Termin „pusta kaloria”, choć jest raczej obiegowy niż naukowy, wszedł na stałe do fachowego języka, ponieważ gdyby się dobrze nad nim zastanowić, to okazuje się, że jest niezwykle trafny. Pusta kaloria to taka, która dostarcza jedynie energii i której nie towarzyszą składniki o charakterze budulcowym, regulatorowym i balastowym. Przykładowo cukier stołowy dostarcza pustych kalorii, ponieważ oprócz sacharozy nie zawiera żadnych innych ważnych dla naszego organizmu składników, o owocach natomiast - pomimo, że dostarczają cukru – nie powiemy, że są źródłem pustych kalorii, ponieważ zawierają sporą dawkę witamin, składników mineralnych i błonnika.
Termin „pusta kaloria” powiązany jest ze stopniem przetworzenia technologicznego produktu. Zazwyczaj to produkty wysoko przetworzone są źródłem pustych kalorii, natomiast produkty nisko przetworzone stanowią wartościowy element diety. Tym razem, by zobrazować tę zależność posłużę się przykładem pieczywa: kajzerka otrzymana z oczyszczonej w procesach technologicznych mąki jest głównie źródłem skrobi i prawie nie zawiera witamin czy składników mineralnych - o błonniku już nie wspominając. Natomiast pieczywo razowe otrzymane z mąki z pełnego przemiału oprócz węglowodanów dostarcza także sporej dawki niektórych makro- i mikroelementów, błonnika, a także pewne ilości wybranych witamin – jest więc zdecydowanie cenniejszym składnikiem diety.
Chociaż przywykliśmy patrzeć na żywność przez pryzmat wartości energetycznej, czyli postrzegać ją ilościowo, to warto pamiętać, że niezwykle istotne znaczenie ma jakość spożywanego jedzenia. Termin „pusta kaloria” odnosi się właśnie do aspektu jakościowego żywności. Jest to na tyle istotne zagadnienie, że opracowując dwie izokaloryczne diety odchudzające (czyli cechujące się tą samą wartością energetyczną), z których jedną oparlibyśmy na wysokojakościowych produktach nisko przetworzonych, a w przypadku drugiej bazowalibyśmy na „pustych kaloriach”, to zanotowalibyśmy wyraźnie odmienne efekty!
Warto też sobie zapamiętać, że w praktyce sama eliminacja z diety źródeł „pustych kalorii” i zastąpienie ich produktami pełnowartościowymi powoduje poprawę zdrowia, samopoczucia i estetyki sylwetki!
