Chyba wszyscy lubią ten stan, gdy przychodzi wieczór, a my kładziemy się spać, czując błogą i wszechogarniającą senność. Problem zaczyna się wtedy, gdy owa senność pojawia się również w ciągu dnia, np. w szkole, w pracy lub co gorsza wtedy gdy mamy iść na trening! Skąd bierze się to uczucie?
Przyczyna #1: Niedobór snu w nocy
Bez wątpienia najczęstszą przyczyną uczucia ciągłej senności jest po prostu niedobór snu. W dzisiejszych czasach sen postrzegany bywa jako „marnotrawstwo czasu” i wiele osób po prostu go sobie odejmuje. Nie dosypiając dzień czy dwa nie robimy sobie krzywdy, ale w dłuższej perspektywie jest to po prostu szkodliwe. Poza tym organizm zaczyna upominać się o swoje, generując uczucie senności o innych porach dnia niż noc. Oczywiście różnimy się pomiędzy sobą zapotrzebowaniem na sen, a co szczególnie ważne potrzeby tego samego organizmu mogą się zmieniać zależnie od wielu czynników, takich jak choroba, stres psychiczny czy wysiłek fizyczny, niemniej jednak zasada konieczności zapewnienia odpowiedniej dawki snu dotyczy wszystkich bez wyjątku.
Przyczyna #2: Sen miernej jakości
Jak zostało przed chwilą wspomniane, przyczyną uczucia senności jest najczęściej… niewyspanie. Może być ono spowodowane jednak nie tylko zbyt małą ilością snu, co też słabą jego jakością. Żeby proces regeneracji nocnej zachodził z odpowiednią intensywnością konieczne są odpowiednie warunki, takie jak:
cisza,
brak ekspozycji na działanie światła,
niezbyt wysoka temperatura,
prawidłowa wilgotność powietrza,
wygodna pozycja.
Ważne jest to, by nie kłaść się do łóżka ani w stanie uporczywego głodu oraz – nadmiernej sytości. W pierwszym wypadku trudno będzie zasnąć, a w drugim – zasypia się łatwo, ale sen jest gorszej jakości (można obudzić się niewyspanym pomimo 8 godzin snu). Ostatni posiłek najlepiej zjeść na 2 – 3 godziny przed snem. Przesiadywanie przed komputerem przed snem, czy zasypianie przy włączonym ekranie telewizora także nie jest korzystne. O odpowiednie warunki trzeba po prostu zadbać, w innym wypadku w ciągu dnia występować będzie niewyspanie.
Przyczyna #3: Słaba dieta
Niewłaściwy sposób odżywiania może wywoływać uczucie senności – to fakt, z którego nie wszyscy sobie zdają sprawę. U podstaw tej zależności leży wiele mechanizmów. Pomijając skomplikowaną kwestię neurologii i biochemii łatwo zaobserwować, że po spożyciu niektórych posiłków pojawia się nie tylko uczucie odprężenia, ale wręcz senność. Efekt ten występuje zwłaszcza jeśli posiłek spełnia następujące warunki:
jest obfity / wysokokaloryczny
zawiera i tłuszcz i węglowodany – najczęściej wysokoglikemiczne,
jest ciężkostrawny,
zawiera dodatek słodzików,.
Wystarczy już niekiedy jeden z wyżej wspomnianych warunków by pojawiło się uczucie senności. Planując dietę warto tak bilansować posiłki by przynajmniej nie były one przesadnie obfite (można rozdzielać na mniejsze porcje) lub by nie stanowiły połączenia rafinowanych węglowodanów i tłuszczu.
U niektórych osób senność wywoływać mogą też określone pokarmy, np. nabiał i niektóre zboża. Mechanizmy tego zjawiska nie są w pełni wyjaśnione, ale sugeruje się rolę peptydów opioidowych. Są to jednak spekulacje.
Pewne znaczenie mogą mieć również niedobory żywieniowe. Chociaż brak danych dotyczących jakichś swoistych zależności, to są podstawy by spekulować, że selektywne niedożywienie może wpływać na nastrój i samopoczucie, sprzyjając stanom znużenia.
Przyczyna #4: Za dużo stymulantów
W przypadku ciągłego nadużywania substancji pobudzających, takich jak kofeina może dojść do specyficznej reakcji organizmu polegającej na tym, że po pewnej dawce takiego związku pojawia się senność. Ten efekt obserwuje u siebie wiele osób. Dodatkowo warto wiedzieć, że nadużywanie stymulantów - nawet gdy nie czuć już po nich działania pobudzającego – może przyczyniać się do obniżenia jakości snu. Ważne jest więc też to, by nie przyjmować substancji pobudzających w godzinach wieczornych.
Przyczyna #5: Zaburzenia zdrowotne
Uczucie ciągłej senności może być też symptomem choroby. Typowym przykładem jest tutaj… narkolepsja - objawia się właśnie nadmierną sennością i napadami niekontrolowanego zasypiania. To oczywiście skrajność – choroba ta jest rzadka i zdecydowanie częściej senność w ciągu dnia ma inne podłoże, ale może być to podłoże chorobowe. Uczucie senności towarzyszy m.in. osobom borykającym się z:
zespołem bezdechu sennego,
cukrzycą,
zaburzeniami nastroju,
zaburzeniami pracy układu krążenia.
Przyczyna #6: Przemęczenie
Niekiedy uczycie senności jest naturalną konsekwencją przemęczenia organizmu, wynikającą z nadmiaru pracy, nauki, treningów czy… stresu związanego z inną przyczyną niż wymienione. W przypadku sportowców i osób bardzo aktywnych szczególnie prawdopodobne jest przetrenowanie, będące efektem dysproporcji pomiędzy natężeniem bodźców treningowych a zdolnościami adaptacyjnymi organizmu i może manifestować się w rozmaity sposób. Jednym z symptomów przetrenowania jest właśnie uczucie permanentnego zmęczenia i towarzyszące mu: apatia i senność.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
