Aromatyczna przyprawa z kory tropikalnych drzew to coś więcej niż tylko składnik świątecznych ciasteczek. Jest to jedna z najstarszych przypraw na świecie i był ceniony jako cenny surowiec już w starożytności. Dziś używamy go do przyprawiania nie tylko deserów i gorących napojów, ale także wytrawnych potraw. Jednak ten brązowy proszek najwyraźniej ma więcej zalet niż tylko dobry smak.
Dwa rodzaje, duża różnica
Po pierwsze, ważne jest, aby wiedzieć: cynamon to nie tylko cynamon. Na rynku dostępne są głównie dwie odmiany. Tańszy cynamon kasja pochodzi głównie z Chin, Wietnamu lub Indonezji i ma mocny, lekko ostry smak. Wysokiej jakości cynamon cejloński, znany również jako „prawdziwy cynamon”, pochodzi ze Sri Lanki i ma delikatniejszy, słodszy smak.
Kluczowa różnica tkwi w zawartości kumaryny, naturalnego związku roślinnego. Cynamon kasja zawiera go znacznie więcej – i właśnie tu tkwi problem: w większych dawkach kumaryna może obciążać wątrobę i dlatego nie powinna być spożywana w dużych ilościach. Federalny Instytut Oceny Ryzyka zaleca, aby dorośli nie spożywali więcej niż dwa gramy cynamonu kasja dziennie. Natomiast cynamon cejloński zawiera jedynie śladowe ilości kumaryny i może być bezpieczniejszy w stosowaniu.
Dlaczego cynamon?
Cynamon zawiera różnorodne substancje bioaktywne. Szczególnie interesujące są polifenole, wtórne związki roślinne o właściwościach antyoksydacyjnych. Mogą one wychwytywać wolne rodniki i tym samym zmniejszać stres oksydacyjny – mechanizm odgrywający rolę w rozwoju chorób przewlekłych.
Ponadto cynamon dostarcza olejków eterycznych, zwłaszcza aldehydu cynamonowego, który odpowiada za charakterystyczny zapach i smak. Zawiera również niewielkie ilości manganu, żelaza i wapnia.
Cukier we krwi w centrum uwagi
Badania koncentrują się szczególnie na potencjalnym wpływie cynamonu na poziom cukru we krwi. Kilka z nich sugeruje, że regularne spożywanie cynamonu może poprawić wrażliwość na insulinę i obniżyć poziom cukru we krwi na czczo. Mechanizm tego zjawiska nie jest jeszcze w pełni poznany, ale podejrzewa się, że wpływa on na receptory insuliny i metabolizm glukozy.
Dla osób z cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym cynamon może być zatem interesującym suplementem – ale w żadnym wypadku nie może zastąpić leków ani zbilansowanej diety. Badania nie są jeszcze wystarczająco jasne, aby móc sformułować jednoznaczne zalecenia medyczne, a efekty działania różnią się w zależności od osoby.
Działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe
Właściwości przeciwzapalne cynamonu są również przedmiotem badań naukowych. Uważa się, że przewlekłe procesy zapalne w organizmie przyczyniają się do wielu chorób, od problemów sercowo-naczyniowych po schorzenia neurodegeneracyjne. Zawarte w cynamonie przeciwutleniacze mogą mieć w tym zakresie działanie profilaktyczne.
Ponadto cynamon wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe przeciwko różnym bakteriom i grzybom. Ta właściwość jest już wykorzystywana w konserwowaniu żywności. To, czy można z tego wywnioskować zastosowania terapeutyczne, zostanie jeszcze określone w toku badań.
Układ sercowo-naczyniowy i odpornościowy
Niektóre badania sugerują, że cynamon może pozytywnie wpływać na poziom cholesterolu i trójglicerydów. W dłuższej perspektywie może wspierać układ sercowo-naczyniowy poprzez redukcję stanów zapalnych w ścianach naczyń krwionośnych i stabilizację poziomu lipidów we krwi.
Co więcej, cynamon ma działanie wzmacniające odporność: zawarte w nim olejki eteryczne mają łagodne właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, dlatego cynamon jest często stosowany w medycynie naturalnej w leczeniu przeziębień – na przykład jako rozgrzewający dodatek do herbaty lub mleka.
Ostrzeżenie dla niektórych grup osób
Choć pozytywne aspekty brzmią obiecująco, zaleca się ostrożność. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny stosować cynamon tylko w standardowych ilościach, ponieważ większe dawki mogą wywołać poród. Osoby z chorobami wątroby powinny zwrócić szczególną uwagę na zawartość kumaryny i najlepiej wybierać cynamon cejloński.
Wskazane jest również skonsultowanie się z lekarzem w przypadku przyjmowania leków rozrzedzających krew, ponieważ kumaryna może wpływać na krzepnięcie krwi. Reakcje alergiczne na cynamon są rzadkie, ale mogą wystąpić – zazwyczaj w postaci podrażnień skóry lub zapalenia błon śluzowych jamy ustnej.
Podsumowanie
Cynamon to niewątpliwie coś więcej niż tylko dodatek smakowy. Jego wpływ na zdrowie, zwłaszcza na metabolizm cukru we krwi i procesy zapalne, jest obiecujący – choć potrzebne są dalsze badania. W ramach zbilansowanej diety cynamon z pewnością może korzystnie wpływać na zdrowie.
Jednak odpowiednia odmiana i dawkowanie są kluczowe. Cynamon cejloński w umiarkowanych ilościach jest bezpieczny i bogaty w składniki odżywcze dla większości osób. Osoby, które chcą zachować szczególną ostrożność, powinny wybierać produkty ekologiczne i zwracać uwagę na ich pochodzenie. I jak to często bywa: dawka czyni truciznę – a w tym przypadku lekarstwo.
