Dość popularne jest przekonanie, zgodnie z którym przyjmowanie sterydów anaboliczno-androgennych „zagęszcza” krew, zwiększając ryzyko zatorów i udarów. Jednak ostatnio spotkać się można też z teoriami przeczącymi tym poglądom. Niektórzy twierdzą, że nie zawsze stosowanie androgenów pociąga za sobą zwiększenie krzepliwości, a w pewnych przypadkach może okazać się, że efekt ich przyjmowania jest dokładnie odwrotny, a jednym z jego zauważalnych objawów mają podobno być krwawienia z nosa, których przyczyną jest nie tylko zbyt wysokie ciśnienie krwi.
Co mówi teoria, a co nauka
Teoria mówiąca, że przyjmowanie sterydów zwiększa zdolność krwinek do zlepiania się i tworzenia zakrzepów jest mocno zakorzeniona w świadomości sportowców stosujących doping, stąd też praktyką dość powszechną jest przyjmowanie kwasu salicylowego w celu zmniejszenia krzepliwości. Z resztą badania naukowe z udziałem stosujących sterydy zawodników wykazały, że doping hormonalny zwiększa krzepliwość krwi i sprzyjać może potencjalnie powstawaniu zatorów.
Racje jednak mają ci, którzy wskazują, że androgeny poprzez zwiększenie poziomu plazminy, antytrombiny i białka S tak naprawdę zmniejszają krzepliwość krwi, stymulując rozpuszczanie istniejących już skrzepów oraz hamując aktywność czynników krzepnięcia. Istnieją badania naukowe, w których okazało się, że poziom DHEA jest odwrotnie skorelowany z krzepliwością krwi, podobnie wykazano także, że sam testosteron zwiększa aktywność tkankowego aktywatora plazminogenu, hamując agregację płytek i zwiększając tendencję do krwawień.
Skąd więc te rozbieżności?
Okazuje się, że powodów, dla których z jednej strony androgeny działają przeciwzakrzepowo, a z drugiej „na cyklu” efekt jest odwrotny, istnieje przynajmniej kilka. Po pierwsze wiele wskazuje na to, że kwestią kluczową może być dawka. Jeśli poziom androgenów wielokrotnie przekracza poziomy fizjologiczne, zwiększeniu ulega aktywność II czynnika krzepnięcia (trombiny) i białka C-reaktywnego, co sprzyja powstawaniu zakrzepów i zatorów. Po drugie do zwiększenia gęstości krwi przyczyniać się może także wzrost poziomu estrogenów, powstających w procesie aromatyzacji androgenów.
Wraz ze wzrostem poziomu żeńskich hormonów płciowych dochodzi do wzrostu stężenia czynników krzepnięcia (VII, VIII, IX, X, XII, XIII), obniżeniu ulega także aktywność naturalnych „blokerów” układu krzepnięcia: białka S, białka C i antytrombiny. Tak więc sterydy wykazujące największą tendencję do aromatyzacji działają silnie prozakrzepowo, ale jak się okazuje i to nie jest bezwzględną regułą. Wyraźny wzrost krzepliwości krwi pojawia się również w przypadku sterydów takich jak oxandrolon, o którym mówi się, że „nie aromatyzuje”.
Podsumowanie
Jeśli po przeczytaniu tego artykułu masz bałagan w głowie i nie bardzo wiesz czy stosować środki zmniejszające krzepliwość krwi podczas cyklu to powiem Ci tak: nie ma reguły. W większości przypadków liczyć się należy z tym, że krzepliwość krwi na cyklu ulegnie zwiększeniu, jednak w sytuacji stosowania niskich dawek androgenów efekt może okazać się odwrotny. Jedynym skutecznym sposobem oceny wpływu „towaru” na układ krzepnięcia jest wykonanie badania zwanego koagulogramem. Z resztą nie jest to jedyne badanie, któremu sportowcy stosujący hormonalny doping powinni regularnie się poddawać.
Źródła:
• Quehenberger P, Loner U, Kapiotis S, et all. Increasedlevels of activated factor VII and decreased plasma protein S activity and circulating thrombomodulin during use of oral contraceptives. Thromb Haemost 1996;R. Świątkowska-Stodulska i wsp. Nr 7–8 39376: 729–734. • Prasad RN, Koh SC, Viegas OA, Ratnam SS. Effects of hemostasis after two-year use of low dose combined oral contraceptives with gestodeneor levonorgestrel. Clin Appl Thromb Hemost 1999; 5: 60–70 • Kahn NN, Sinha AK, Spungen AM, Bauman WA.Effects of oxandrolone, an anabolic steroid, on hemostasis.. Am J Hematol. 2006 Feb;81(2):95-100 • Medras M, Jankowska E. Testosterone and atherosclerosis in males during andropause. Pol Merk Lek 1999; 6: 205–207. • Webb CM, Adamson DL,de Zeigler D, Collins P. Effect of acute testosterone on myocardial ischemia in men with coronary artery disease. Am J Cardiol 1999; 83: 437–439.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.