Do napisania niniejszego artykułu skłoniła mnie wizyta w sklepie z odżywkami i suplementami dla sportowców, a raczej rozmowa pomiędzy klientem a sprzedawcą, której (chcąc nie chcąc) byłem świadkiem. Otóż uświadomiłem sobie wtedy, że obiegowa wiedza na temat tego w jaki sposób poszczególne substancje zawarte w popularnych preparatach wspomagają odchudzanie często oparta jest na marketingowych opracowaniach, które nie zawsze stanowią rzetelne źródło wiedzy…
Czym tak naprawdę jest l-karnityna?
L-karnityna jest substancją witaminopodobną występującą naturalnie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, a także syntetyzowaną w organizmie człowieka z aminokwasów takich jak lizyna i metionina. Szczególnie wysoka koncentracja l-karnityny wystepuje głównie w mięśniach szkieletowych i w mięśniu sercowym. Biologiczna rola tego związku jest niezwykle doniosła, bierze on bowiem udział w metabolizmie lipidów, pełniąc rolę swoistego transportera długołańcuchowych kwasów tłuszczowych do mitochondriów komórkowych, umożliwiając tym samym ich spalanie i produkcję energii. Fakt ten często przytaczany jest przez producentów suplementów diety, jako argument na rzecz zastosowania preparatów zawierających l-karnitynę w celu przyspieszenia spalania tłuszczu. Czy jednak dodatkowa suplementacja faktycznie do takich efektów prowadzi?
L-karnityna a wyniki badań
Niestety przeglądając wyniki badań z zastosowaniem l-karnityny w celu przyspieszenia spalania tłuszczu trudno jest znaleźć takie, które potwierdzałyby, że suplementacja tym związkiem faktycznie wspomagać może odchudzanie. Eksperymenty wykonywano zarówno na osobach o niskiej aktywności jak i z udziałem sportowców trenujących rekreacyjnie i wyczynowo. Poza nielicznymi przypadkami efekty, jakie udało się uzyskać były zbliżone do tych jakie dawało zastosowanie placebo. Czy to jednak oznacza, że rola l-karnityny w procesie spalania tłuszczu jest przeceniana? Cóż, prawda jest taka, ze związek ten faktycznie jest niezbędny do tego by organizm mógł pozyskiwać energię z długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, nie oznacza to jednak, że zwiększenie spożycia l-karnityny przyspieszy spalanie tłuszczu. Związane jest to z tym, że niedobory karnityny występują rzadko, w związku z tym rzadko też niski jej poziom jest czynnikiem limitującym tempo odchudzania. Proste i logiczne. Czy tak samo wygląda sytuacja w przypadku termogeników?
Czym są termogeniki?
Termogenikami nazywamy suplementy diety zawierające składniki mogące wpływać dodatnio na proces termogenezy, czyli produkcji ciepła. Ich zastosowanie teoretycznie ma nasilać wydatki energetyczne, co związane jest z tym, że większa ilość energii uwalniana jest w postaci ciepła. Proces ten jest skomplikowany i trudno go precyzyjnie objaśnić w kilku zdaniach. Wspomnę więc tylko że związany jest ze zjawiskiem rozprzęgania fosforylacji oksydacyjnej, która sprawia, że podstawowa jednostka energetyczna wykorzystywana w procesach biochemicznych zachodzący w naszych organizmach, czyli ATP, powstaje z mniejszą wydajnością, a większa część otrzymywanej energii – to energia cieplna. Ponieważ wymagana ilość ATP i tak musi zostać wygenerowana, to zużycie substratów energetycznych takich jak kwasy tłuszczowe ulega zwiększeniu. Przy odpowiedniej diecie efekt ubytek tkanki tłuszczowej jest szybszy. Przynajmniej w teorii, ale czy w praktyce?
Termogeniki a badania naukowe
Odchudzające właściwości substancji wchodzących w skład popularnych termogeników były wielokrotnie badane. Co ciekawe znaczna część wyników badań napawa optymizmem. Okazuje się, że składniki takie jak kofeina, ekstrakty z zielonej i czarnej herbaty, z pieprzu kajeńskiego i wybranych cytrusów mogą faktycznie przyspieszać tempo przemiany materii. Efekt jest taki, że zastosowanie dobrze dobranego zestawu substancji termogennych może poprawić efektywność podejmowanych zabiegów żywieniowych treningowych skutkując szybszą redukcją tkanki tłuszczowej. Efekt nie jest tak znaczący jak mogłoby się wydawać po lekturze marketingowych opisów stworzonych przez producentów suplementów diety, mimo to jednak uznać należy, ze termogeniki stanowią grupę preparatów mogących w sposób efektywny wspomagać pracę nad kompozycją sylwetki.
Podsumowanie
Odnosząc się do pytania postawionego w tytule niniejszego artykułu należy stwierdzić, że zdecydowanie lepszym wyborem w przypadku programów redukcji poziomu tkanki tłuszczowej są preparaty termogenne niż środki oparte na l-karnitynie. Fakt ten nie powinien budzić żadnych wątpliwości.
Źródła:
Metabolism. 2002 Nov;51(11):1389-91. Effects of oral L-carnitine supplementation on in vivo long-chain fatty acid oxidation in healthy adults. Müller DM, Seim H, Kiess W, Löster H, Richter T. · Stohs SJ, Preuss HG, Shara M. A review of the human clinical studies involving Citrus aurantium (bitter orange) extract and its primary protoalkaloid p-synephrine.. Int J Med Sci. 2012;9(7):527-38. Epub 2012 Aug 29. · Janssens PL, Hursel R, Martens EA, Westerterp-Plantenga MS. Acute effects of capsaicin on energy expenditure and fat oxidation in negative energy balance. PLoS One. 2013 Jul 2;8(7):e67786. doi: 10.1371/journal.pone.0067786. Print 2013. · Astrup A, Toubro S, Cannon S, Hein P, Breum L, Madsen J. Caffeine: a double-blind, placebo-controlled study of its thermogenic, metabolic, and cardiovascular effects in healthy volunteers. Am J Clin Nutr. 1990 May;51(5):759-67.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.