Sterydy: źródło wszelkiego zła

W prasie (szczególnie brukowej) pełno jest historii w rodzaju: „Sterydy zabiły mojego syna”! Matthew Dear zmarł 20 kwietnia 2009 r. Tylko to jest pewne. Winą za śmierć 17-latka obarczono sterydy anaboliczno-androgenne. Osoby postronne chętnie uwierzą w taką historyjkę, bo się na tym nie znają. Fakty wyglądają następująco: sterydy anaboliczno-androgenne podaje się nawet kobietom i dzieciom (np. oxandrolone nawet w rocznych kuracjach!). Bardzo często różnorakie środki, przez wiele lat stosuje się u osób w podeszłym wieku (w USA jest modna HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza). Wielu kulturystów sięga po SAA przez 20-30 czy nawet 40 lat, niektórzy nieprzerwanie!

I nikt, nigdy nie stwierdził, by 3-tygodniowa kuracja SAA (jak u 17-latka) mogła spowodować:

• powiększenie źrenic (SAA nie działają na układ współczulny i przywspółczulny),
• ślepotę (nie ma ani jednego udokumentowanego, jednoznacznego przypadku),
• zatrucie (owszem, przy wielomiesięcznym przedawkowywaniu doustnych SAA to możliwe; lub gdyby ktoś zjadł np. pół opakowania metanabolu na raz),
• silne bóle brzucha (owszem, przy wielomiesięcznym przedawkowywaniu doustnych SAA to możliwe),
• konwulsje (nie ma ani jednego udokumentowanego, jednoznacznego przypadku),
• obrzęk mózgu (nie ma ani jednego udokumentowanego, jednoznacznego przypadku),
• niewydolność nerek (przy wielomiesięcznym czy wieloletnim przedawkowywaniu SAA to możliwe).

Ale nie, z pewnością młodego człowieka „zabiły sterydy”.

Dlaczego zakazano SAA w USA?

Historia paniki związanej ze sterydami w USA związana jest nieodłącznie z postacią prezydenta George H.W. Busha. W 1988 roku wybuchł skandal związany ze sprinterem Benem Johnsonem. Kanadyjczyk stał się kozłem ofiarnym nagonki na sterydy anaboliczno-androgenne. Po wielu latach okazało się, iż większość (wszyscy?) sprinterzy mieli na sumieniu stosowanie np. zakazanych od połowy lat 70. XX wieku sterydów anaboliczno-androgennych, hormonu wzrostu i innych substancji.

Raymond Stewart, który zajął ósme miejsce, wpadł na stosowaniu hormonu wzrostu w 2008 roku.

Williams, który ukończył wyścig na siódmym miejscu, przyznał się do przyjmowania sterydów rozpisywanych przed doktora Astaphana, otwarcie mówiąc o tym w Kanadzie w 1986 roku. Astaphan stosował GH, metanabol, winstrol i szereg innych związków.

Da Silva zajął szóste miejsce. Startował w trzech igrzyskach olimpijskich od 1988 do 1996 roku, zdobywając dwa brązowe medale. Da Silva jest znakomity sprinterem z Ameryki Południowej. Nigdy nie był związany z żadnym skandalem dotyczącym nielegalnego wspomagania.

Piąty na liście, Dennis Mitchell, wpadł na stosowaniu testosteronu w 1998 roku. Próbował wytłumaczyć, że wysoki stosunek testosteronu do epitestosteronu w jego organizmie wziął się z intensywnych kontaktów płciowych. [3]

Smith zajął czwarte miejsce. Podobnie, jak Da Silva, nigdy nie był zamieszany w żaden skandal dopingowy. Niektórzy mówią, że powinien być zwycięzcą w Seulu w biegu na 100 metrów. Ostatecznie po dyskwalifikacji Johnsona, awansował na trzecią lokatę.

Christie był trzeci, po dyskwalifikacji Johnsona, otrzymał srebro. Christie zdobył złoto w biegu na 100 m w 1992 r. w Barcelonie. W 1999 r. wpadł Wskutek stosowania nandrolonu (jednego z najdłużej wykrywalnych SAA do 2012 r.; od 2012 r. większość SAA da się wykrywać przez wiele lat, powstała nowa metoda).

