerek, marskością wątroby czy innymi chorobami, zawsze powinny konsultować suplementację z lekarzem sportowym lub innym specjalistą.
