Skaleczenia, otarcia, rany
Przede wszystkim najpierw należy ocenić, jak poważne jest obrażenie. Pomoże nam w tym oszacowanie głębokości rany, stopień jej zanieczyszczenia (sterylność), oraz położenie i wielkość.
Najbardziej powierzchowne są otarcia, gdyż uszkodzony jest tylko naskórek. Do ich oczyszczenia wystarczy dokładne umycie pod chłodną, bieżącą wodą lub zdezynfekowanie wodą utlenioną. Nie należy pocierać miejsca urazu np. wacikami, gdyż istnieje ryzyko, że jego włókna osadzą się na rance.
Jeżeli uszkodzenie ciała jest niewielkie, to na oczyszczone uprzednio miejsce przyklejamy plaster opatrunkowy, który uchroni przed zanieczyszczeniami z zewnątrz, a jednocześnie będzie przepuszczał powietrze nieuciskając rany. Opatrunek należy zmieniać tylko wtedy, gdy jest taka potrzeba. Zbyt częste odrywanie, czy też zrywanie strupków, znacznie opóźnia gojenie.
Gdy rana okazuje się większa, skóra została głęboko rozcięta i dość mocno krwawi, trzeba ją oczyścić, a ewentualne niewielkie zanieczyszczenia (odłamki, kamyczki, źdźbła trawy) należy usunąć sterylną pęsetą.
Kiedy ustanie krwawienie powinno się nałożyć jałowy opatrunek i przykleić go plastrem w taki sposób, by zbliżyć do siebie krańce rany.
Jeśli istnieje problem z zatamowaniem upływu krwi lub też rana jest rozległa i głęboka, to udaj się do lekarza aby ocenił, czy nie zaistniała konieczność zszywania. W takim wypadku również jej oczyszczenie zostawmy specjaliście.
Gdy uraz jest poważny, rana została zakażona, a ostatnie szczepienie przeciwko tężcowi miało miejsce więcej niż 10 lat temu, to konieczna będzie dawka uzupełniająca szczepionki antytężcowej.
Uszkodzenia żył tętniczych
Jeżeli doszło do uszkodzenia (przebicia, przecięcia) żył tętniczych, to uszkodzoną kończynę należy unieść do góry i mocno uciskać przez około 5 minut, by zatamować krwawienie. Absolutnie powinno się unikać kontaktu z krwią i nie dotykać krwawiącego miejsca palcami.
Jeśli mamy do czynienia z poważniejszym przypadkiem, to należy wykorzystać opatrunek uciskowy, który umieszcza się powyżej krwawięcej rany, co zahamuje krwotok. Ostatecznością jest założenie opaski uciskowej.
Do zatamowania krwawienia oraz wykonania opatrunku uciskowego nie należy używać waty/wacików/chusteczek, gdyż ciężko je będzie usunąć i oczyścić ranę. Najlepszym materiałem będzie jałowa gaza.
Gdy w ranie znajduje się jakieś ciało obce, np. szkło czy też nóż, to powinno się go usuwać, gdyż pełni ono funkcję blokady tamującej wyciekanie krwi.
Po udzieleniu pierwszej pomocy należy bezzwłocznie udać się do lekarza bądź też wezwać fachową pomoc medyczną.
