Błonnik pokarmowy to mieszania różnych substancji pochodzenia roślinnego, które nie ulegają trawieniu przy udziale naszych enzymów trawiennych, nie są też wchłaniane. Do błonnika należą związki pochodzące ze ścian komórkowych roślin, będące polisacharydami ( węglowodanami złożonymi - np. celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy) lub związki o charakterze nie-polisacharydowym (np. ligniny).
Błonnik pokarmowy dzieli się ze względu na właściwości na:
- nierozpuszczalny w wodzie, do którego zaliczyć można celulozę znajdującą się w warzywach i owocach oraz ligniny, zawarte w zbożach),
- częściowo rozpuszczalny w wodzie, a będą to głównie hemicelulozy, które znaleźć można w ziarnach zbóż i otrębach głównie pszennych i żytnich
- rozpuszczalny w wodzie - tutaj wyróżniamy pektyny, które występują w owocach oraz gumy i śluzy.
Błonnik stanowi pożywkę dla mikroflory jelitowej, stymulować może namnażanie się probiotycznych bakterii. Posiada także zdolność wiązania niektórych zanieczyszczeń i utrudnia ich absorpcję z przewodu pokarmowego. Rola błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu ludzkiego jest dość doniosła i nie opiera się jedynie na regulacji pracy przewodu pokarmowego. Poleca się zwiększyć jego spożycie w dietach odchudzających, ponieważ wypełnia żołądek i skutecznie hamuje łaknienie, a także pomaga zapobiegać skokom poziomu glukozy we krwi. Hamować może również wchłanianie cholesterolu pokarmowego i obniżać jego poziom we krwi. Stanowi więc istotny element profilaktyki miażdżycy i innych chorób układu krążenia.
Wszystko to sprawia, że ważne jest zapewnienie odpowiedniej podaży błonnika z konwencjonalnej żywności lub uzupełnienie diety specjalnym suplementem. Źródłem błonnika powinny być praktycznie wszystkie owoce i warzywa, a także pełnoziarniste produkty zbożowe. Jako uzupełnienie można sięgnąć po otręby. Błonnik występuje także w postaci specjalnie opracowanych preparatów w formie proszków i kapsułek. Zazwyczaj w ich skład wchodzą frakcje rozpuszczalne takie jak pektyny, gumy i śluzy. Przeciętny Polak spożywa jedynie około 15g błonnika dziennie, tymczasem wg zaleceń dietetyków ilość tą należałoby zwiększyć dwukrotnie.
