Czy trening może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka?

Aktywność fizyczna może również pomóc w zachowaniu funkcji poznawczych. Pomaga także w utrzymaniu masy mięśniowej i siły oraz zdrowia kości. Ćwiczenia są jedną z najlepszych metod ochrony przed osteoporozą. Korzyścią z uprawiania aktywności fizycznej, o której mówi się zdecydowanie mniej, jest jej wpływ na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka.

Czy ćwiczenia mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na raka?

Metaanaliza opublikowana w Journal of American Medical Association Internal Medicine przyjrzała się temu problemowi. Zebrano wyniki 12 badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych i Europie. W sumie badania te obejmowały aż 1,5 miliona uczestników. Badacze pytali uczestników o to, ile ćwiczeń wykonywali, jak często, a także próbowali zmierzyć intensywność  ćwiczeń. Badacze śledzili uczestników w okresie od 9 do 20 lat, aby zobaczyć, ile osób i kto zachorował na nowotwór.

Wyniki

Badanie wykazało, że uczestnicy, którzy spędzili najwięcej czasu na ćwiczeniach od umiarkowanych do energicznych, mieli o 20% mniejsze ryzyko zachorowania na 7 rożnych typów nowotworów, w porównaniu z tymi, którzy ćwiczyli najmniej. Do tych nowotworów zaliczono raka wątroby, przełyku, płuc, nerek, macicy, żołądka i postaci raka krwi, zwanej białaczką szpikową.

Ponadto uczestnicy, którzy trenowali najwięcej, mieli od 10 do 20% niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, głowy/szyi, odbytu, pęcherza, piersi, a także postaci nowotworu układu odpornościowego, zwanego szpiczakiem mnogim. Chociaż nie są to dane ostateczne, istnieją dowody na to, że ćwiczenia również obniżały ryzyko raka pęcherzyka żółciowego, przewodu pokarmowego, jelita cienkiego i postaci chłoniaka o nazwie chłoniak nieziarniczy. Jedynym rakiem, który występował u uczestników bez względu na ich poziom aktywności fizycznej, był złośliwy czerniak, agresywny typ raka skóry. Nie jest to zaskakujące, ponieważ złośliwy czerniak wiąże się z ekspozycją na słońce. Tym samym osoby, które chodziły pieszo i jeździły rowerem, grały w piłkę na świeżym powietrzu, były bardziej narażone.

Niemniej według powyższej metaanalizy, regularne ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszać ryzyko aż 13 rożnych typów nowotworów. Należy pamiętać, że to niekoniecznie oznacza, że sama aktywność fizyczna obniża ryzyko zachorowania na raka. Powyższa zależność może mieć związek z innymi czynnikami. Na przykład takimi, jak stosowanie zdrowej diety, która odgrywa ważną rolę w zachowaniu zdrowia. W końcu, ludzie którzy ćwiczą, są bardziej skłonni do dbania o to, co jedzą. 

W jaki sposób ćwiczenia zmniejszają ryzyko raka?

Jednym ze sposobów, w jaki ćwiczenia zmniejszają ryzyko zachorowania na raka, to pomoc w kontroli masy ciała. Badania pokazują, że otyłość jest czynnikiem ryzyka dla wielu nowotworów. Jednak przytoczone wyżej badanie sugeruje, że obniżenie ryzyka nie wynika jedynie z utrzymania prawidłowej masy ciała. Dlaczego? Uczestnicy z nadwagą i otyłością, którzy byli aktywni, mieli również mniejsze ryzyko rozwoju nowotworu.

Jakie inne czynniki mogą tłumaczyć niższe ryzyko zachorowania na raka u osób ćwiczących? 

Jednym z czynników, który zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów może być wpływ ćwiczeń na wrażliwość na insulinę. Zarówno trening oporowy, jak i ćwiczenia aerobowe, poprawiają wrażliwość na insulinę. Kiedy twoje komórki są bardziej wrażliwe na insulinę, twoja trzustka nie musi produkować tyle insuliny i twój poziom insuliny jest niższy po posiłkach i między posiłkami. Oznacza to, że masz mniejsze szanse na niebezpieczeństwa związane z opornością na insulinę.

Tak więc ćwiczenia fizyczne mogą obniżyć poziom insuliny, ale co to ma wspólnego z rakiem? Insulina jest czynnikiem wzrostu, stymulującym wzrost komórek, w tym komórek nowotworowych, częściowo poprzez IGF-1, znany również, jako insulinopodobny czynnik wzrostu. IGF-1 jest wytwarzany przez wątrobę i rośnie, gdy poziom insuliny jest wysoki. IGF-1 nie tylko stymuluje wzrost komórek, w tym komórek nowotworowych,  ale również czyni komórki bardziej odpornymi na śmierć. Większość osób z cukrzycą typu 2 jest oporna na insulinę i ma wyższy poziom IGF-1. Ostatnie badania pokazują również, że cukrzycy typu 2 mają wyższe ryzyko zachorowania na raka, szczególnie raka okrężnicy, piersi, trzustki i wątroby.

Żeńskie nowotwory

Wysokie stężenie insuliny może być szczególnie szkodliwe w przypadku raka piersi. Kiedy insuliny jest za dużo, twoja wątroba produkuje mniej białek nośnikowych, zwanych globuliną wiążącą hormony płciowe, które przyłączają się do estrogenu i pomagają usunąć jego nadmiar z organizmu. Pozostawia to więcej wolnego estrogenu stymulującego tkanki piersi i potencjalnie wyzwalającego powstawanie guza.

Ćwiczenia, szczególnie ćwiczenia wytrzymałościowe, mogą obniżyć poziom estrogenu u kobiet, a mniejsza ekspozycja na estrogen wiąże się z mniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia nowotworów piersi i macicy.

Wreszcie, ćwiczenia pomagają zmniejszyć stan zapalny. Chociaż wysiłek fizyczny jest rodzajem stresora dla twojego organizmu i może tymczasowo wywołać stan prozapalny, aktywuje również naturalne mechanizmy obronne, a na dłuższą metę pomaga utrzymać stan zapalny w ryzach. To dobrze, ponieważ rak, podobnie jak inne choroby, jest powiązany ze stanem zapalnym.

Możliwe, że ćwiczenia mają również inne korzyści profilaktyczne pod względem nowotworów. Aktywność fizyczna jest doskonałym sposobem na odprężenie się, pozbycie się nadmiaru napięcia związanego ze stresem, co również nie pozostaje bez znaczenia.

Podsumowując

Masz kolejny ważny powód, aby regularnie ćwiczyć. Może nie zależeć Ci na wyglądzie, może twoim celem nie jest być bardziej sprawnym, silniejszym czy widzieć na wadze mniej kilogramów, jednak możesz również dzięki ćwiczeniom zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Ciężko dyskutować z takim argumentem! Połącz aktywność fizyczną ze zbilansowaną dietą opartą na produktach niskoprzetworzonych, a prawdopodobieństwo zachorowania na choroby przewlekłe, w tym raka, będzie znacznie mniejsze.