Kozieradka poprawia wrażliwość insulinową

Kozieradka – kilka słów wstępu

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum) jest rośliną zaliczaną do rodziny bobowatych, cenioną od niepamiętnych czasów zarówno za swoje walory kulinarne jak i właściwości odżywcze i zdrowotne. Kozieradka stosowana jest jako środek zwiększający łaknienie, wspomagający trawienie, niwelujący rozmaite zaburzenia przewodu pokarmowego, działający wykrztuśnie, a także wzmacniający naturalne siły witalne organizmu. Współcześnie za najbardziej interesujący jednak uznaje się wpływ zawiązków zawartych w nasionach tej rośliny na wrażliwość insulinową. W licznych badaniach wykazano szereg potencjalnych korzyści wynikających z zastosowania nasion kozieradki, co istotne z korzyści tych skorzystać mogą również sportowcy i osoby aktywne fizycznie, zwłaszcza w okresie pracy nad estetyką sylwetki.

Czym jest wrażliwość insulinowa?

Wrażliwość insulinowa definiuje zdolność tkanek obwodowych i wątroby do właściwego odczytywania sygnałów nadawanych przez insulinę — ważny hormon uczestniczący w regulacji gospodarki energetycznej organizmu. Wysoka wrażliwość insulinowa sprawia, że pojawiająca się we krwi po posiłku glukoza jest sprawnie z niej usuwana i prawidłowo wykorzystywana. Zaburzenia gospodarki insulinowo-glukozowej związane z upośledzeniem wrażliwości receptorowej leżą u podłoża wielu chorób takich jak cukrzyca i otyłość. Już nawet niewielkie zaburzenia tego parametru sprzyjają gromadzeniu tłuszczu w organizmie i utrudniają jego spalanie. Biorąc pod uwagę, że zaburzenia gospodarki insulinowo-glukozowej są dość częste i wynikać mogą choćby z nieodpowiedniego trybu życia (zła dieta, brak ruchu) i nadmiernej masy ciała.

Kozieradka a wrażliwość insulinowa

Do tej pory opublikowano stosunkowo dużo wyników badań naukowych, przeprowadzonych zarówno na zwierzętach jak i z udziałem ludzi, w których zastosowanie kozieradki okazało się poprawiać działanie gospodarki insulinowo-glukozowej. Substancje obecne w nasionach tej rośliny wpływać mogą aktywująco na receptor insulinowy (IR-6), co doprowadza do przemieszczenia z przestrzeni międzykomórkowej w stronę błony komórkowej insulinozależnego transportera glukozy GLUT-4 i umożliwia sprawne wychwytywanie tego cukru z krwiobiegu przez tkanki obwodowe, co jest niezwykle pożądane zarówno w kontekście ogólnie pojętego zdrowia metabolicznego jak i w odniesieniu do pracy nad estetyką sylwetki. Związki zawarte w nasionach kozieradki wykazują także zdolność do wpływania na aktywność enzymów glikolitycznych, lipolitycznych i glukoneogenicznych w sposób wszechstronny usprawniając regulację gospodarki energetycznej organizmu.

Badania naukowe

W randomizowanym badaniu krzyżowym przeprowadzonym przez dr Sharma z National Institute of Nutrition (Indian Council of Medical Research) w Indiach wzięło udział ośmiu zdrowych ochotników. W ramach próby zostali oni poddani testowi tolerancji glukozy, który polegał na podaniu wysoko-stężonego roztworu cukru z dodatkiem liści lub nasion kozieradki, lub bez takiego dodatku. Okazało się, że nasiona kozieradki mogą zmniejszyć odpowiedź glukozową o 35,1 – 42,4%! Interesujące są także wyniki badań przeprowadzonych z udziałem osób chorych na cukrzycę. W jednej z takich prób dziesięciu diabetyków przyjmowało nasiona kozieradki w dawce 25 g na dobę przez okres piętnastu dni. Przeprowadzony po tym czasie test wykazał znaczną poprawę tolerancji glukozy. Badania z udziałem ludzi zostały poprzedzone sporą ilością eksperymentów przeprowadzonych na modelu zwierzęcym, ich wyniki okazały się być bardzo obiecujące

Cenne składniki

Kozieradka zawiera przynajmniej kilka różnych związków, które w pożądany sposób wpływają na gospodarkę insulinowo-glukozową. Obecne w nasionach rośliny galaktomannany opóźniają opróżnianie żołądka, obniżając poposiłkową glikemię. Hipoglikemicznie działa również trygonellina – związek zaliczany do alkaloidów, a prawdopodobnie także niektóre saponiny steroidowe, których kozieradka jest bardzo obfitym źródłem. Wrażliwość insulinową wybitnie poprawiać mogą również polifenole zawarte w nasionach kozieradki. Najwięcej uwagi ostatnio poświęca się 4-hydroksyizoleucynie. Aminokwas ten wpływa na uwalnianie insuliny przez trzustkę zależnie od poziomu glukozy, a także stymuluje translokację receptorów insulinowych w tkankach obwodowych, umożliwiając sprawniejsze wykorzystywanie cukru krążącego w krwiobiegu. Tak więc wpływ kozieradki na gospodarkę insulinowo-glukozową jest wielopłaszczyznowy i wynika z synergicznego działania obecnej w niej składników.

Wskazówki praktyczne

Na naszym rynku istnieje wiele rozmaitych preparatów zawierających ekstrakty z nasion kozieradki standaryzowanych czy to na obecność saponin, czy też 4-hydroksyizoleucyny. Zastosowanie tych środków może okazać się potencjalnie pomocne podczas pracy nad estetyką sylwetki. Najbardziej jednak wskazane może okazać się zastosowanie nie tyle suplementów diety, ile samych nasion, które można zmielić i spożywać jako dodatek do niektórych potraw, czy też w formie nalewek, antraktów (dla bardziej wtajemniczonych). W zasobach internetowych, na niektórych blogach i stronach poświęconych fitoterapii znaleźć można przepisy rozmaitych mikstur zawierających nasiona kozieradki oraz sposoby ich dawkowania, jak i opisy potencjalnych korzyści wynikających z ich przyjmowania. Pamiętać jednak należy, ze kozieradka cechuje się silnym i specyficznym zapachem, który dla wielu osób jest nie do zniesienia…

Podsumowanie

Związki naturalnie występujące w nasionach kozieradki, ze względu na swój wpływ na wrażliwość insulinową stanowić mogą cenny dodatek do diety osób aktywnych fizycznie, zwłaszcza w okresie budowania masy mięśniowej oraz – redukcji tkanki tłuszczowej. Na rynku dostępnych jest wiele suplementów diety zawierających ekstrakty z kozieradki. Rozwiązaniem dla odważnych jest zakup i stosowanie zmielonych uprzednio nasion tej rośliny jako dodatku do posiłków. „Kozi” zapach tak przyprawionych potraw może okazać się jednak odstraszający, stąd też ekstrakty w postaci kapsułek wydają się rozwiązaniem o wiele bardziej przyjaznym.