Coraz więcej osób należy do grona ludzi świadomie dbających o swoją sylwetkę oraz zdrowie. Dbamy nie tylko o siebie, ale również o męża czy żonę, dzieci oraz rodziców. Bardzo istotną kwestią jest żywienie dzieci, bo jak wiadomo przyzwyczajenia wyniesione z domu rodzinnego, przeniesione zostaną na dorosłe życie.
Zatem jakie produkty są ważne w diecie dziecka? Co powinny jeść i dlaczego? Jakich produktów unikać, a które warto wprowadzić w dietę naszych pociech?
Na te oraz inne pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Dlaczego dieta dziecka jest tak istotna?
Niezaprzeczalnym faktem jest to, że dieta dziecka jest bardzo istotna w przypadku kształtowania naturalnej odporności, a także jest warunkiem do zdrowego ich rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Kiedy dostarczamy naszym pociechom odpowiednich witamin oraz minerałów, dbając nie tylko o pełnowartościowy obiad, ale także przekąski – uczymy ich dobrych nawyków żywieniowych, ale także zapobiegamy wystąpieniu ewentualnych niedoborów. Urozmaicona dieta pozwala dzieciom poznać różne smaki, a także przekonać się do nich. Im wcześniej dziecko pozna zdrowe nawyki żywieniowe, tym łatwiej mu będzie przyjąć je za naturalne w swoim codziennym jadłospisie. Dlatego też warto zadbać o to, aby nasze dzieci jadały różnorodnie, a także regularnie, to wspomoże ich odpowiedni rozwój oraz zapewni energię na cały dzień.
Warto pamiętać, iż zdrowa dieta powinna być zgodna z zasadami zdrowego żywienia, a komponowanie jadłospisu dla najmłodszych powinno być również oparte na piramidzie zdrowego żywienia.
Jakie składniki powinna zawierać dieta dziecka?
Urozmaicenie diety to podstawa, gdyż mamy wtedy szansę poznać potrawy, a także produkty, które dziecko lubi, a które mniej mu odpowiadają, bo warto również pamiętać, że nie wszystkie dania przez nas podane, dziecko będzie w stanie zaakceptować. To, iż szpinak jest zdrowy – nie znaczy, że na siłę musimy skłaniać nasze dziecko do zjedzenia go, pamiętajmy, że dzieci również mają kubki smakowe, natomiast dzięki różnorodności i manewrowaniu składnikami pozwolimy odkryć im – ich ulubione smaki, a także potrawy. Być może sam szpinak ich nie przekona, ale np.: mięso mielone z dodatkiem kaszy jaglanej i szpinaku, już tak. Dlatego też wyobraźnia rodzica, a także zaangażowanie w kuchni, użycie odpowiednich przypraw, mogą przyczynić się do tego, że nasze dziecko przekona się nawet do produktów, których wcześniej nie tolerował.
Pamiętać należy o:
- odpowiedniej porcji warzyw oraz owoców – mogą być konsumowane na surowo, ale również dobrze smakują duszone, czy gotowane, niektóre z nich mogą być ciekawym dodatkiem do babeczek, placków, czy owsianek, które dzieci z chęcią zajadają. Rekomenduje się zjedzenie 3-5 porcji dziennie warzyw i owoców. Mogą być zarówno przekąską, jak i dodatkiem do dania głównego,
- wartościowych węglowodanach – stanowią bardzo ważną grupę, która dostarcza nam energii, dlatego warto pamiętać, aby były obecne w diecie naszych dzieci pełnoziarniste makarony, kasza gryczana, jaglana, jęczmienna, ryż paraboliczny, basmati, jaśminowy, ziemniaki, bataty, rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica, ciecierzyca, czy bób), pełnoziarniste pieczywo, mąki, np.: ryżowa, gryczana, czy kokosowa, a także płatki jaglane, gryczane, czy ryżowe, warto również wprowadzić amarantus, czy też komosę ryżową, aby dziecko miało okazję poznać nowe smaki,
- pełnowartościowym białku – jak wiadomo, białko pełni szereg bardzo ważnych funkcji w naszym organizmie, jak również organizmie naszych dzieci, dlatego też w ich diecie powinno być obecne białko w postaci mięsa np.: drobiu, ale także wieprzowiny, czy wołowiny, świeżych ryb, w tym tłustych, ponadto obecne powinny być jaja, a także nabiał (obecnie w sklepach są dostępne produkty nabiałowe bez laktozy – dla dzieci, które jej nie tolerują),
- tłuszczach – które oczywiście będą stałym elementem diety, a także będą podawane dzieciom w odpowiednich proporcjach, należy skupić się na zwiększeniu produktów, które zawierają w sobie kwasy Omega-3, a także Omega-6, dlatego w dietę warto wprowadzić nasiona, orzechy, ryby, oliwę z oliwek, siemię lniane, olej kokosowy, czy też półtłusty nabiał, a także nasiona chia oraz gorzką czekoladę,
- odpowiedniej ilości płynów – rekomenduje się, aby dzieci wypijały około 1-1,5l płynów dziennie najlepiej, aby była to woda niegazowana, herbata, ale także można podać dziecku świeży sok.
