Sprzężony kwas linolowy zwany też CLA (z ang. conjugated linoleic acid), to organiczny związek chemiczny należący do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 6. Chociaż związek ten znany jest głownie jako składnik suplementów wspomagających odchudzanie to w rzeczywistości obecny jest również w pokarmach przez nas spożywanych, jego naturalnym źródłem jest m.in. tłuszcz mleczny i mięso wołowe.
CLA w ostatnich latach reklamowany jest jako „tłuszcz, który odchudza”, a na rynku suplementów diety znaleźć można niezliczoną ilość preparatów zawierających tek kwas tłuszczowy. Sięgają po niego zarówno osoby nieaktywne fizycznie, wierzące w „magiczną moc kapsułek”, jak i sportowcy amatorzy i wysoko kwalifikowani zawodnicy, oczekujący pozytywnego wpływu suplementacji na proces redukcji tkanki tłuszczowej. Dodatkowo CLA bywa też przedstawiany jako związek, który „chroni przed przyrostem tłuszczu zapasowego” w stanie nadwyżki energetycznej. Można też natknąć się na wzmianki o pewnych prozdrowotnych właściwościach tego kwasu tłuszczowego, obejmujących pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową i glukozową.
Niestety póki co, dowody na odchudzające działanie CLA są raczej bardzo skromne i oparte są głównie na wynikach eksperymentów prowadzonych na zwierzętach. Badania z udziałem ludzi, w których wykazano taki efekt są raczej jednostkowe, charakteryzują się metodologią pozostawiającą sporo do życzenia (mała próba, niedokładny sposób oceny składu ciała), a i tak uzyskiwane w nich wyniki ledwo osiągają próg istotności statystycznej.
W zasadzie jedyne godne uwagi badanie mogące wskazywać na ciekawy potencjał odchudzający CLA to to, do którego link zamieszczony jest poniżej:
W badaniu trwającym pół roku wzięło udział 40 zdrowych osób z nadmierną masą ciała. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy: pierwsza otrzymywała CLA (3,2g), a droga placebo. Finalnie grupa interwencyjna straciła o 1kg tłuszczu zapasowego więcej niż grupa kontrolna. Może i końcowy efekt nie jest powalający, ale godny odnotowania. Warto jednak wiedzieć, że chcąc ocenić potencjał jakiejś substancji i jej wpływ na ludzki organizm trzeba niekiedy wykonać większą ilość prób niż jedna.
Tymczasem zaobserwowany powyżej wynik nie znalazł potwierdzenia w innych próbach, które – co istotne – można uznać za bardziej wiarygodne choćby z tego powodu, że:
Przykładem badania, w przypadku którego suplementacja sprzężonymi dienami kwasu linolowego nie przyniosła żadnych pozytywnych skutków w obrębie zmian w masie i składzie ciała jest poniższe studium:
W tym badaniu wzięły udział 122 osoby, które zostały podzielone na dwie grupy (placebo i CLA w dawce 3,4g na dobę). Próba trwała rok, a po tym czasie nie zanotowano zmian pomiędzy efektami w zakresie zmian w masie i składzie ciała pomiędzy grupą interwencyjną a grupą kontrolną.
Dla odmiany są też jeszcze bardziej liczne badania, gdzie efekty notowane przy zastosowaniu suplementu zawierającego CLA były co najmniej zadowalające:
Poszukując „dowodów naukowych” zawsze warto pamiętać, że wyższą wartość od pojedynczych eksperymentów mają przeglądy systematyczne dostępnych wyników badań, czyli prace oparte na analizie kilku, kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu różnych studiów badawczych. Odnotować należy fakt, iż w przypadku CLA dysponujemy takimi publikacjami, gdzie autorzy oparli swoje wnioski na skrupulatnej analizie wyników wielu prób z użyciem omawianej tutaj substancji. No i niestety wnioski nie okazały się zbyt optymistyczne. Okazało się bowiem, że CLA nie tylko nie wspiera leczenia otyłości i nie wspomaga pracy nad sylwetką, ale ma też pewne wady, które odbijają się na ogólnie pojętym zdrowiu metabolicznym.
