Czy warto brać witaminę D latem?

Sezonowość a witamina D

W Polsce, kraju charakteryzującym się stosunkowo małą ilością słonecznych dni, kwestia suplementacji witaminy D budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście sezonowych zmian pogody. Warto zastanowić się, czy w okresie letnim, kiedy słońce wydaje się bardziej dostępne, nadal powinniśmy sięgać po suplementy, czy może wystarczy naturalna synteza skórna i jak to wygląda w realiach naszego kraju.

Dlaczego witamina D jest ważna?

Witamina D jest unikalnym składnikiem odżywczym, ponieważ organizm potrafi ją syntetyzować samodzielnie pod wpływem promieniowania UVB. To właśnie ta cecha sprawia, że witamina D często nazywana jest „witaminą słońca”. Jednak w naszym kraju, dostępność promieniowania UVB jest ograniczona przez większą część roku, co wpływa na poziom tej witaminy we krwi mieszkańców.

Jej główną funkcją jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia kości i zębów. Niedobór witaminy D prowadzi do obniżenia wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, co może skutkować osteomalacją (choroba kości podobna do osteoporozy) u dorosłych i krzywicą u dzieci. Ponadto witamina D odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, pomagając w walce z infekcjami i chorobami autoimmunologicznymi. Badania wskazują, że jej niedobór może być powiązany z większą podatnością na choroby układu oddechowego, choroby autoimmunologiczne, a także z pogorszeniem nastroju i funkcji poznawczych.

Warto także podkreślić, że witamina D wpływa na zdrowie mięśni, co jest szczególnie istotne dla starszych osób, u których jej niedobór zwiększa ryzyko upadków i złamań. Dlatego prawidłowy poziom tej witaminy jest nie tylko kwestią estetyczną, ale przede wszystkim zdrowotną, a jej niedobory mogą mieć poważne konsekwencje dla jakości życia.

Jakie dawki powinniśmy suplementować profilaktycznie?

Dawkowanie witaminy D jest tematem, który budzi wiele kontrowersji i zależy od wieku, stanu zdrowia, ekspozycji na słońce oraz indywidualnych potrzeb organizmu. W Polsce istnieją wytyczne, które określają rekomendowane dzienne spożycie tej witaminy dla różnych grup wiekowych.

• Dla dorosłych (osoby powyżej 18 roku życia) zalecana dawka profilaktyczna to zwykle 800–2000 IU (20–50 μg) dziennie. W przypadku osób pracujących w zamkniętych pomieszczeniach, z ograniczonym kontaktem ze słońcem, a także osób starszych, ta dawka powinna być w szczególności przestrzegana, aby zapobiec niedoborom. U osób starszych, czyli powyżej 65. roku życia, zaleca się zazwyczaj 800–2000 IU dziennie, ze względu na obniżoną zdolność skóry do syntezy witaminy D oraz zmniejszoną ekspozycję na słońce.
• Niemowlęta i dzieci w wieku przedszkolnym (od 0 do 6 lat) powinny przyjmować profilaktycznie około 400 IU (10 μg) witaminy D na dobę. Jest to dawka rekomendowana przez wiele organizacji zdrowotnych, mająca na celu zapobieganie krzywicy i wspieranie prawidłowego rozwoju kości. Dzieci w wieku szkolnym i młodzież, zwłaszcza w okresie zimowym, mogą potrzebować dawki na poziomie 600–1000 IU (15–25 μg) dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb i konsultacji z lekarzem.

Ważne jest, aby dawkowanie było dostosowane do potrzeb danej osoby i prowadzone pod nadzorem specjalisty. Nadmiar witaminy D, choć rzadki, może prowadzić do hiperkalcemii, czyli nadmiaru wapnia we krwi, co z kolei może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.

Czy latem też warto suplementować witaminę D?

Powszechne przekonanie, że lato to czas, kiedy nie musimy się martwić o poziom witaminy D, jest nie do końca prawdziwe, szczególnie w warunkach Polski. Mimo że w okresie letnim nasza skóra może produkować witaminę D pod wpływem promieniowania UVB, to jednak wiele czynników ogranicza tę syntezę.

Po pierwsze

Szerokość geograficzna Polski sprawia, że od późnej jesieni do wczesnej wiosny promieniowanie UVB jest zbyt słabe, aby skutecznie syntezować witaminę D. W lecie, od czerwca do sierpnia, w godzinnym przebywaniu na słońcu bez kremów z filtrem można wyprodukować nawet do kilku tysięcy IU witaminy D, co jest znacznie więcej niż dzienne zapotrzebowanie. Jednak w praktyce, ze względu na styl życia, wiele osób unika dłuższego wystawiania się na słońce czy też nosi ubrania zakrywające ciało, co ogranicza produkcję witaminy D.

Po drugie

Zanieczyszczenie powietrza, smog oraz urbanizacja sprawiają, że nawet w słoneczne dni promieniowanie UVB dociera do naszej skóry w ograniczonym stopniu. Dodatkowo wiek, typ skóry, otyłość czy przyjmowane leki mogą wpływać na zdolność organizmu do syntezy witaminy D, co oznacza, że nawet latem niektóre osoby mogą mieć niedobory.

Z tych powodów, mimo dostępności słońca, w Polsce zaleca się kontynuowanie suplementacji witaminy D przez cały rok, a szczególnie w okresie od jesieni do wczesnej wiosny. Co więcej, osoby starsze, dzieci, kobiety w ciąży czy osoby z ograniczonym dostępem do słońca powinny rozważyć suplementację również latem, aby utrzymać prawidłowe poziomy witaminy D we krwi.

Podsumowanie

W świetle powyższych rozważań można stwierdzić, że suplementacja witaminy D jest konieczna nie tylko w okresie jesienno-zimowym, ale również w lecie, szczególnie w Polsce. Ze względu na specyfikę klimatyczną, szerokość geograficzną i czynniki środowiskowe, naturalna synteza tej witaminy latem może być niewystarczająca, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu.

Dlatego, aby zapewnić sobie odpowiedni poziom witaminy D i cieszyć się jej korzystnym wpływem na zdrowie, warto rozważyć suplementację przez cały rok, a szczególnie w okresach, gdy dostęp do słońca jest ograniczony.