W praktyce by rozpoznać ginekomastię nie wystarczy samo stwierdzenie obecności zgrubienia pod sutkiem czy powiększenia jego rozmiarów. Zaawansowana diagnostyka wymaga zastosowania badań obrazowych, fizykalnych i biooptycznych. Sprawę komplikuje fakt, iż nie istnieją jedne, jasne kryteria diagnostyczne dotyczące np. wielkości zmian w sutku (zależnie od źródeł określa się ja na zaledwie 5mm lub nawet 2cm). W praktyce klinicznej stosuje się zazwyczaj czterostopniową skalę klasyfikacji, gdzie pierwszy stopień ginekomastii odpowiada wielkości sutków poniżej 2 cm, drugi – jeśli mieści od 2 do 4 cm, trzeci: 4 do 6 cm, a czwarty – powyżej 6cm.
W większości przypadków stwierdzenia ginekomastii konieczne jest przeprowadzenie różnicowania z lipomastią (pseudoginekomastią), a nieraz także - rakiem sutka. Lipomastia optycznie daje podobne efekty do ginekomastii, polega jednak jedynie na odkładaniu się tkanki tłuszczowej w okolicy sutków bez zmian w obrębie gruczołów, zmiana ta dotyka zazwyczaj osób z wysokim poziomem tkanki tłuszczowej. Nowotwór sutka natomiast u mężczyzn występuje dość rzadko – jest jednak możliwy i zawsze należy brać pod uwagę taką ewentualność.
Pojawienie się ginekomastii – poza okresem pokwitania, kiedy jej obecność nie jest stanem patologicznym – świadczy zazwyczaj o pewnych problemach hormonalnych. Zaburzenia w poziomie i aktywności hormonów płciowych (androgenów i estrogenów – najczęściej pewna dysproporcja pomiędzy nimi) wywołują tę przypadłość. Dlatego nieraz zleca się odpowiednie badania krwi (stężenia testosteronu całkowitego i/lub wolnego, estradiolu, LH, gonadotropiny kosmówkowej) i w razie potrzeb pogłębia diagnostykę w celu odnalezienia właściwej przyczyny ginekomastii i następnie jej eliminacji.
Lekarz zazwyczaj zleca też podstawowe badania biochemiczne, które pozwalają wykryć ewentualne schorzenia wątroby lub nerek, którym ginekomastia może towarzyszyć, a w razie podejrzenia nadczynności tarczycy (przy której też często występuje ginekomastia) konieczne staje się oznaczenie stężenia TSH.
Jeśli zauważyłeś ostatnio jakieś zgrubienia w okolicy sutków, czy też doświadczasz regularnego swędzenia bądź pieczenia w tym rejonie ciała najlepiej byłoby zasięgnąć porady lekarskiej. Wcześnie wykryta ginekomastia może zostać skutecznie wyeliminowana bez użycia skalpela. W zaawansowanych stadiach najczęściej konieczna jest interwencja chirurgiczna.