Witaminy oraz minerały, które powinny znaleźć się w diecie dzieci
W diecie naszych pociech powinny znaleźć się wszystkie niezbędne witaminy oraz minerały, które są istotne podczas ich rozwoju. Natomiast kilka z nich jest szczególnie ważnych, a zaliczamy do nich:
- witaminę D – która, jak wiadomo, odgrywa bardzo istotną rolę w budowie kości oraz zębów, gdyż wspomaga ona wchłanianie wapnia oraz fosforu, a jej niedobory mogą prowadzić do krzywicy. Zaleca się również suplementację tej witaminy, gdyż z powodu braku odpowiedniego nasłonecznienia, nie jesteśmy, wstanie jej zmagazynować. W witaminę tą bogate są: nabiał, żółtka jaj, ale także ryby,
- witamina A – jest równie istotna, jak witamina D, gdyż jej odpowiednia ilość zapewnia nam silne kości, zdrową skórę, a także zęby, ponadto jest ważna dla prawidłowego rozwoju siatkówki oka, a znajdziemy ją w marchewce, natce pietruszki, a także w pomidorach, czy brzoskwiniach,
- witamina E – jest silnym przeciwutleniaczem, pomaga wymiatać z organizmu wolne rodniki, a także uczestniczy w procesie wytwarzania się czerwonych krwinek, znajdziemy ją między innymi w zbożach, orzechach, a także tłustych rybach,
- witamina C – jest również silnym przeciwutleniaczem, wspomaga odporność organizmu, znajdziemy ją między innymi w czarnej porzeczce, pomidorach, jarmużu, a także czerwonej papryce,
- witamina B12 – jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego, a także pokarmowego oraz nerwowego, witamina ta bierze udział w syntezie DNA, znajdziemy ją między innymi w wątróbce, rybach, a także w mleku i jego przetworach,
- wapń – reguluje układ nerwowy, współtworzy tkankę kostną, a także kontroluje krzepnięcie krwi, znajdziemy go między innymi w roślinach strączkowych, orzechach, a także nabiale,
- magnez – stabilizuje on funkcje układu nerwowego, a także wspomaga pracę układu odpornościowego, ponadto bierze udział w budowie kości i zębów, znajdziemy go między innymi w kaszach, bananach, a także orzechach oraz wodach mineralnych,
- żelazo – jest ono niezbędne do prawidłowego wzrostu, a także rozwoju tkanek, ma również wpływ na naszą odporność, jego odpowiedni poziom pomaga nam walczyć z infekcjami, znajdziemy je przede wszystkim w warzywach strączkowych, natce pietruszki, a także w brukselce oraz brokułach,
- cynk – uczestniczy w mineralizacji kości, jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju, poprawia również sprawność intelektualną, a także wzmacnia naszą odporność, znajdziemy go między innymi w mięsie, jajach, a także rybach oraz ziarnach sezamu,
- selen – odpowiada on za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, bierze udział w zwiększaniu się naszej odporności, znajdziemy go w orzechach brazylijskich, grzybach, roślinach strączkowych, a także w kaszach,
- jod – jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, od jego prawidłowego stężenia zależy również prawidłowy rozwój, a także funkcjonowanie układu nerwowego, znajdziemy go między innymi w rybach, borówkach, a także w soli himalajskiej.
Czego wystrzegać się w diecie dziecka?
Przede wszystkim warto ograniczyć cukier do minimum.
Często bardzo nieświadomie dokładamy naszym dzieciom spore ilości cukru, który ukryty jest między innymi w:
- słodkich napojach, np.: soczkach dla dzieci,
- owocowych jogurtach,
- aptecznych witaminkach (np.: żelki),
- słodkich płatkach śniadaniowych,
- słodkich kremach do smarowania pieczywa.
Dlatego też warto wrócić uwagę na to, jaki skład mają produkty, które wkładamy do koszyka. Świadome zakupy są bardzo istotne w dbaniu o zdrowie naszych dzieci.
