Wysokokaloryczna, wysokowęglowodanowa dieta połączona z niewielką aktywnością fizyczną przyczynia się do podwyższenia poziomu cholesterolu i triacylogliceroli we krwi, analogicznie też diety niskokaloryczne i wysoka aktywność ruchowa sprzyjają obniżeniu poziomu lipidów.
Jak wspomniałem proces lipogenezy i cholesterologenezy regulowany jest także przez aktywność hormonów , należą do nich: insulina, hormony tarczycy (działanie nasilające); glukagon i katecholaminy (działanie hamujące). Szczególną rolę pełnią także wewnątrzkomórkowe czynniki transkrypcyjne takie jak SREBP (Sterol regulatory element-binding protein), wywierające bezpośredni wpływ na aktywność genów odpowiedzialnych za metabolizm lipidów. Aktywność SREBP zależna jest od wewnątrzkomórkowego poziomu cholesterolu, ale również – od relacji insulina-glukagon. Wywoływanie hiperinsulinemii poprzez spożywanie obfitych, wysokowęglowodanowych posiłków przyczynia się do nasilenia procesów lipogenezy i cholesterologenezy poprzez inicjację ekspresji genów SREPB-1. Glukagon natomiast ekspresję tą hamuje.
Jak się jednak okazuje niektóre składniki żywności mogą oddziaływać zdecydowanie korzystnie na gospodarkę lipidową. Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe z rodziny omega3 (EPA i DHA), modyfikują wpływ insuliny na proces lipogenezy i cholesterologenezy poprzez zahamowanie aktywności SREBP-1. Kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), zmniejszają także wpływ insuliny na aktywność enzymów karboksylazy acetylo-CoA i syntazy kwasów tłuszczowych zaangażowanych w lipo- i cholesterologenezę. Tym samym wpływ omega3 na gospodarkę lipidową może mieć nie tylko charakter profilaktyczny, ale również leczniczy, co może mieć szczególne znaczenie w przypadku osób z otyłością bądź cukrzycą i innymi schorzeń przebiegających z zaburzeniami gospodarki insulinowej.
N-3 Polyunsaturated Fatty Acids Suppress Insulin-induced SREBP-1c Transcription via Reduced Trans-activating Capacity of LXRα. George Howell, III, Xiong Deng, Chandrahassa Yellaturu,Edwards A. Park, Henry G. Wilcox, Rajendra Raghow, and Marshall B. Elam
