Co warto wiedzieć o napojach izotonicznych?

Wysiłek fizyczny a utrata płynów

Wysiłek fizyczny wiąże się nie tylko z nasiloną utratą energii, ale także – płynów i elektrolitów. Badania pokazują, że już stosunkowo niewielkie odwodnienie organizmu prowadzić może do zmniejszenia zdolności wysiłkowych, kiedy natomiast ulegnie ono pogłębieniu, może dojść do zagrożenia zdrowia i życia. Napoje izotoniczne stworzone zostały po to by w sposób optymalny uzupełniać utracone płyny i elektrolity, a także dostarczyć pewnej dawki energii.

Czym jest napój izotoniczny?

Napojem izotonicznym nazywamy taki, którego osmoloalność (liczba moli substancji czynnych osmotycznie) jest zbliżona do osmolalności płynów ustrojowych. Dzięki tej właściwości napój nawadnia szybko i efektywnie, nie zalega w żołądku i wchłaniany jest w tempie optymalnym z przewodu pokarmowego. Napoje izotoniczne zawierają zarówno wodę, jak i tracone wraz z potem elektrolity, przede wszystkim sód (46 mg/100 ml do 115 mg/100 ml). Są również źródłem glukozy (około 4 – 6%) stanowiącej szybkie źródło energii. Niekiedy dostarczają także innych cukrów takich jak fruktoza i maltodekstryny.

Komu polecane są napoje izotoniczne?

Jak łatwo się domyślić napoje izotoniczne rekomendowane są osobom obciążonym dużym wysiłkiem fizycznym, przede wszystkim – ciężko trenującym sportowcom. Szczególnie w przypadku długotrwałych wysiłków trwających dwie godziny i więcej odpowiedni nawodnienie organizmu staje się niekwestionowanym priorytetem i wtedy właśnie napoje izotoniczne pokazują swoje zalety. Tak więc przede wszystkim sportowcy dyscyplin wytrzymałościowych, długodystansowych powinni na stałe włączyć tego typu środki do swojego zestawu wspomagania wysiłku. W przypadku treningów krótszych, zwłaszcza takich, których czas trwania nie przekracza godziny spożywanie izotoników nie niesie za sobą jakiś namacalnych korzyści.

Kto nie powinien stosować napojów izotonicznych?

Napoje izotoniczne nie nadają się specjalnie dla osób trenujących rekreacyjnie, a już zwłaszcza – odchudzających się. Jak już przed chwilą wspomniałem, napoje izotoniczne są źródłem nie tylko wody i elektrolitów, ale także cukrów takich jak glukoza i fruktoza. Ich kaloryczność nie jest co prawda wysoka, gdyż mieści się w przedziale od 8 kcal/100 ml do 35 kcal/100 ml, ale opijanie się nimi przed i w trakcie wysiłku może niekiedy nieść za sobą pewne negatywne konsekwencje utrudniające redukcję nadprogramowych kilogramów.

Jeśli trenujemy w celu pozbycia się nadmiaru tkanki tłuszczowej, to powinno nam zależeć na maksymalnej intensyfikacji spalania tłuszczu zapasowego. Jeśli jednak zapewnimy organizmowi w tym czasie stały dopływ glukozy, to siłą rzeczy udział kwasów tłuszczowych w procesach metabolicznych będzie mniejszy. W skrajnych przypadkach może dojść do tego, że wydatek energetyczny związany z przeprowadzonym treningiem zostanie na bieżąco pokryty właśnie przez kalorie pochodzące z izotonicznego napoju. Wysiłek będzie więc po prostu jałowy.

Podsumowanie

Napoje izotoniczne stanowić mogą ważny element wspomagania wysiłku, ich stosowanie zasadne jest jednak w przypadku dłuższych treningów trwających ponad 2 godziny oraz startów w konkurencjach wytrzymałościowych, długodystansowych. Popijanie izotoników przez osoby trenujące rekreacyjnie w celu redukcji tkanki tłuszczowej może okazać się przysłowiowym strzałem w kolano, gdyż zawarte w nich cukry zmniejszają wykorzystanie kwasów tłuszczowych w procesach energetycznych.