Witaminy, chociaż nie mogą być wykorzystywane jako substrat energetyczny i nie stanowią materiału budulcowego tkanek, są niezbędnym składnikiem naszej diety. Już niewielkie niedobory tych związków mogą odbić się negatywnie na ogólnie pojętym zdrowiu jak i również – na sylwetce. Kwestia konieczności dostarczania pełnego spektrum tych związków w dawkach adekwatnych do potrzeb ustrojowych niestety często bywa pomijana przez osoby odchudzające się lub też „załatwiana” poprzez łyknięcie kapsułki preparatu multiwitaminowego. Tymczasem w praktyce konieczne jest podejście bardziej kompletne.
Wprowadzanie restrykcji kalorycznych zazwyczaj wiąże się z ogólnym zmniejszeniem spożycia pokarmu. Skutkiem tego jest również spadek podaży składników odżywczych o charakterze nieenergetycznym, takich jak witaminy i pierwiastki mineralne. Tak więc samo odchudzanie wiąże się już machinalnie ze wzrostem ryzyka wystąpienia niedoborów żywieniowych. Dodatkowo większość osób wprowadzających w życie redukcyjną dietę w ogóle nie poświęca uwagi temu by w żywieniowym planie znalazły się produkty o odpowiednio wysokiej gęstości odżywczej, których obecność ułatwić mogłaby pełne zbilansowanie diety. W praktyce można spotkać się z sytuacja wręcz odwrotną, polegającą na eliminowaniu wielu wartościowych pokarmów i opieraniu codziennego menu na produktach jałowych.
Niedobory witamin – a utrata tłuszczu
Warto wiedzieć, że niedobory witamin mogą w pewien sposób utrudniać pracę nad sylwetką. Co prawda niewiele jest dowodów wskazujących, iż zależność ta jest bezpośrednia, są jednak przesłanki wyraźnie wskazujące na to, że związek przyczynowo-skutkowy istnieje. Najbardziej dobitnym przykładem jest casus witaminy D. Istnieją dowody które pokazują, że zbyt niski status tej witaminy w organizmie jest skorelowany z zaburzeniem gospodarki insulinowej i może sprzyjać nadmiernemu gromadzeniu tłuszczu zapasowego, a także upośledzać jego spalanie. Dodatkowo niski poziom witaminy D wpływa także negatywnie na produkcję androgenów, a głównie testosteronu. Spadek syntezy tego hormonu także nie służy poprawie kompozycji sylwetki.
U osób otyłych i odchudzających się pojawiają się również niedobory witaminy C. Wynika to z nieuzasadnionego przekonania, że dieta redukcyjna winna być pozbawiona owoców, będących obfitym źródłem tego związku. Obniżony status witaminy C w ustroju może skutkować nasilonym wydzielaniem kortyzolu – katabolicznego hormonu mogącego nie tylko nasilać rozkład tkanki mięśniowej, ale także utrudniającego odchudzanie. Zależność ta może okazać się szczególnie wyraźna u osób stosujących diety niskowęglowodanowe i obciążonych zarazem bardzo dużym wysiłkiem fizycznym.
Braki witamin z grupy B w sposób wielokierunkowy upośledzają metabolizm węglowodanów, lipidów i aminokwasów. Chociaż braki nie zdarzają się często, to mogą one jednak pojawić się przy niezbyt dobrze przemyślanym doborze artykułów spożywczych. Szczególnie narażone są osoby preferujące wysoko przetworzoną żywność, koncentrujące się tylko na spożyciu energii bez zwracania uwagi na jakość spożywanej żywności.
Wnioski
Bilansując dietę odchudzającą warto zadbać nie tylko o odpowiedni deficyt energetyczny i pożądany stosunek w spożyciu białka, węglowodanów i tłuszczu, ale także jakościowy dobór pokarmów tak by podstawę diety stanowiły produkty o wysokiej gęstości odżywczej, będące źródłem witamin. I nie chodzi tutaj jedynie o „owoce i warzywa”, gdyż te przykładowo nie dostarczają wspomnianej już witaminy D czy nieomawianej – witaminy B12. Dieta powinna być zasobna w produkty z różnych grup, zarówno roślinnego jak i zwierzęcego pochodzenia. Należy mieć na uwadze, że stosowanie diet odchudzających nierzadko wiąże się z obniżeniem podaży wielu witamin. Osoby redukujące tkankę tłuszczową powinny więc zwrócić na to szczególną uwagę i w odpowiedzi dokonywać starannych wyborów żywieniowych, a w razie potrzeby - wprowadzić odpowiednio ukierunkowaną suplementację.
Źródła:Damms-Machado A et al. Micronutrient deficiency in obese subjects undergoing low calorie diet..Nutr J. 2012 Jun 1;11:34. doi: 10.1186/1475-2891-11-34. · Gardner ChD et al. Micronutrient quality of weight-loss diets that focus on macronutrients: results from the A TO Z study1,2,3 Am J Clin Nutr. Aug 2010; 92(2): 304–312. · Rosado JL, Garcia, Ronquillo, Intake of milk with added micronutrients increases the effectiveness of an energy-restricted diet to reduce body weight: a randomized controlled clinical trial in Mexican women. Hervert-Hernández J Am Diet Assoc. 2011 Oct;111(10):1507-16.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.