Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego dotyka miliony ludzi na całym świecie. Powoduje ból, sztywność i mniejszą mobilność, a w związku z tym może ograniczyć poziom aktywności fizycznej i obniżyć jakość życia. I chociaż wiemy, że ćwiczenia mogą wpływać na zdrowie kolan, to związek między określonymi rodzajami ćwiczeń, masą mięśniową i ryzykiem rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego nie jest jeszcze do końca jasny. Natomiast niedawne badanie opublikowane w cenionym czasopiśmie Journal of the American Medical Association (JAMA) rzuca nowe światło na ten ważny temat.
Jak masa mięśniowa może wpływać na zdrowie kolan?
Badanie opublikowane w JAMA skupiało się na 5000 osób, które obserwowano przez ponad 6 lat. Część uczestników była aktywna fizycznie i regularnie wykonywała trening siłowy, a część prowadziła siedzący tryb życia. Naukowcy odkryli, że osoby z mniejszą masą mięśniową kończyn dolnych były bardziej narażone na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, niż te, które trenowały z obciążeniem i miały więcej mięśni. Pokazuje to również, że utrzymywanie silnych nóg i zwiększanie masy mięśniowej w dolnej części ciała może pomóc w ochronie przed chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego.
Odkrycia te sugerują, że jeśli masz niską masę mięśniową w dolnej części ciała, powinieneś zachować ostrożność podczas częstego biegania, uprawiania sportów wymagających biegania lub skakania, a nawet prac ogrodniczych, ponieważ brak masy mięśniowej kończyn dolnych może narazić kolana na ryzyko.
Co dają silne mięśnie nóg?
Wniosek nasuwa się sam — warto wdrożyć do swoich aktywności także trening siłowy i zadbać o wzmocnienie mięśni w dolnych partiach ciała. Silne mięśnie czworogłowe wspierają kolana i pomagają im zachować zdrowie podczas wykonywania codziennych czynności. Mięśnie, które należy wzmocnić, aby zapewnić lepsze wsparcie kolana, to mięśnie czworogłowe, ścięgna podkolanowe, pośladki i łydki.
Pamiętaj jednak o równowadze i uwzględnij w swoim planie także ćwiczenia na górne partie ciała. Weź także pod uwagę fakt, że aby mięśnie rosły i stawały się silniejsze, to nie możesz być na dużym deficycie kalorycznym.
Jeśli dopiero zaczynasz, zacznij powoli, skupiając się przede wszystkim na technice — na zwiększanie obciążenia przyjdzie czas. Daj swoim kościom i tkankom miękkim szansę na przystosowanie się do nowego obciążenia, jakie na nie wywierasz.
Jakie ćwiczenia angażują dolne partie ciała?
Ćwiczeń jest bardzo dużo i każde z nich może mieć po kilka wariantów w zależności od stopnia zaawansowania.
Do najpopularniejszych należą:
przysiad tylny,
przysiad przedni,
wypady,
wykroki chodzone,
wypychanie nóg na suwnicy,
uginanie kolan na maszynie,
prostowanie kolan na maszynie,
wspięcia na palce,
wznosy bioder ze sztangą.
Co jeszcze warto wiedzieć i zapamiętać?
Teraz masz kolejny powód, aby trenować siłowo i zwiększać masę mięśniową dolnych partii ciała – jest to korzystne dla zdrowia Twoich kolan. Dodatkowe wsparcie, jakie zapewniają mocne mięśnie czworogłowe, ścięgna podkolanowe, pośladki i łydki, działa jak system wsparcia dla kolan.
Należy także pamiętać o innych czynnikach ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Obejmują one:
wiek – ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza po 50. roku życia,
płeć – kobiety są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego niż mężczyźni,
otyłość i nadwaga – powodują większe obciążenie stawów kolanowych, zwiększając ich podatność na zwyrodnienia,
regularne przeciążanie kolan – uprawianie sportów, które zmuszają do przysiadów lub podnoszenia ciężkich przedmiotów, zwiększa ryzyko, szczególnie jeśli podnosisz lub przysiadasz nieprawidłowo,
genetyka – niektórzy ludzie mogą odziedziczyć genetyczną predyspozycję do rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów,
wcześniejsza kontuzja lub uraz kolana – urazy stawu kolanowego, nawet jeśli miały miejsce wiele lat temu, mogą zwiększyć ryzyko zwyrodnienia stawu kolanowego i choroby zwyrodnieniowej stawów,
deformacje kości – urodzenie się ze zniekształconymi stawami lub wadliwą chrząstką naraża Cię na większe ryzyko,
niektóre choroby metaboliczne – jeśli cierpisz na cukrzycę i/lub chorobę zwaną hemochromatozą (nadmierne magazynowanie żelaza), ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów wzrasta,
wiotkość lub niestabilność stawów – luźniejsze i bardziej niestabilne stawy kolanowe stanowią czynnik ryzyka, zwłaszcza u kobiet.
Podsumowanie
Jeśli występuje u Ciebie którykolwiek z tych czynników ryzyka, dbanie o kolana jest jeszcze ważniejsze. Podejdź do tego poważnie, poświęcając czas na wzmocnienie dolnej części ciała, szczególnie mięśni czworogłowych, ponieważ mocne mięśnie czworogłowe stanowią najlepszą ochronę przed chorobą zwyrodnieniową stawów i kontuzjami kolan.
Źródła:
https://www.medpagetoday.com/rheumatology/arthritis/109892
https://theros.org.uk/information-and-support/bone-health/exercise-for-bones
Resistance Exercise to Prevent and Manage Sarcopenia and Dynapenia - PMC (nih.gov)
Knee Osteoarthritis: A Review of Pathogenesis and State-Of-The-Art Non-Operative Therapeutic Considerations - PubMed (nih.gov)
https://medlineplus.gov/genetics/condition/osteoarthritis
https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/arthritis-of-the-knee
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/knee-arthriti
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.