Ten „informacyjny szum” wymaga pewnej systematyzacji, stąd też postaram się w niniejszym artykule rozstrzygnąć, czy faktycznie stosowanie hormonalnej antykoncepcji odpowiedzialny jest za nadmiar tkanki tłuszczowej u kobiet.
Jak powszechnie wiadomo zazwyczaj nadwaga i otyłość wynikają z nadmiaru spożywanych kalorii względem wydatkowanej energii. Innymi słowy, problem nadmiernej masy ciała wynika przede wszystkim z naszego trybu życia.
Owszem – w regulacji gospodarki energetycznej ustroju udział biorą rozmaite hormony, ale najczęściej to zła dieta i niska aktywność fizyczna oraz nabyta nadwaga przyczyniają się do zaburzeń hormonalnych, a nie na odwrót. Sytuacja jednak wydaje się zmieniać, gdy podajemy hormony z zewnątrz, w postaci farmaceutyków, co ma miejsce choćby przy stosowaniu popularnych metod antykoncepcji.
Wydaje się więc logicznym, że takowa ingerencja w układ hormonalny musi mieć swoje konsekwencje. Ponieważ zwiększenie poziomu estrogenu powiązane jest z przyrostem masy ciała naturalną konsekwencją stosowania tabletek antykoncepcyjnych go zawierających wydaje się więc tycie.
Faktycznie przyrost masy ciała był obserwowany w przypadku preparatów starej generacji i nieraz był on całkiem spory (2kg już w pierwszym miesiącu), a choć pojawiały się wyniki badań, które nie potwierdzały tej zależności, to najczęściej spowodowane one były regularnie występującymi wymiotami u kobiet rozpoczynających stosowanie tych preparatów.
Badania przeprowadzone w ostatnich latach z udziałem kobiet z prawidłową masą ciała i z zastosowaniem nowoczesnych farmaceutyków nie potwierdzają jednak opinii, zgodnie z którą stosowanie hormonalnej antykoncepcji powoduje przyrost tkanki tłuszczowej czy zmianę jej lokalizacji. Wyjątkiem są obserwacje poczynione na kobietach o bardzo wysokim stopniu wytrenowania, borykających się z zaburzeniami cyklu miesiączkowego spowodowanego wysiłkiem fizycznym, stresem, dietą. W ich wypadku stosowanie hormonalnej antykoncepcji wiązało się zazwyczaj ze wzrostem poziomu tkanki tłuszczowej.
W przypadku kobiet o niskiej lub umiarkowanej aktywności fizycznej jednak trudno doszukać się powiązania pomiędzy stosowaniem pigułek antykoncepcyjnych i nadmierną masą ciała. Istnieje jednak pewien warunek: preparat antykoncepcyjny musi być dobrze dobrany. Odnosząc się do naturalnego poziomu hormonów płciowych u kobiet można dokonać podziału na typ gestagenny (wysoka aktywność progesteronu) i typ estrogenny (wysoka aktywność estrogenu). Rozpoznania dokonuje lekarz ginekolog i na podstawie poczynionych obserwacji i badań zaleca odpowiedni typ preparatu antykoncepcyjnego. Jest to niezwykle ważne nie tylko z resztą kontekście problemów z masą ciała.
Wnioski: wg dostępnej literatury preparaty antykoncepcyjne najnowszej generacji u kobiet zdrowych nie powinny przyczyniać się do zwiększenia całkowitej masy ciała i poziomu tkanki tłuszczowej ani też powodować zmian w jej lokalizacji. Wygląda więc na to, iż przyczyny problemów z „wagą” szukać należy w diecie i niskiej aktywności fizycznej.