Oczywiście warto pamiętać, że nie wszystkie słodycze są złe, dzieciństwo rządzi się trochę swoimi prawami, gdy nasze dzieci zjedzą coś przetworzonego do czasu, do czasu – na pewno świat się nie zawali, ale warto zamiast słodkich soczków, które prócz naturalnie zawartych cukrów są dodatkowo dosładzane, podawać dzieciom świeżo wyciśnięte soki lub wodę np.: z dodatkiem pomarańczy, czy cytryny. Owocowe jogurty, które bardzo często są przepełnione cukrem, czy też syropem fruktozowo-glukozowym, warto zastąpić np.: jogurtem naturalnym z dodatkiem owoców, takich jak truskawki, maliny, czy borówki, a także można dorzucić do tego pestki dyni, czy migdały, słodkie płatki śniadaniowe warto zastąpić płatkami owsianymi lub jaglanymi z dodatkiem np.: owoców, albo ksylitolu, to zawsze poprawia smak porannego śniadania. Kupne kremy do smarowania pieczywa można zastąpić „zdrową” wersją Nutelli, która wykonana jest na bazie awokado, ksylitolu, banana oraz kakao. Składniki miesza się ze sobą i smaruje się masą pieczywo. Obecnie na rynku znaleźć można całkiem dobre produkty, które w swoim składzie mają naturalne składniki, dlatego czytanie etykiet to podstawa. Wiele naszych wyborów przekłada się na jakość diety naszych dzieci, często przez brak wiedzy lub też brak świadomości skazujemy swoje dzieci na konsumowanie żywności mocno posłodzonej i przetworzonej, którą z łatwością możemy substytuować, wprowadzając dobrej jakości produkty spożywcze. Oczywiście dobrze jest też unikać produktów takich jak chipsy, czy gazowane, słodzone napoje, a także fast – foody, gdyż nijak mają się ze zdrowiem. Obecnie rynek jest tak rozwinięty, że możemy przygotować dania, które potocznie uważane są za fast – food w zdrowszej wersji, alternatywą dla tradycyjnych słodyczy mogą być również przyrządzone przez nas batoniki, czy ciasteczka, grunt to mieć chęci. Nie da się oczywiście przeskoczyć wszystkiego, dlatego pamiętajmy, że nie można też dać się zwariować, balans to podstawa.
Przykładowe dania dla dzieci
Babeczki z bananem i gorzką czekoladą
Składniki:
- 2 jajka,
- 40 g mąki ryżowej,
- 100 g banana,
- 30 g gorzkiej czekolady,
- szczypta proszku do pieczenia,
- trochę mleka 3,2%,
- ksylitol.
Przygotowanie:
- Jajka wbijamy do miski, dodajemy pokrojonego banana, gorzką czekoladę podzieloną na mniejsze części, mąkę, ksylitol i proszek do pieczenia i dokładnie mieszamy.
- Dodajemy mleka, aby masa miała konsystencję ciasta naleśnikowego.
- Masę przelewamy do silikonowych foremek i zapiekamy w piekarniku w 180°C przez około 30-35 min.
- Babeczki wykonać można z dodatkiem różnych bakalii oraz owoców.
Placuszki jaglane z żurawiną suszoną
Składniki:
- jajko,
- około 40 g płatków jaglanych,
- 25 g suszonej żurawiny,
- 20 g orzechów włoskich,
- 40 g borówek amerykańskich,
- olej kokosowy do smażenia.
Przygotowanie:
- Jajko wbijamy do miski, dodajemy płatków, żurawiny, borówek, orzechów przedzielonych na mniejsze części, całość dokładnie mieszamy.
- Na patelni rozgrzewamy olej i formujemy z masy placki.
- Pieczemy z dwóch stron do zarumienienia się placków.
- Do placuszków można dodać różnych owoców oraz bakalii.
Ciasteczka dla dzieci z piekarnika
Składniki:
- 110 g płatków jaglanych błyskawicznych,
- 150 g jabłka,
- 1 jajko,
- 45 g rodzynek,
- 25 g miodu,
- 4 g kakao,
- 4 g cynamonu,
- nieco proszku do pieczenia.
Przygotowanie:
- Jajko rozbijamy w wysokiej misce, wrzucamy płatki, kakao, proszek do pieczenia, cynamon, rodzynki oraz miód.
- Jabłko (razem ze skórką) ścieramy na tarce o dużych oczkach – dodajemy do wszystkich składników i dokładnie mieszamy.
- Na blaszce rozłożyć papier do pieczenia i formować ciasteczka o grubości około 2 cm.
- Całość wkładamy do piekarnika na 180°C i zapiekamy (góra – dół) przez około 35min.
