Wewnątrz jelit znajduje się żywy ekosystem zwany mikrobiomem. Ten wewnętrzny ekosystem składa się ze 100 bilionów bakterii. W jelitach zdrowego człowieka powinno się znajdować minimum 1,5 kg, a najlepiej 2 kg dobrych bakterii.
Podobnie, jak odcisk palca, mikrobiom jelitowy jest wyjątkowy i nikt nie ma dokładnie takich samych bakterii. Indywidualna flora bakteryjna wpływa na zdrowie na wiele sposobów. Na najbardziej podstawowym poziomie, dobre bakterie chronią przewód pokarmowy i wpływają na jego prawidłowe funkcjonowanie. Mikroflora jelitowa chroni przewód pokarmowy przed licznymi szkodliwymi drobnoustrojami, które mogą wniknąć do niego wraz z pożywieniem. Bakterie jelitowe mają jednak wpływ nie tylko na układ pokarmowy, ale na zdrowie całego organizmu, w tym na nasz nastrój.
Naukowcy odkryli, że zdrowe bakterie jelitowe są ważne nie tylko dla zdrowia jelit, ale także dla 70% twojego układu odpornościowego. Co więcej, dobre bakterie wpływają na nastrój poprzez interakcję z jelitowym układem nerwowym. Inną florę jelitową maja osoby szczupłe i osoby otyłe. U tych drugich obserwuje się zbyt małe ilości dobrych bakterii. Bakterie jelitowe mogą nawet odgrywać rolę w tym, czy dana osoba rozwinie chorobę serca. Niektóre bakterie wytwarzają związek zwany N-tlenkiem trimetyloaminy, znany również jako TMA0. Badania pokazują, że wyższy poziom TMA0 we krwi wiąże się z większym ryzykiem zawału serca i udaru mózgu. Ponadto bakterie jelitowe wpływają również na aktywność układu odpornościowego, w tym na stany zapalne, a jak już obecnie wiemy, zapalenie jest związane z niemal każdą przewlekłą chorobą.
Mikroflora jelitowa a starzenie się
Bakterie jelitowe odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia, można się więc zastanawiać, czy i jaką odgrywają rolę w procesie starzenia się.
Pierwszy kontakt dziecka z florą bakteryjną ma miejsce w trakcie porodu, o ile ten odbywa się droga naturalną. Kontakt z florą bakteryjną matki jest niezwykle ważny dla dziecka i umożliwia rozwinięcie przez niego własnej mikroflory jelitowej. Badania pokazują, że dzieci urodzone przez cesarkę są bardziej narażone na choroby autoimmunologiczne i alergie, w tym cukrzycę typu 1 i astmę.
Mikroflora jelitowa wpływa na stan twojego zdrowia od momentu narodzin aż do śmierci. W okresie niemowlęcym twój mikrobiom jest zdominowany przez grupę bakterii o nazwie Bifidobacterium. W przeciągu pierwszych lat życia dziecka mikroflora stopniowo formuje się w typowy zestaw drobnoustrojów dorosłego człowieka. Dopiero skład mikroflory 2-letniego dziecka przypomina składem tę znajdującą się u dorosłego człowieka. Obserwowany jest stopniowy wzrost udziału Bacteroides przy równoczesnym obniżeniu liczebności Bifidobacterium i Lactobacillus. Skład mikroflory dorosłego człowieka jest stosunkowo stabilny, niemniej jednak w podeszłym wieku zauważalny jest spadek liczby Bacteroides z równoczesnym wzrostem liczebności Enterococcus i Escherichia coli.
Jakie jest znaczenie tych zmian? Badania powiązały utratę różnorodności bakterii jelitowych u osób starszych ze zwiększonymi wskaźnikami stanu zapalnego. Zróżnicowana populacja bakterii jelitowych powiązana jest z lepszym zdrowiem i potencjalnie niższym ryzykiem chorób.
Jak dbać o prawidłowy skład flory bakteryjnej?
Jak wspomniałam wyżej brak różnorodności drobnoustrojów zasiedlających jelita wiąże się ze stanem zapalnym i problemami zdrowotnymi. Z tego powodu utrzymanie zróżnicowanej flory jelitowej jest niezwykle ważne.
Jak można się spodziewać, ogromne znaczenie ma to, co jemy. Zdrowe bakterie jelitowe rozwijają się, gdy w naszej diecie obecny jest błonnik, prebiotyki i probiotyki.
Prebiotyki to w zasadzie węglowodany o niskiej masie cząsteczkowej, które można znaleźć w żywności, takiej jak: cebula, pszenica, czosnek i korzeń cykorii. Prebiotyki definiujemy, jako substancję obecną lub wprowadzoną do pożywienia w celu pobudzania rozwoju prawidłowej flory jelit i tym samym poprawy zdrowia.
Prebiotyki w odróżnieniu od probiotyków nie zawierają żadnych mikroorganizmów, a jedynie substancje stymulujące. Najpopularniejszymi prebiotykami są inulina i oligofruktoza, które często wykorzystuje się, jako zamienniki cukru i tłuszczu. Prebiotyki w produktach spożywczych funkcjonują, jako błonnik pokarmowy.
Najlepsze źródła prebiotyków to karczochy, szparagi, płatki owsiane, rośliny strączkowe, cebula i banany.
Na uwagę zasługuje krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy wytwarzany przez bakterie jelitowe, czyli kwas masłowy, który służy, jako źródło energii dla komórek jelitowych i ma działanie przeciwzapalne.
Poza wspomnianymi wyżej prebiotykami, dbać powinniśmy również o probiotyki. Najczęściej, jako probiotyki wykorzystuje się bakterie kwasu mlekowego z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium. Każdy mikroorganizm uznany za probiotyk musi mieć udokumentowane działanie prozdrowotne.
Probiotyki można znaleźć w jogurtach, kiszonkach i suplementach probiotycznych , które zawierają szczepy bakterii bifidus i acidophilus. Badania wykazały, że kolonie w naszym jelitach mogą rosnąć wraz ze wzrostem spożycia probiotyków, co prowadzi do zwiększenia funkcjonalności układu trawiennego, zwiększenia funkcji układu odpornościowego, a także większej odporności organizmu na alergie pokarmowe i nietolerancje pokarmowe.
Ważne jest również unikanie czynników, które szkodzą bakteriom jelitowym. Takimi czynnikami są np. antybiotyki.
Antybiotyki przyjmujemy po to, by zwalczyć bakterie. W przypadku zapaleń wirusowych, przyjmowanie antybiotyków w niczym nam nie pomoże. Warto o tym pamiętać i nie przyjmować bezmyślnie antybiotyków przy każdych problemach zdrowotnych. Antybiotyki niszczą nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale i te pożyteczne zamieszkujące nasze jelita.
W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o szkodliwym wpływie antybiotyków na naszą florę bakteryjną i układ odpornościowy i o tym, że antybiotyków stanowczo nadużywamy. Są jednak takie sytuacje, gdy antybiotyk staje się koniecznością.
Podsumowując
Bakterie jelitowe odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i starzeniu się. Wpływają na zdrowie na wiele sposobów, wpływając tym samym na wchłanianie składników odżywczych i ilość energii pobieranej z pokarmu, jak i na funkcjonowanie układu odpornościowego. Bakterie jelitowe również produkują niektóre witaminy, w tym witaminy z grupy B i witaminę K.
Upewnij się, że jesz różnorodne produkty bogate w błonnik, w tym prebiotyki, a także produkty fermentowane takie, jak kiszona kapusta. Bakterie jelitowe są ważniejsze, niż myślisz.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