Francis, biegacz olimpijski z 1972 r., trener Johnsona, zmarł w 2010 r. w wieku 61 lat z powodu chłoniaka nieziarniczego. „Chemik”, dr Astaphan, został aresztowany za sprzedaż sterydów i kokainy w 1994 roku. Zmarł na atak serca w 2006 roku.

Bieg na 100 m w Seulu po dyskwalifikacji Johnsona wygrał Carl Lewis. Były pracownik komitetu olimpijskiego USA, Wade Exum, ujawnia: „Ponad sto pozytywnych testów dopingowych amerykańskich sportowców zostało zatuszowanych. W tym testy Carla Lewisa w 1988 roku”. [1] Co prawda Lewisa złapano tylko na niewielkim przekroczeniu stężeń efedryny, pseudoefedryny, ale fakt pozostaje faktem. Johnson mógł legalnie brać hormon wzrostu, gdyż w tamtym czasie nie był zabroniony, a jego wykrywanie było niemożliwe w latach 90. XX wieku. Międzynarodowy Komitet Olimpijski umieścił GH na liście substancji zabronionych dopiero w 1989 roku. Ben Johnson zeznał pod przysięgą, że stosował w celach dopingowych steroidy androgenno-anaboliczne, ale także hormon wzrostu. [4]

Drugim powodem wyraźnego zaostrzenia przepisów w USA były opinie „specjalistów”.

Zdanie wyraził prawdopodobnie dobrze opłacony (przekupiony) profesor z Yale, który twierdził:

„iż sterydy wywołują uzależnienie podobne do alkoholu czy opiatów”,

„że wywołują zachowania przestępcze, gdy osoba znajduje się pod ich wpływem”,

„że powodują utratę kontroli”,

“że powodują agresję”.

Przypomnę, iż tego typu opowieści kiedyś krążyły o… marihuanie, powstał nawet film propagandowy „Reefer Madness” (1936 r.), dostępny na Youtube (sugerowano tam, iż konopia indyjska powoduje popełnianie najcięższych przestępstw, w tym morderstw i gwałtów).

Film: propaganda dotycząca marihuany.

Efektem nagonki na SAA była poprawka z 1990 r. (The Anabolic Steroids Act), która sprawiła iż sterydy anaboliczno-androgenne sklasyfikowano w wykazie III „substancji kontrolowanych” (ustawa the Controlled Substances Act). I żarty się skończyły. Za posiadanie i wielokrotnie łamanie zapisów „Anabolic Steroid Control Act” można było dostać 3 lata więzienia i grzywnę 5000 dolarów. W 2004 roku wdrożono kolejne przepisy (dopisano do listy 26 nielegalnych substancji anaboliczno-androgennych). Z kolei 18 grudnia 2014 roku w życie wszedł akt „H.R.4771 - Designer Anabolic Steroid Control Act of 2014”. [6] I tu już nie ma żartów! W razie łamania prawa nielegalnego importu, eksportu, produkcji lub dystrybucji sterydów anaboliczno-androgennych czy prohormonów, można dostać grzywnę do 500 000 $ za każde naruszenie. W przypadku działania na mniejszą skalę (detaliczną) można dostać 1000 $ dolarów kary za każde naruszenie DASCA, jako osobny przypadek liczy się każde opakowanie, np. sterydów, prohormonów czy substancji anabolicznych (np. niewłaściwe oznaczenie produktu, w istocie zawierającego sterydy). Łącznie można „zarobić” do 100 000 dolarów kary i dostać do roku więzienia. Za hurtowe podejście do handlu SAA można dostać nawet 15 lat więzienia (za substancje ujęte na wykazie I lub II można dostać 20 lat więzienia).

Czy sterydy powodują napaści seksualne?

