Masło czy margaryna — co jest mitem, a co prawdą? Nowe informacje!

Co naprawdę zawiera masło?

Masło to produkt naturalny, wytwarzany ze śmietany, często jednoskładnikowy. Jest bogate w tłuszcze nasycone, zawiera witaminy A, D, E i K, a także krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, takie jak maślan. To właśnie one są korzystne dla mikroflory jelitowej. Jednak aż 50–65% tłuszczu zawartego w maśle to tłuszcze nasycone – i to właśnie ten fakt wywoływał obawy w kontekście chorób serca.

Nowoczesna margaryna — co się zmieniło?

Dawne margaryny zawierały duże ilości przemysłowo utwardzanych tłuszczów trans – dziś większość z nich jest wolna od tego rodzaju tłuszczu. Współczesne margaryny to najczęściej emulsje roślinnych olejów, wzbogacone w sterole roślinne, witaminy i kwasy omega-3. Są miękkie, łatwo się rozsmarowują i – co ważne – nie zawierają już utwardzaczy. Mitem jest więc dziś przekonanie, że margaryna zawsze zawiera tłuszcze trans.

Tłuszcze nasycone i nienasycone — kto ma przewagę?

Z punktu widzenia profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych, korzystniejsze są tłuszcze nienasycone, występujące w olejach roślinnych, orzechach, pestkach, oliwie i... nowoczesnej margarynie. W badaniach wykazano, że zastąpienie tłuszczów nasyconych (jak w maśle) tłuszczami nienasyconymi może obniżyć poziom cholesterolu LDL i ryzyko miażdżycy. Jednak całkowita eliminacja masła z diety nie zawsze jest konieczna – liczy się całokształt diety.

Czy masło szkodzi sercu?

W przeszłości masło było uznawane za jedno z głównych źródeł „złego cholesterolu”. Dziś wiadomo, że jego wpływ zależy od ilości oraz kontekstu diety. W umiarkowanych ilościach, u osób zdrowych, masło nie musi zwiększać ryzyka chorób serca. U osób z hiperlipidemią, miażdżycą czy cukrzycą typu 2 – rzeczywiście korzystniejsze może być ograniczenie masła i wybór margaryny z olejami bogatymi w omega-3.

Mit tłuszczów trans — aktualna sytuacja

Tłuszcze trans rzeczywiście mogą szkodzić – zwiększają stan zapalny, poziom cholesterolu LDL i ryzyko chorób serca. Jednak obecnie większość margaryn na rynku europejskim zawiera mniej niż 1% tłuszczów trans, co mieści się w rygorystycznych normach EFSA. Większe zagrożenie niosą nadal fast foody, słodycze i tanie pieczywo cukiernicze, które mogą zawierać tłuszcze utwardzane przemysłowo.

Co z witaminami i przyswajalnością?

Zarówno masło, jak i margaryna mogą być źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – zwłaszcza A, D i E. Naturalnie występują one w maśle, ale margaryny są w nie wzbogacane. Różnica polega na przyswajalności i naturalności – masło dostarcza je w naturalnych proporcjach, margaryny zaś umożliwiają łatwe wprowadzenie do diety dodatkowych ilości niezbędnych witamin, także w diecie roślinnej.

Rozsądny wybór zależny od kontekstu

Masło i margaryna to nie konkurenci, lecz produkty, które mogą pełnić różne funkcje w zależności od stylu życia, stanu zdrowia i preferencji. Masło to naturalny produkt, smaczny i cenny w kuchni. Nowoczesna margaryna jest z kolei bardziej korzystna dla serca i poziomu cholesterolu. Najlepszym podejściem jest umiar – i wybieranie jakościowych wersji obu produktów. A przede wszystkim: patrzenie na całokształt diety, a nie tylko jeden składnik.