Chociaż jaja przez długi czas postrzegane były jedynie jako źródło cholesterolu, to tak naprawdę stanowią one wyjątkowo cenne źródło wielu ważnych z punktu widzenia właściwego funkcjonowania organizmu ludzkiego składników pokarmowych. Przede wszystkim zawierają wysokojakościowe białko (ok. 13g / 100g) z wszystkimi niezbędnymi aminokwasami w znakomicie zbilansowanych proporcjach. Białko jest nie tylko źródłem cegiełek niezbędnych do budowy tkanki mięśniowej, ale także wpływa na uczucie sytości poposiłkowej i termogenezę (produkcję ciepła), zwiększając wydatkowanie energii, co powinno zainteresować osoby stosujące diety odchudzające.
Jaja (żółtka jaj) są także znakomitym źródłem tłuszczu i wbrew obiegowym przekonaniom przeważają w nich kwasy tłuszczowe nienasycone (mono- i polienowe). Kupując jaja warto wybierać te od kur z wolnego wybiegu bądź od kur otrzymujących paszę wzbogaconą w tłuszcze omega 3, co korzystnie wpływa na proporcje wielonienasycoinych kwasów tłuszczowych. Jaja są także źródłem cennych fosfolipidów takich jak cholina, która pozytywnie wpływa na układ krążenia i układ nerwowy oraz funkcjonowanie wątroby, a także przydatna może być w czasie kuracji odchudzających.
Jajo kurze dostarcza także wielu witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje obecność witaminy D, której dostarczamy zdecydowanie za mało, a każdy produkt żywnościowy będący jej źródłem jest na wagę złota. Spora dawka witamin z grupy B (głównie kobalaminy i ryboflawiny) może być bardzo istotna zwłaszcza dla osób stroniących od nabiału czy nie jadających mięsa. Jaja są też znakomitym źródłem selenu o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Oprócz wymienionych powyżej związków jaja zawierają także witaminę A, witaminę E, wapń, żelazo, magnez, potas, cynk i miedź.
Ostatnio coraz głośniej się robi także o innych cennych składnikach jaj, takich jak choćby lizozym - działający antybakteryjnie, który znalazł zastosowanie jako naturalny konserwant i dodawany jest do żywności (np. do wyrobów mleczarskich takich jak sery podpuszczkowe). Jaja są także źródłem związków działających hipotensyjnie (przeciw-nadciśnieniowo). Niedawno opublikowane badania wykazały, że owokinina powstająca z owoalbuminy jajecznej w naszym przewodzie pokarmowym wpływa na ciśnienie tętnicze krwi, hamując działanie enzymu konwertazy angiotensynogenu (ACE).
Wnioski
Jaja stanowią wyjątkowo cenny element zdrowej diety, dostarczając pełnowartościowego białka, tłuszczu – w tym kwasów jedno i wielonienasyconych oraz fosfolipidów, a także witamin, składników mineralnych i innych bioaktywnych składników wywierających korzystny efekt fizjologiczny. Jaja co prawda są obfitym źródłem cholesterolu, jednak zgodnie z wynikami najnowszych badań naukowych, obecność tego składnika w pokarmie jedynie w niewielkim stopniu wpływa na gospodarkę lipidową organizmu. Jaja praktycznie nie zawierają węglowodanów, nadają się więc też znakomicie jako element diet ketogennych czy innych niskowęglowodanowych modeli żywieniowych.