Tak by można było pomyśleć, czytając prasę, a także jej internetowe wydania. Przykładowo, Erich Stelzer dźgał nożem (i/lub kawałkami szkła), uderzał kawałkiem drewna oraz dusił poznaną w Internecie (na Tinderze) 24-letnią dziewczynę. Stelzer był trenerem personalnym, zapewne brał SAA (tak przynajmniej wynika z relacji w mediach). Gdy policjanci sforsowali drzwi jego sypialni, zobaczyli nagiego Stelzera oraz Maegan Tapley, całych we krwi. Stelzer zmarł z powodu zaburzeń pracy serca, po kilkukrotnym porażeniu prądem przez policjantów (nie podporządkowywał się wydawanym przez nich poleceniom, a chwilę wcześniej trzymał kawałek szkła przy gardle dziewczyny). Zapewne mamy do czynienia ze splotem okoliczności – użycie marihuany i amfetaminy (oraz innych leków), przerost serca, zaburzenia rytmu pracy serca, wpływ elektryczności. OK, media już wydały wyrok, to na pewno sterydy. Jednak w organizmie Stelzera znaleziono amfetaminę, THC oraz leki. Ponadto nie zachowywał się normalnie, już na długo przed tym zdarzeniem. [7,8] Rodzina chciała umieścić go przymusowo w szpitalu psychiatrycznym. Siostra Stelzera wspomniała, iż cierpiał na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i ADHD.

Film: medialne doniesienia dotyczące sprawy Ericha Stelzera.

Odnieśmy wspomniane zdarzenie do rzeczywistości. Kontakt ze sterydami anaboliczno-androgennymi ma od 1 do 3% populacji – wg danych z USA, praca Jana Felixa Josepha oraz Marii Parr [9] (do wglądu tutaj: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4462045/). Ludność Polski w 2016 roku to ok. 38.4 mln osób [10], czyli w Polsce może być lekko licząc ponad 384 tysiące użytkowników różnego rodzaju dopingu hormonalnego. Ludność USA w 2014 wynosiła 318.9 mln, a więc ponad 3.1 mln do nawet ponad 9.5 mln osób stosowało SAA. Wg kolejnych badań, SAA przyjmowało w okresie całego życia przynajmniej raz, 3-4 miliony osób w USA. Niektóre badania sugerują, iż nawet mężczyźni w wieku powyżej 40 lat stosują SAA, co świadczy o wieloletnim doświadczeniu. Wg kolejnych danych (opartych na meta-analizie 187 badań), na świecie 3.3% ludzi stosuje SAA. [9]

Gdyby sterydy anaboliczno-androgenne wywoływały agresję, napaści seksualne, to takich przypadków, jak Ericha Stelzera spotykałoby się w USA dziesiątki tysięcy rocznie, a nie występowałyby sporadycznie – biorąc pod uwagę skalę stosowania nielegalnego wspomagania przez amatorskich sportowców. Tym bardziej, iż spora część z tych ludzi sięga jednocześnie po alkohol, a niektórzy po narkotyki i inne stymulanty.

Po drugie, często osoby mające poważne zaburzenia umysłowe sięgają po różnorakie leki, w tym SAA. Stelzer chciał zabić poznaną dziewczynę, twierdząc, że „jest ona demonem (wg innej wersji diabłem), a on jest bogiem”. [7] Czy można odnosić zachowanie takich osób, cierpiących na bardzo poważne zaburzenia, do ogółu zdrowej populacji?

Po trzecie, często osoby wykazujące agresję stosują jednocześnie wiele narkotyków, w tym amfetaminę, „extasy” (MDMA) i metamfetaminę. W Internecie jest pełno filmów ukazujących interwencje policyjne, w tym wiele kończy się śmiercią osoby, która szarżuje na policjantów z nożem, siekierą, kijem bejsbolowym, metalowym prętem lub odmawia odrzucenia broni palnej. Czy można odnosić zachowanie takich osób będących pod wpływem amfetaminy, metafetaminy, PCP czy „extasy” do ogółu zdrowej populacji? Tak, istnieją badania naukowe poświęcone narkomanom. Brali oni jednocześnie SAA. W badaniach Darke S. i wsp. [11] po sterydy anaboliczno-androgenne sięgały osoby, które regularnie stosowały narkotyki z grupy stymulantów (kokainę, metamfetaminę, MDMA), dodatkowo brały opiody (w tym morfinę, kodeinę, oksykodon) oraz benzodiazepiny. 25% z nich w chwili śmierci była też pod wpływem alkoholu! Część zmarła przez samobójstwo, wypadek czy zabójstwo. Tylko w 4.2% wypadków nie ustalono przyczyn. Ponad 60% przypadków śmierci miało związek z... narkotykami pobudzającymi (amfetamina, kokaina, metaamfetamina) oraz opioidami. W jednym przypadku stwierdzono nawet zatrucie arszenikiem (prawdopodobnie samobójstwo). Prawie 30% przypadków miało związek z samobójstwem lub zabójstwem.

