Co musisz wiedzieć o żywności ultraprzetworzonej i cukrzycy?

Cukrzyca i stan przedcukrzycowy

W stanie przedcukrzycowym poziom cukru we krwi na czczo przekracza normę i oscyluje w granicach 100–125 mg/dl, co stanowi sygnał ostrzegawczy, że nie wszystko jest w porządku metabolicznie. Jednak dla wielu to dopiero początek, ponieważ stan przedcukrzycowy może z czasem przekształcić się w cukrzycę typu 2, w której poziom cukru we krwi na czczo przekracza 126 mg/dl, sygnalizując pełne zaburzenie metaboliczne.

Co powoduje cukrzyca?

Cukrzyca typu 2 jest problematyczna, ponieważ uszkadza narządy takie jak serce, ale także nerki, mózg, wątrobę i wzrok (może powodować ślepotę z powodu stanu zwanego retinopatią cukrzycową). Jeśli cierpisz na cukrzycę typu 2, ryzyko chorób układu krążenia jest dwukrotnie wyższe w porównaniu z osobą zdrową. Istnieją również dowody na to, że uszkodzenie tkanek zaczyna się wcześnie, już na etapie stanu przedcukrzycowego.

Kto choruje na cukrzycę typu 2 i dlaczego?

Duże znaczenie ma tutaj genetyka. Jeśli masz bliskich krewnych chorych na cukrzycę typu 2, powinieneś uważnie monitorować poziom cukru we krwi na czczo, ponieważ jesteś w grupie zwiększonego ryzyka. Jednak genetyka, to nie wszystko. Ogromny wpływ ma także Twój styl życia. Jeśli źle się odżywiasz, nie dbasz o regularną aktywność fizyczną, wówczas możesz się doprowadzić do nadwagi lub otyłości, które zwiększają ryzyko cukrzycy typu 2.

Kolejnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi tej choroby jest stosowanie diety zawierającej żywność ultraprzetworzoną. Według ScienceDaily.com ponad 60% tego, co ludzie kupują w sklepach spożywczych, to właśnie produkty ultraprzetworzone…

Czym jest żywność ultraprzetworzona?

Jedzenie w opakowaniach poddawane jest różnym etapom przetwarzania. Minimalnie przetworzona żywność może zostać umyta lub pokrojona przed umieszczeniem w opakowaniu, dzięki czemu zachowuje większość swoich naturalnych cech. W żywności ultraprzetworzonej producenci stosują bardziej zaawansowaną obróbkę – usuwają błonnik, dodają sól, aromaty, barwniki i inne dodatki. Celem jest uczynienie jej bardziej aromatycznej i kuszącej przy jednocześnie niskich kosztach produkcji.

Tak mocno przetworzona żywność nie wpływa korzystnie na zdrowie metaboliczne. Może zawierać dużo cukru, a brak błonnika często powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, który może prowadzić do insulinooporności. Jeśli regularnie jesz te produkty, a do tego przybierasz na wadze, zwiększasz ryzyko wystąpienia stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2.

Przykłady żywności ultraprzetworzonej

• Słodkie napoje — napoje gazowane, soki z dodatkiem cukru, piwa bezalkoholowe. Wszystkie zawierają dużo cukru i mogą powodować przyrost masy ciała, próchnicę zębów i inne problemy zdrowotne.
• Fast foody — są zazwyczaj bogate w kalorie, niezdrowe tłuszcze i sód. Częste spożywanie tego typu żywności wiąże się z przyrostem masy ciała, otyłością oraz zwiększonym ryzykiem chorób serca i cukrzycy typu 2.
• Przetworzone mięso — są to np. hot dogi, bekon i kiełbaski. Ma wysoką zawartość sodu i zawiera dodatkowe konserwanty, takie jak azotyny.
• Różne przekąski — frytki, krakersy i ciasteczka, często zawierają dużo kalorii, niezdrowych tłuszczów i dodanych cukrów, które przyczyniają się do przyrostu masy ciała, co jest czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2.
• Mrożone posiłki tzw. gotowce — są często bogate w sód i zawierają dodatki, takie jak konserwanty i aromaty. Posiłki te nie są też aż tak pożywne i często zawierają dużo kalorii.
• Płatki śniadaniowe — wiele płatków śniadaniowych zawiera dużo cukru i przetworzonych zbóż. Zawierają również dodatkowe konserwanty i sztuczne barwniki, które mogą zakłócać pracę błony śluzowej jelit. Jeśli lubisz jeść płatki z mlekiem postaw na płatki owsiane, orkiszowe czy jaglane. Są znacznie bardziej wartościowe niż np. czekoladowe kulki.

Ultraprzetworzona żywność powoduje stany zapalne

Produkty ultraprzetworzone, ze względu na różne sztuczne dodatki i brak błonnika, zakłócają mikrobiom jelitowy. Może to wpływać na komórki odpornościowe w jelitach i integralność błony śluzowej jelit, a to z kolei prowadzi do stanu zapalnego.

Co mówią na ten temat badania?

W jednym badaniu przeanalizowano 18 różnych artykułów naukowych, w których wzięło udział ponad milion osób, i stwierdzono, że osoby spożywające wiele z tych produktów, w tym napoje zawierające cukier, pakowane przekąski i gotowe posiłki, narażały się na znacznie większe ryzyko cukrzycy typu 2.

Inne badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association wykazało związek pomiędzy spożywaniem diety bogatej w ultraprzetworzoną żywność a większym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2. Jest to badanie obserwacyjne, więc na ryzyko mogą wpływać również inne czynniki, inne niż dieta ultraprzetworzona.

Postaw na jak najmniej przetworzoną żywność

Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 i jej rozwój, zadbaj o swoją dietę. Kluczem jest spożywanie jak najmniej przetworzonej żywności. Wybieraj częściej świeże owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, chude białka i zdrowe tłuszcze, takie jak orzechy i nasiona.

Kolejną pomocną strategią jest częstsze gotowanie w domu. Kiedy jesz poza domem, nie wiesz do końca, co ląduje na Twoim talerzu, a i wiele kuszących opcji pozostawia wiele do życzenia, jeśli chodzi o jakość. Nawet „zdrowy” talerz warzyw mógł zostać przygotowany z wysoko przetworzonych olejów. Gotując w domu, masz kontrolę nad składnikami. Możesz cieszyć się posiłkiem bez dodatku cukru, soli i niezdrowych tłuszczów znajdujących się w wielu przetworzonych produktach spożywczych.

Jak jeszcze możesz o siebie zadbać?

Skup się bardziej na aktywności fizycznej, dobrej jakości śnie i radzeniu sobie ze stresem. Regularne ćwiczenia poprawiają kontrolę poziomu glukozy we krwi i reakcję komórek na insulinę, a techniki radzenia sobie ze stresem, takie jak joga i medytacja, pomagają zmniejszyć stan zapalny i opanować stres, co jest korzystne dla zdrowia serca.

Podsumowanie

Teraz już wiesz, dlaczego ultraprzetworzona żywność jest szkodliwa dla zdrowia metabolicznego. Produkty te nie są pożywne i przyczyniają się do otyłości i insulinooporności. Skoncentruj się na zdrowych wyborach i przyjmij styl życia oparty na pełnowartościowej żywności, a poczujesz się lepiej wewnątrz i na zewnątrz!