Ogólnie przyjmuje się, że jednym z kluczowych czynników wpływających na ryzyko wystąpienia choroby jest sposób odżywiania.
Gdyby zrobić ankietę i zapytać w niej przypadkowych osób, jaki składnik diety najbardziej kojarzy się z miażdżycą, zdecydowana większość odpowiedzi zapewne dotyczyłaby cholesterolu. Faktycznie cholesterol jest w pewien sposób związany z procesem powstawania blaszki miażdżycowej, ale nie koniecznie ten zawarty w pożywieniu.
Zdecydowanie większe znaczenie ma cholesterol wewnątrzustrojowy. Za kluczowy uznaje się ostatnio stosunek poszczególny frakcji lipoproteinowych zajmujących się jego transportem, które potocznie nazywane są „dobrym cholesterolem” – HDL i „złym cholesterolem” – LDL.
Wielu badaczy uważa, że negatywny wpływ LDL związany jest z jego skłonnością do ulegania procesowi oksydacji inicjowanej przez aktywność wolnych rodników. Frakcja ta oprócz cholesterolu zawiera także zawarte fosfolipidach, estrach i triacyloglicerolach reszty nienasyconych kwasów tłuszczowych bardzo podatne na utlenianie.
Reaktywne produkty peroksydacji lipidów sprawiają, że lipoproteina ulega pewnym przeobrażeniom i nie jest rozpoznawana przez receptor LDL (apoB/E), zmodyfikowaniu ulega białkowa część LDL - apolipoproteina B-100, która pobudza następnie tzw. receptor zmiatający (scavenger receptor). Pomijając kaskadę biochemicznych reakcji można powiedzieć, że sytuacja ta prowadzi do niekontrolowanego napływu zmodyfikowanego LDL do ścian naczyń. Jest to jeden z istotnych etapów powstawania miażdżycy.
W związku z powyższym uznać należy, że aktywność wolnych rodników związana jest powstawaniem blaszki miażdżycowej. Nie tyle więc sam „zły cholesterol”, czyli lipoproteina o niskiej gęstości, stanowi bezpośredni czynnik ryzyka wystąpienia tej choroby, co jego utleniona postać zaburzająca przebieg procesów regulacyjnych i ochronnych.
Jaki możemy wyciągnąć z tego wniosek praktyczny? Komponując dietę warto zadbać o odpowiednią podaż pokarmów bogatych w naturalne przeciwutleniacze, uwzględniając w niej świeże owoce oraz świeże i gotowane warzywa. W ten sposób wspomóc można zdolności antyoksydacyjne organizmu i zmniejszyć ryzyko powstawania zmian miażdżycowych.
