Ksylitol reklamowany bywa jako „zdrowsza alternatywa dla stołowego cukru”. Wśród jego zalet często wymienia się niską wartość energetyczną, przyjemny, słodki i orzeźwiający smak oraz walory prozdrowotne. Czy jednak można te informacje traktować poważnie? Warto się zastanowić nad tym, jakie są zalety tej substancji i czy faktycznie tak jest, że można spożywać ją bezkarnie?
Ksylitol – co to takiego?
Ksylitol jest związkiem pochodzenia naturalnego, zaliczanym do tzw. polioli czyli - cukrów alkoholowych. Występuje w przyrodzie jako składnik włóknistych i zdrewniałych elementów wielu roślin, m.in. warzyw i owoców oraz - brzozy, z której to pierwszy raz został pozyskany (stąd nazwa – cukier brzozowy). Pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z końca XIX wieku. Od samego początku ksylitol wzbudzał spore zainteresowanie, głównie ze względu na przyjemny, słodki smak. Substancja ta stała się szczególnie popularna w ostatnich dekadach, gdyż badania naukowe wskazały, iż stanowić może zdrowszą i bezpieczniejszą alternatywę dla cukru stołowego.
Na czym polega przewaga ksylitolu nad sacharozą?
Ksylitol wyglądem przypomina zwykły cukier stołowy, jest też zbliżony do niego smakiem. Na tym jednak podobieństwa się kończą. Różnice pojawiają się na etapie wchłaniania i metabolizowania. Ksylitol po spożyciu nie powoduje ani istotnej odpowiedzi glukozowej, ani insulinowej. Stąd też polecany jest osobom z zaburzeniami gospodarki insulinowej, m.in. diabetykom. Co więcej ksylitol jest słodszy od cukru i zarazem mniej kaloryczny (1 g ksylitolu to zaledwie 2,4 kcal, 1 g sacharozy – 4 kcal), tak więc słodzone nim potrawy mają niższą wartość energetyczną. Ważne jest też to, że ksylitol w przeciwieństwie do cukru stołowego nie psuje zębów, a wręcz może wspomagać walkę z próchnicą (ale w stosunkowo wysokich stężeniach).
Właściwości prozdrowotne ksylitolu
Ksylitol oprócz tego, że może być pomocny w walce z próchnicą ma jeszcze kilka innych zalet. Okazuje się, iż związek ten prawdopodobnie korzystnie wpływa na stan śluzówki żołądka, chroniąc przed rozwojem wrzodów. Może być też pomocny w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych i infekcji ucha. Co więcej, wspomaga także wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego. Wapń jest pierwiastkiem, którego często brakuje w naszej diecie. Dodatkowo wchłanianie tego składnika waha się zazwyczaj w przedziale od 20 do 40%.
Czy ksylitol jest bezpieczny?
Ksylitol jest słodzikiem generalnie bezpiecznym, o ile nie spożywamy go w zbyt dużych ilościach i o ile nie cierpimy na zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, takie jak zespól jelita drażliwego. Niestety jedną z głównych wad cukru brzozowego jest możliwość wywoływania biegunek i to już przy stosunkowo niewielkim spożyciu. O ile w przypadku osób zdrowych zazwyczaj górnym limitem dobrze tolerowanych dawek jest około 15 g na dobę, o tyle w przypadku jednostek borykających się z IBS już 2 – 3 g mogą wywołać nieprzyjemne efekty uboczne.
Podsumowanie
Ksylitol stanowić może interesującą alternatywę dla cukru stołowego głównie ze względu na niższą wartość energetyczną, wysoką słodycz oraz metabolizm przebiegający bez istotnego zaangażowania hormonu - insuliny. Ma on jednak swoje wady, które sprawiają, że należy zachować ostrożność w konsumpcji pamiętając, że zbyt wysokie spożycie prowadzi zazwyczaj do sensacji ze strony przewodu pokarmowego.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