Dorada z ziemniakami oraz surówką
Składniki:
- 1 sztuka dorady,
- jabłko,
- jedna mniejsza marchew,
- odrobina natki pietruszki,
- 1 średni ziemniak,
- sól,
- pieprz,
- słodka papryka,
- suszona cebula.
Przygotowanie:
- Doradę doprawiamy.
- Ziemniaki gotujemy w osolonej wodzie.
- Z jabłka oraz marchewki i natki pietruszki przygotowujemy surówkę.
Paluszki rybne z frytkami z batatów
Składniki:
- około 500 g ryby, np. pstrąga,
- 40 g suszonych grzybów, np. borowiki,
- 2 jajka,
- natka pietruszki,
- sól,
- pieprz,
- około 100 g płatków jaglanych błyskawicznych,
- 50 g serka mascarpone,
- około 20 g oleju kokosowego,
- 100 g batatów,
- kilka listków sałaty,
- 40 g jogurtu naturalnego,
- ksylitol.
Przygotowanie:
- Rybę lekko doprawioną zapiekamy w piekarniku w 180°C przez około 35 min. Odkładamy ją na bok, aż ostygnie
- Do wysokiej miski przekładamy rybę, zważając uwagę na to, czy nie ma ości.
- Do ryby dodajemy posiekane grzyby, jajko, ser mascarpone, natkę pietruszki oraz około 10 g płatków jaglanych, doprawiamy solą i pieprzem.
- Dokładnie mieszamy masę, aby składniki się połączyły.
- Jeśli jest zbyt lepka, dodajemy więcej płatków.
- Z masy formujemy paluchy i obtaczamy je we wcześniej roztrzepanym jajku i obtaczamy w płatkach jaglanych.
- Smażymy je na oleju, aż będą chrupiące.
- Bataty obieramy i kroimy wzdłuż na paski, przyprawiamy solą oraz pieprzem i oregano.
- Zapiekamy je przez około 30min w 180°C.
- Sałatę myjemy, szatkujemy na mniejsze kawałki, dodajemy jogurt naturalny, posypujemy ksylitolem i mieszamy dokładnie.
Z tych składników wychodzi około 12 paluszków rybnych, więc zawsze możemy zrobić z tego 2-3 obiady dla dzieci.
Zupa brokułowa z grzankami
Składniki:
- około 200 g brokuła,
- 100 g ziemniaków,
- 1 średnia marchewka,
- 1 cebula,
- 1 ząbek czosnku,
- 50 g selera,
- 50 g pietruszki korzeń,
- sól,
- pieprz,
- lubczyk,
- 20 g płatków migdałów,
- średniej wielkości udko z kurczaka,
- 2 kromki żytniego chleba,
- około 20 g masła klarowanego,
- suszony koperek,
- 30 g oliwy z oliwek.
Przygotowanie:
- Do garnka wkładamy mięso, seler, pietruszkę, cebulę, czosnek, kilka gałązek lubczyku, marchew i gotujemy do momentu, aż mięso będzie miękkie. Po tym czasie wyciągamy udko.
- Dodajemy ziemniaków oraz brokułów, gotujemy do miękkości.
- Blendujemy, doprawiamy solą oraz pieprzem do smaku.
- Dodajemy oliwę z oliwek i całość dokładnie mieszamy.
- Pieczywo kroimy w kostkę i zapiekamy na patelni na maśle klarowanym.
- Na talerz wlewamy zupę krem, posypujemy migdałami, posiekanym mięsem i całość posypujemy grzankami.
Podsumowanie
Dieta naszych dzieci powinna być dla nas priorytetem, gdyż dzięki naszej nauce przyzwyczajeń do zdrowego odżywiania, zaszczepiamy w nich świadomość wartościowych wyborów, co będzie dla nich istotną informacją w przyszłości. Dzięki temu możemy w dużym stopniu zapobiec wystąpieniu różnych chorób, np.: nadwagi, czy cukrzycy, a także nieprawidłowości w rozwoju psychofizycznym. Nasze wybory powinny być świadome, a zaangażowanie w kuchni powinno się pogłębiać, gdyż dzięki naszym kulinarnym zdolnościom być może nasze dzieci pokochają nie tylko słodkości, ale również warzywa? Pomysłów w kuchni nie powinno brakować, wystarczy tylko szukać nowych rozwiązań i pozwalać dziecku na dokonanie wyboru, czy to, co mu podajemy, jest dla niego smaczne, czy też nie. Być może wspólne gotowanie będzie nie tylko dobrym przykładem zdrowego stylu życia, ale także możliwością na wspólne spędzenie czasu z naszym dzieckiem.