Po czwarte, niezliczoną ilość przypadków agresji powoduje alkohol. Erich Stelzer chętnie sięgał po napoje wyskokowe. Tak, ale wg komentarzy na Facebooku czy w serwisie Youtube, w sprawie Stelzera „decydującą rolę odegrał szał sterydowy”! Dodam, iż „picie alkoholu jest bezpośrednią przyczyną około 50% wszystkich zabójstw”. [12] W statystykach związanych z zabójstwami próżno szukać sterydów anaboliczno-androgennych.

Podsumowując:

Nie zaburzenia umysłowe, nie amfetamina, nie alkohol, nie inne leki - wg opinii „specjalistów z Youtube” działaniem Ericha Stelzera kierowały sterydy anaboliczno-androgenne. Brakuje mi słów, by opisać „inny stan rzeczywistości umysłowej” osób głoszących podobne bzdury.

Czy winne są zawsze sterydy?

W USA było przynajmniej kilka strzelanin wywołanych przez sfrustrowanych mężczyzn. Chcieli się oni „zemścić na kobietach”, czuli się odrzuceni, niechciani, nikt nie chciał z nimi iść do łóżka itd.

Film: sprawa strzelaniny Elliota Rodgera, który czuł się „niechciany przez kobiety”.

Na szczęście nienawidzący kobiet sprawcy strzelanin w USA, nie sięgali po sterydy anaboliczno-androgenne, bo na pewno winą obarczono by te środki. Zwolenników nielimitowanego, jak najszerszego dostępu do broni, proszę o odpowiedź, dlaczego w Polsce nie było ani jednej strzelaniny w szkole? A sfrustrowanych pod względem seksualnym nastolatków czy też osób gnębionych przez rówieśników u nas na pewno nie brakuje. 14 lutego 2018 r. w Parkland w USA, Nikolas Cruz zabił 17 osób z karabinka AR-15, bo był gnębiony. Elliot Rodger zabił 6 osób (zranił 14) w 2014 r., bo „czuł się odrzucony przez kobiety i izolowany”. Christopher Harper-Mercer był sfrustrowany z powodu braku pracy, dziewczyny i przyjaciół. [14] 1 października 2015 r. w Roseburg, w USA zabił 9 osób, zranił 20. Posiadał 13 sztuk legalnie zakupionej broni. Z kolei po SAA sięgał sprawca masakry na wyspie Utoya w Norwegii. „Anders Behring Breivik (który zabił 77 osób 22 lipca 2011 r.) sięgał po testosteron propionat, metanabol czy winstrol”. [1] Czy SAA zadecydowały o działaniu Breivika? To oczywiście, absurd.

Podsumowanie

Shawn Rhoden został oskarżony o gwałt. Czy powodem było nadużywanie SAA? Bez wątpienia SAA mogą wpływać na popęd seksualny, na zachowanie czy zmiany nastroju, jednak u każdej osoby efekt jest inny. Bardzo szybko następuje adaptacja ustroju do leków i dotychczasowy efekt (np. zwiększony popęd) jest wygaszony. Na chwilę obecną Rhoden jest oskarżony, nie zapadł oficjalny wyrok, poczekajmy na rozpatrzenie sprawy przez właściwe organy. Mike Tyson również odsiedział kilka lat za gwałt, twierdzi (np. w swojej książce), iż stosunek z Desiree Washington był dobrowolny. Jak było w rzeczywistości, tego się nie dowiemy. Z pewnością o wiele częstszym powodem agresji jest sięganie po narkotyki i alkohol, a nie SAA. Mike Tyson był uzależniony od kokainy czy PCP. Wbrew powszechnym w Internecie opiniom i mitom powielanym w filmach, nikt nie udowodnił, by istniał „szał sterydowy” (ang. roid rage). Nawet u zwierząt faszerowanych kosmicznymi dawkami farmakologii ten efekt nie występował. Wiele osób sięgających po SAA, jednocześnie nie żałuje sobie amfetaminy, metamfetaminy, MDMA czy alkoholu. A te środki z pewnością o wiele częściej powodują agresję i częściej są powodem bójek czy zabójstw, w porównaniu do SAA.