Pomimo iż coraz więcej mówi się o tym, iż tłuszcz jest ważnym składnikiem diety, a drastycznie obniżanie jego spożycia nie musi pomagać w walce z nadprogramowymi kilogramami, to wiele osób ciągle wierzy, iż niskotłuszczowa dieta to optymalny sposób na poprawę estetyki sylwetki. W praktyce niestety tłuszczowe restrykcje zazwyczaj nie tylko nie przynoszą pożądanych efektów, ale niosą za sobą szereg zagrożeń, z którym dość ciekawym jest – wpływ na produkcję hormonów płciowych. Okazuje się bowiem, że niskotłuszczowa dieta może doprowadzać do spadku poziomu testosteronu u mężczyzn.
Jesteś tym, co jesz. Czy aby na pewno?
Zgodnie z popularnym powiedzeniem, rodzaj spożywanego pokarmu kształtuje naszą tożsamość. W myśl tej zasady jedząc tłuszcz, sami stajemy się tłuści, a ograniczając spożycie tego składnika, doprowadzamy do poprawy składu ciała i zmniejszenia poziomu zatłuszczenia. Teoria wydaje się być logiczna i rozsądna, tyle że nie koniecznie jest prawdziwa. Badania naukowe wskazują bowiem, że ograniczenie spożycia tłuszczu nie jest optymalnym sposobem na pozbycie się nadwagi. Lepiej w tej materii sprawdzają się diety ze zrównoważonym spożyciem makroskładników oraz – uwaga – diety niskowęglowodanowe i zarazem… wysokotłuszczowe (przynajmniej w krótkoterminowych próbach).
Powyżej wspomniana zależność związana jest m.in. z tym że niskie spożycie tłuszczu pociąga za sobą zazwyczaj konieczność zwiększenia spożycia węglowodanów, a wysoki ich udział w diecie nie sprzyja wytworzeniu optymalnego środowiska metabolicznego, by spalać efektywnie tkankę tłuszczową. Tak więc już na tym poziomie dociekań widać, że dieta niskotłuszczowa to nie jest najszczęśliwszy pomysł. Problem jednak jest o wiele głębszy i nie dotyczy tylko niskiej efektywności tłuszczowych restrykcji, ale również – potencjalnych, negatywnych konsekwencji, które – oprócz wielu innych aspektów – obejmować mogą także spadek produkcji hormonów płciowych.
Tłuszcz i testosteron
Czy tłuszcz pokarmowy może mieć wpływ na poziom testosteronu? Odpowiedź na to pytanie brzmi: TAK! Przy czym znaczenie ma nie tylko ilościowe spożycie tego składnika, ale także jego rodzaj. Na podstawie dostępnych danych można stwierdzić, iż niskie spożycie tłuszczu ogółem obniża, a wysokie – zwiększa produkcję testosteronu. Najciekawsze jest jednak to, że szczególnie protesteronowo działają nasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe (wg jednego z badań – optymalna proporcja to 1 do 2), natomiast kwasy wielonienasycone, zwłaszcza te z rodziny omega 6 – mają właściwości odwrotne. Czyli nie wystarczy dbać o odpowiednio wysokie spożycie tłuszczu, należy też zwracać uwagę na to, by dieta nie była przesadnie zasobna w kwas linolowy (omega 6), a zarazem by dostarczała odpowiedniej dawki kwasów nasyconych i jednonienasyconych.
Źródłem kwasów nasyconych są oczywiście przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego takie jak mięso, jaja, masło, pełnotłusty nabiał, a także pokarmy roślinne takie jak olej kokosowy. Źródłem kwasów jednonienasyconych są produkty takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, awokado, migdały, orzechy laskowe, choć duże ich ilości obecne są także we wspomnianych wcześniej produktach zwierzęcych. Przykładowo dominującym kwasem tłuszczowym w wieprzowinie jest kwas oleinowy, czyli ten sam który w dużej koncentracji obecny jest w oliwie z oliwek. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku jaj i drobiu.
Podsumowanie
Niskotłuszczowa dieta dla mężczyzny to nie jest dobry pomysł. Ograniczenie spożycia tłuszczu nieść może za sobą szereg negatywnych konsekwencji takich jak m.in. spadek poziomu testosteronu. Mając na uwadze, jak ważny jest to hormon dla funkcjonowania organizmu męskiego i dla efektywnego rozwoju ogólnie pojętej formy sportowej, warto zadbać o to, by tłuszczu w diecie nie brakowało, przy czym korzystnie jest zwrócić uwagę na jego rodzaj i pochodzenia. W menu powinny znaleźć się zarówno tłuszcze pochodzenia roślinnego, zasobne w kwasy jednonienasycone, jak i tłuszcze zwierzęce dostarczającej pewnej dawki nasyconych kwasów tłuszczowych.
Źródła:
• Hämäläinen EK, Adlercreutz H, Puska P, Pietinen J. Decrease of serum total and free testosterone during a low-fat high-fibre diet. J Steroid Biochem. 1983 Mar;18(3):369-70. • Wang C, Catlin DH, Starcevic B, Heber D, Ambler C, Berman N, Lucas G, Leung A, Schramm K, Lee PW, Hull L, Swerdloff RS. Low-fat high-fiber diet decreased serum and urine androgens in men. J Clin Endocrinol Metab. 2005 Jun;90(6):3550-9. Epub 2005 Mar 1. • Dorgan JF, Judd JT, Longcope C, Brown C, Schatzkin A, Clevidence BA, Campbell WS, Nair PP, Franz C, Kahle L, Taylor PR. Effects of dietary fat and fiber on plasma and urine androgens and estrogens in men: a controlled feeding study. Am J Clin Nutr. 1996 Dec;64(6):850-5. • Hämäläinen E, Adlercreutz H, Puska P, Pietinen P Diet and serum sex hormones in healthy men. .J Steroid Biochem. 1984 Jan;20(1):459-64.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
