Teoretycznie istnieje przynajmniej kilkanaście substancji będących składnikami suplementów diety, których przyjmowanie drogą pokarmową powinno w sposób bezpieczny i skuteczny zwiększać produkcję testosteronu. W praktyce jednak zdecydowana większość tych związków nie wykazuje przypisywanego im działania. Przez pewien czas trochę zapomnianym, a od niedawna coraz częściej dodawanym składnikiem preparatów mających podnosić produkcję androgenów jest bor. Warto się przyjrzeć bliżej temu pierwiastkowi i spróbować odpowiedzieć na pytanie, czy faktycznie można nazwać go „boosterem testosteronu”.
Bor – co to takiego?
Bor jest pierwiastkiem należącym do grupy mikroelementów. Jego biologiczna rola nie jest w pełni poznana, ale istnieją dowody na to, iż pełni istotną rolę w regulacji gospodarki wapniowej i w procesie mineralizacji kości. Jego niedobór sprzyja procesom degeneracyjnym w obrębie aparatu ruchu. Dodatkowo bor jest też aktywatorem wielu enzymów regulujących przebieg procesów metabolicznych w ustroju.
Naturalnym źródłem boru są:
owoce cytrusowe,
winogrona,
warzywa strączkowe,
awokado,
jabłka,
brzoskwinie,
przyprawy takie jak cynamon.
Bor a testosteron i estradiol u mężczyzn
Bor jest składnikiem wielu suplementów diety mających (rzekomo) podnosić poziom testosteronu. Czy pomysł, by dodawać ten pierwiastek do składów tychże środków, ma jakieś uzasadnienie? Otóż okazuje się, że są pewne, drobne przesłanki, by zakładać, że bor faktycznie może wpływać na poziom hormonów płciowych. W jednym z badań przeprowadzonych przez zespół irańskich naukowców ze Sport Physiology Research Center University of Medical Sciences, zaobserwowano, iż przyjmowanie 10 mg boru przez zdrowych mężczyzn co prawda nie powoduje wzrostu całkowitego testosteronu, ale skutkuje niewielkim spadkiem poziomu estrogenów i zwiększeniem ilości wolnego testosteronu (prawdopodobnie efekt wynikał po części ze zmniejszenia poziomu globuliny wiążącej hormony płciowe). Niestety w studium wzięło udział jedynie ośmiu ochotników, a pozytywny efekt zanotowano u sześciu... Niemniej skutek godny odnotowania.
Bor a hormony płciowe u kobiet
Co ciekawe, suplementacja borem (w dawce 3 mg na dobę) okazała się także skuteczna w przypadku kobiet. W badaniu przeprowadzonym przez ekspertów z United States Department of Agriculture Grand Forks Human Nutrition Research Center, zaobserwowano, iż wspomniany pierwiastek podawany drogą pokarmową doprowadził do wzrostu i poziomu testosteronu i estradiolu. Znowuż jednak badanie nie było zbyt liczne (13 uczestniczek – i to po menopauzie), a efekt zanotowany został jedynie u kobiet z niskim poziomem magnezu. Tym niemniej jednak jest to kolejna (bardzo słaba niestety) przesłanka, by uznać bor za potencjalnie obiecujący w kwestii wpływu na aktywność hormonów płciowych.
Zasadnicze pytanie
Chociaż powyższe dane napawają pewnym optymizmem, to warto sobie zadać pytanie czy na ich podstawie można uznać, iż suplementacja wspomnianym pierwiastkiem może w sposób istoty wpłynąć na poziom testosteronu u sportowców i osób aktywnych fizycznie? Wydaje się to mało prawdopodobne. Jeszcze mniej realny jest wpływ boru na rozwój formy sportowej. Skądinąd – również i te parametry zostały zbadane. Do jakich wniosków skłania dostępna literatura?
Suplementacja borem u sportowców
W trwającym 7 tygodni eksperymencie z udziałem 19 młodych kulturystów (20–27 lat), amerykańscy badacze z NASA, Johnson Space Center, postanowili ocenić, czy suplementacja borem wpływa na poziom testosteronu oraz – na rozwój masy mięśniowej i siły. W ramach próby uczestnicy otrzymywali 2–5 mg boru na dobę lub placebo. Co się okazało? Niestety nie zanotowano różnic pomiędzy grupami w przypadku żadnego z wymienionych parametrów. Tak więc przyjmowanie boru okazało się zupełnie nieproduktywne.
Podsumowanie
Bor jest pierwiastkiem, który teoretycznie posiada kilka ciekawych właściwości, ale w praktyce uznać należy za mało realne, iż przyjmowanie go w formie suplementu niesie za sobą jakieś istotne korzyści w kwestii zwiększenia wydzielania testosteronu u młodych, zdrowych i aktywnych fizycznie osób. Istnieją pewne przesłanki, by uważać, iż pierwiastek ten może zwiększać ilość wolnego testosteronu, niemniej raczej nie są to zmiany istotne na tyle, by były odczuwalne.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
