Odstępstwa od diety przyspieszają odchudzanie?

W badaniu opublikowanym w „International Journal of Obesity” 17 sierpnia 2017 r. [1] 51 otyłych mężczyzn przydzielono do grup:

Grupa I

Stałego deficytu energetycznego, czas trwania: 16 tygodni (deficyt wynosił od 910 do ~989 kcal),

Grupa II

Przerywanego deficytu kalorycznego (dieta jojo): 8 x 2 tygodnie deficytu energetycznego + 7 x  2 tygodniowe bloki balansu energetycznego (w sumie 30 tygodni). Było to realizowane w sposób następujący:  2 tygodnie deficyt (~1943 kcal), 2 tygodnie zwykła podaż energii (~2900 kcal), 2 tygodnie deficyt (~1943 kcal), ), 2 tygodnie zwykła podaż energii (~2900 kcal) ... (i tak przez 30 tygodni)
Komentarz: oczywiście naukowcy co pewien czas korygowali deficyt względem aktualnego wydatku energetycznego, w celach dydaktycznych pomijam ten aspekt.

Wyniki tego badania:

• grupa kontrolna (stałego deficytu kalorycznego) straciła średnio 9.1±2.9 kg masy ciała,
• grupa przerywanego deficytu kalorycznego (dieta jojo) straciła średnio: 14.1±5.6 kg (54% więcej!) masy ciała,
• grupa kontrolna (stałego deficytu kalorycznego) straciła średnio: 8.0±4.2 kg tkanki tłuszczowej,
• grupa przerywanego deficytu kalorycznego (dieta jojo) straciła średnio: 12.3±4.8 kg tkanki tłuszczowej (54% więcej w porównaniu do kontrolnej!)

Naukowcy Davoodi SH i wsp. [2] sprawdzali jak różne rodzaje diety wpłyną na redukcję wagi ciała u kobiet w wieku 26-50 lat. Jedna grupa stosowała restrykcyjną dietę dostarczając ledwie 55% energii (1186 ± 163 kcal) potrzebnej do podtrzymania metabolizmu spoczynkowego (wydatek energetyczny związany z podtrzymaniem funkcji życiowych). Druga grupa stosowała dietę opartą o 3 cykle trwające 2 tygodnie. W pierwszych 11 dniach panie dostarczały 45% energii potrzebnej do podtrzymania metabolizmu spoczynkowego (4 posiłki, 4 h postu po posiłku, 1365 ± 214 kcal dziennie), przez kolejne 3 dni mogły jeść ile tylko chciały (de facto średnio dostarczały 1971 ± 224 kcal dziennie). Cykl powtarzał się. Później po zakończeniu 6 tygodni diety panie na 4 tygodnie stosowały podaż energii pozwalającą utrzymać nową wagę ciała (1611 ± 237 kcal w grupie rotacyjnej oraz 1562 ± 208 kcal w grupie stałego deficytu kalorycznego).

Wyniki:

• grupa rotująca kaloriami straciła 4.7 kg tłuszczu do 39 dnia (4.91 kg do 42 dnia),
• grupie stałego deficytu kalorycznego straciła 3.44 kg tłuszczu do 39 dnia (4.06 kg do 42 dnia),
• po okresie 1 miesiąca po zakończeniu restrykcji grupa rotująca kaloriami nadal miała 4.78 kg tłuszczu mniej, z kolei grupie stałego deficytu kalorycznego zachowała o wiele mniej efektów, tu było już tylko 1.98 kg tłuszczu mniej (i to w warunkach dostarczania większej ilości energii w grupie rotacyjnej!)

Interpretacja wyników 

Typowe diety 1300-1500 kcal powodują silne zahamowanie metabolizmu spoczynkowego. A to znaczy, że po okresie odchudzania organizm o wiele wolniej zużywa tłuszcz – a więc o wiele łatwiej odbudować tkankę tłuszczową. Panie z grupy stałej restrykcji kalorii początkowo miały RMR wynoszący ponad 1500 kcal, po 6 tygodniach głodzenia mniej niż 1400 kcal. W grupie rotacji RMR też się obniżał, ale o wiele szybciej odbijał się „od dna”.

Sens stosowania diet 1200-1500 kcal pozostawiam każdemu do indywidualnego rozważania.