Efekt, jaki możemy zaobserwować, to drżenie rąk, mdłości, wrażliwość na światło, uczucie większego zmęczenia, jak i uczucie duszności. Przeglądając publikacje naukowe, wyczytać w nich możemy, że dawka śmiertelna dla osobnika dorosłego to około 10 g czystej kofeiny. Taka zawartość znajduje się w 60 kawach czy też 50 kapsułkach o stężeniu 200 mg związku. Jest to ilość znaczna, którą trudno przedawkować w sposób konwencjonalny, poprzez spożywane pokarmy.
Wracając do objawów rozpoczynających akapit, mogą one pojawić się już przy dawkach rzędu 500 mg, zwłaszcza u osób, które są podatne na działanie kofeiny.
Jak organizm człowieka metabolizuje kofeinę?
Aby wiedzieć, na czym polega działanie kofeiny, musimy poznać jej wpływ na organizm człowieka. Podczas spożycia kofeiny organizm szybko absorbuje ją w układzie pokarmowym, gdzie w krwiobiegu wędruje w kierunku mózgu, przekraczając z łatwością barierę krew-mózg. W tkance mózgu wykazuje działanie antagonistyczne dla receptorów adenozynowych, blokując wychwyt adenozyny.
Można więc rzec, że kofeina zachowuje się jak adenozyna i przyłączana jest w miejsce jej receptorów, co objawia się zniesieniem działania tonizującego, relaksacyjnego, a podniesieniem poziomu energii, wzrostem siły, dodaniem motywacji do podejmowania aktywności fizycznej. Co więcej, wykazuje ona również wsparcie termogeniczne.
Dlaczego kofeina nie działa?
Pierwsza przyczyna to tzw. przesycenie receptorów stymulantami, które polega na tym, że organizm zaczyna słabiej reagować na ich podaż. Zazwyczaj powiązane jest z tym, że przez dłuższy okres spożywamy stymulanty, głównie w postaci preparatów przedtreningowych, odchudzających czy pijąc zbyt duże ilości kawy. Organizm reaguje wtedy na większe dawki kofeiny, jednak działanie nie jest już tożsame z wykorzystaniem dawek rzędu 200-300 mg w okresie, gdy organizm nie miał dostępu do stymulantów. Przeważnie zalecany jest tutaj odpoczynek od stymulantów, który wynosi od 3 do 6 tygodni, w zależności od organizmu osoby trenującej i stopnia obciążenia nadnerczy. Aby przyspieszyć oczyszczenie organizmu od kofeiny w okresie absencji, zastosować dodatkowo można adaptogeny, jak różeniec górski. Wykazuje on działanie wspomagające funkcje układu nerwowego na poziomie reakcji na spożyty produkt stymulujący.
Drugim elementem, który wpływa na to, jak organizm reaguje na kofeinę, jest jej tempo metabolizmu. Kofeina, wchłania się z układu pokarmowego w ciągu około 30-45 minut. Jest to czas, który pozwoli na wyczucie, czy zaczyna się coś dziać w naszym ciele czy też nie. Zazwyczaj pierwszym objawem jest podniesiona termogeneza, przyspieszona akcja serca, jak i lepsza koncentracja.
Wracając do sposobu metabolizmu, kofeina rozkładana jest do trzech innych produktów:
- paraksantyny,
- teobrominy,
- teofiliny.
Organizm osoby trenującej, która dość szybko metabolizuje spożytą kofeinę, powinna czuć szybkie i nagłe pobudzenie, jednak nie będzie ono trwało zbyt długo i relatywnie szybko dochodzi do spadku poziomu energii i zaprzestania działania suplementu. Dość często u osób tych występuje tzw. zjazd, czyli brak chęci na aktywność po tym, jak stymulant przestaje działać.
Osoby z metabolizmem umiarkowanym będą wykorzystywać kofeinę w sposób optymalny, czując znaczne pobudzenie po jej spożyciu, które utrzymuje się dość długo. Działanie tego typu będzie przydatne w sportach siłowych, jak i w pracy umysłowej, nie powodując znacznego pobudzenia, utrudniającego koncentrację i skupienie uwagi na powierzonym zadaniu.
Na osobach, które bardzo wolno metabolizują kofeinę zazwyczaj większe dawki nie robią wrażenia, a po wypiciu małej czarnej mogą iść spać i nie mają problemów z samym zasypianiem, jak i głębokością snu. Osobom tym nie pomaga nawet przerwa od stymulantów, jak i kuracja różeńcem górskim, aby poprawić działanie stymulantów na układ nerwowy. Wyjściem z sytuacji kryzysowej jest wykorzystanie dodatków do kofeiny, które wykazują działanie synergistyczne, jak i uzupełniające jej działanie. Zastosować można synefrynę, johimbinę czy też tyrozynę.
Podsumowanie
Kofeina wykorzystywana jest dość często jako element stymulujący stacków przedtreningowych, mającym na celu pobudzenie organizmu do działania. Jej wpływ na organizm człowieka uzależniony jest od częstotliwości stosowania stymulantów, jak i typu metabolicznego danej osoby. Aby w pełni wykorzystać działanie kofeiny, zaleca się korzystanie z jej pomocy sporadycznie, jak i zalecane są przerwy w jej zastosowaniu.
