Bieg z przeszkodami wywodzi się właśnie z przełajów. Co ciekawe, wojskowe biegi na orientację (z wykorzystaniem mapy i busoli, warianty obejmują także bieg na azymut – gdzie posługujemy się tylko kompasem oraz zliczaniem długości biegu np. parokrokami) oraz słynny bieg katorżnika są pokrewnymi do przełaju dyscyplinami.
Nie bez powodu w biegu katorżnika żołnierze służby czynnej płacą o wiele niższe wpisowe. Wytrenowany biegacz, orientujący się w terenie – to o wiele lepszy żołnierz. Dodatkowo tolerancja długotrwałego wysiłku, a najlepiej z obciążeniem (w postaci plecaka, broni) podwyższa tylko wartość takiej osoby. W wielu formach selekcji w formacjach na całym świecie orientacja w terenie szybkość podejmowania decyzji i żelazna kondycja decydują o jej zaliczeniu bądź nie. Przełaj jest do tego świetnym przygotowaniem.
Z oczywistych względów – przed rozpoczęciem biegania przełajowego należy wykształcić odpowiednią kondycję (wydolność) biegając w bardziej konwencjonalnych warunkach (bieganie w terenie stawia o wiele wyższe wymagania kondycyjne – różnice wysokości, przeszkody terenowe itd.). Po uzyskaniu odpowiedniego stopnia wytrenowania można zacząć eksperymenty z przełajem. Biegi przełajowe jako konkurencja są niejednolite – zdarza się, że są rozgrywane na dystansie 1-2 km (młodzież szkolna), 6-8 km lub większym.
Przełaj stawia wyższe wymagania pod względem bezpieczeństwa – odniesienie kontuzji w środku lasu może wystawiać nas na duże ryzyko (wzrasta ono jeszcze w terenie bagnistym, podmokłym, w górach...) Zawsze, przy długotrwałym wysiłku warto zaopatrzyć się w szybko przyswajalne węglowodany (najtańsza forma to popularne, dostępne w sklepach z suplementami carbo) oraz odpowiednie zapasy wody (im wyższa temperatura otoczenia – tym więcej wody należy zapewnić na każdą godzinę wysiłku).
Najlepiej też zabezpieczyć się posiadaniem telefonu komórkowego (najlepiej z odbiornikiem GPS oraz odpowiednim źródłem energii), dla nieznanego terenu także tradycyjną mapą i kompasem (sprzęt ten będzie bezużyteczny – jeśli nie posiadamy sporej wiedzy na temat orientowania mapy, posługiwania się kompasem, odbiornikami GPS itd.) Praktycznym uzupełnieniem będzie preparat przeciwko komarom, w miarę możliwości zabieramy termo-aktywne ubrania z długim rękawem i długie spodnie (na wypadek zmiany pogody lub konieczności ogrzania się).
W przypadku treningu w warunkach jesienno-zimowych – należy zadbać o odpowiednie ubranie warstwowe (najlepiej termo-aktywne). Przy ujemnych temperaturach dbamy o dodatkowe osłonięcie głowy, uszu. Jeśli zaprzestajemy wysiłku – należy cieplej się ubrać, schować w miarę możliwości w miejscu osłoniętym od wiatru. Kontuzje najczęściej odnoszone są w miarę wzrostu zmęczenia – pod koniec treningu musimy najbardziej uważać.
Jak widać bieganie przełajowe stawia o wiele wyższe wymagania niż tradycyjne formy sportów biegowych. Osoby bardziej ambitne i doświadczeni biegacze z pewnością docenią uroki tego sportu. Ze względu na wyższe ryzyko warto zapewnić sobie odpowiedni sprzęt (opisany w artykule) i dodatkowo towarzystwo. Im większa liczba osób – tym wyższe bezpieczeństwo.