Niestety wiele wskazuje na to, że CLA nie tylko nie musi wspierać pracy nad sylwetka, ale także - wcale nie jest tak przyjazne dla naszego zdrowia jak głoszą kolorowe slogany. Norwescy badacze: dr Haugen i dr Alexander już w roku 2004 przeanalizowali dostępną literaturę (opartą na wynikach randomizowanych badań klinicznych z użyciem placebo), dotyczącą wpływu suplementacji CLA na masę i skład ciała i na ogólnie pojęte zdrowie. We wnioskach badacze uznali, że nie tylko brakuje dowodów na to, że CLA wspomaga odchudzanie, ale zwrócili też uwagę na fakt, iż związek ten może negatywnie wpływać na gospodarkę lipidową oraz na wrażliwość insulinową!
Abstrakt cytowanej pracy dostępny jest poniżej:
Oryginalny tekst niestety dostępny jest tylko w jeżyku norweskim:
Zacytowana powyżej praca nie jest jedyną stanowiącą przegląd literatury, która krytycznie ocenia zasadność stosowania CLA w ramach wspomagania odchudzania i nie jedyna, która wskazuje na potencjalne zagrożenia wynikające z suplementacji, co pokazuje poniższy przykład:
Negatywny wpływ suplementacji CLA na funkcje śródbłonka także doczekał się osobnego opracowania, abstrakt z pracy badawczej dostępny jest po kliknięciu w poniższy link:
Najbardziej wyraźny jest jednak wpływ suplementacji sprzężonymi dienami kwasu linolowego na lipidogram, zwłaszcza na poziom triglicerydów. Taki efekt zanotowany został w kilku różnych badaniach, zarejestrował go także autor niniejszego artykułu w swojej pracy zawodowej.
Zacytowane powyżej publikacje na dziś dzień mogą wydawać się dość wiekowe, mają bowiem około 10 lat – przez taki okres czasu w nauce wydarzyć może się wiele. Należy jednak zwrócić uwagę, że w kwestii weryfikacji wpływu suplementacji CLA na masę i skład ciała jak i również – na zdrowie, tak naprawdę dużo się nie zmieniło. W bardziej aktualnych pracach nadal zwraca się uwagę na to, że są przesłanki by uważać, że CLA posiada pewien potencjał odchudzający, ale też zwraca się uwagę, że wyniki badań nie są jednoznaczne w tej materii oraz – że istnieją przesłanki by uważać, że wspomniany kwas tłuszczowy może wpływać negatywnie na gospodarkę lipidową, wrażliwość insulinową, funkcje śródbłonka.
Takowe wnioski pojawiają się m.in. w tej pracy:
Jako ciekawostkę warto też doczytać treść poniższego opracowania, w którym autorzy odnoszą się do kwestii rozbieżności w wynikach badań z zastosowaniem CLA:
Rozbieżności w wynikach badań oraz brak konsensusu w kwestii wpływu suplementacji CLA na zdrowie i na sylwetkę są oczywiście deprymujące, ale same w sobie mogą stanowić również pewną przesłankę do wyciągnięcia finalnych wniosków. Otóż z pewnością nie można mówić, że pozytywny wpływ stosowania CLA na masę i skład ciała został udowodniony. Niestety jest to związek o wątpliwej skuteczności. Podobnie nie można też jednoznacznie stwierdzić, że stosowanie CLA jest korzystne dla zdrowia, mało tego – nie można nawet uznać, że jest w pełni bezpieczne. Istnieją bowiem przesłanki by sądzić, że przynajmniej w niektórych wypadkach suplementacja CLA może powodować choćby wzrost poziomu triglicerydów i LDL-u oraz spadek HDL-u, a także obniżenie wrażliwości na insulinę. Osoby poszukujące pewnych i bezpiecznych sposobów na walkę z nadmiarem tkanki tłuszczowej powinny dobrze się zastanowić, czy CLA to aby na pewno środek, którego poszukują.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
Jeśli nie zauważyłeś, probiotyki są gorącym tematem wśród społeczności dbającej o zdrowie. Te przyjazne...
Jeśli szukasz treningów, które pomogą Ci spalić kalorie, zbudować siłę i zwiększyć energię, prawdopodobnie...
Żelazo to minerał ważny dla zdrowia czerwonych krwinek. Występuje w hemoglobinie i mioglobinie. Do najważniejszych...
