Czy cukier owocowy jest szkodliwy dla wątroby?

Jednym z najbardziej znanych w tym kontekście jest fruktoza - składnik cukru stołowego, sacharozy. Niestety, sacharoza dominuje w składzie licznych produktów, szczególnie tych wysokoprzetworzonych.

Nie twierdzę, iż cukier odpowiada za „całe zło tego świata”, ale jest mierzalnym i charakterystycznym elementem, w sposób zauważalny składa się na całokształt „złej diety” (bogatej w produkty wysokoprzetworzone, tłuszcze trans i nasycone, węglowodany o szybkiej kinetyce, kiepskiej jakości proteiny itd.).

Dlaczego niektórzy naukowcy negują wpływ cukru na zdrowie? Odpowiedź jest prosta: zawsze należy patrzeć, kto skorzysta na tego rodzaju opracowaniach „naukowych”. A są to koncerny, które produkują cukier lub używają go w swoich produktach (czekolady, napoje, batoniki, wyroby cukiernicze itd.).

Cukier wcale nie jest szkodliwy dla zdrowia?!

Wiele przeglądów systematycznych i metaanaliz (np. „Fructose, high-fructose corn syrup, sucrose, and nonalcoholic fatty liver disease or indexes of liver health: a systematic review and meta-analysis”) neguje związek fruktozy z uszkodzeniami wątroby.

Jak to możliwe?

Praca została wsparta finansowo przez nieokreślony „Technical Committee on Carbohydrates of the International Life Sciences Institute North American Branch”, czyli ILSI.

Czym jest ILSI?

ILSI jest to organizacja „non-profit”, która jest finansowana przez:

• największego producenta słodzonych napojów, w tym typu cola (The Coca-Cola Company),
• drugiego największego producenta napojów słodzonych (PepsiCo International),
• największego europejskiego producenta cukru (Südzucker Group),
• jedną z największych firm produkującą żywność w USA, General Mills (wytwarzają masę produktów o udowodnionym negatywnym wpływie na zdrowie człowieka, np. lody, płatki śniadaniowe, pizze, przekąski itd.),
• Nestle, czyli jednego z największych producentów płatków śniadaniowych, deserów i produktów zbożowych, słodyczy (np. marki takie jak: Princessa, KitKat, Lion, Aero, Jojo, Smarties, After Eight) - wiele z tych produktów ma wątpliwy wpływ na zdrowie człowieka,
• odłam Danone, jednej z największych firm produkującej produkty mleczne i pochodzenia roślinnego, np. słodzone jogurty klasyczne i pitne, desery itd. (wiele z nich ma udowodniony negatywny wpływ na zdrowie człowieka),
• Arla Foods, największego producenta produktów mlecznych w Skandynawii, w tym serów, napojów mlecznych (shake’ów, słodzonego mleka, kawy gotowej do spożycia w puszce itd.) - wiele z nich ma udowodniony negatywny wpływ na zdrowie człowieka,
• Premier Foods, brytyjskie przedsiębiorstwo branży spożywczej, zajmujące się produkcją różnego rodzaju artykułów spożywczych, m.in. mąki i chleba, słodyczy oraz przetworów owocowo-warzywnych (marka np. Cadbury), w tym wielu produktów, które w nadmiarze są wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia.

Cukier krzepi

Oczywiście dzięki wsparciu finansowemu naukowcy „bezinteresownie” wykazali, iż „cukier krzepi” i „że to samo zdrowie”, a podejrzewanie fruktozy o wpływ na wątrobę jest bezpodstawny! Jest to znany sposób na prowadzenie wojny informacyjnej - przekupieni naukowcy utwierdzają w tym przekonaniu  społeczeństwo i pogłębiają chaos informacyjny.

Przecież większość ludzi nie jest w stanie ocenić jakości badań naukowych, a tym bardziej wyciągnąć wniosków odnośnie roli „wsparcia finansowego” dla wyników metaanaliz czy przeglądów systematycznych.

Czy fruktoza jest szkodliwa dla wątroby?

Tymczasem dowody płynące z niezależnych badań są miażdżące: 99% fruktozy jest metabolizowane przez wątrobę (całkiem inaczej niż w przypadku glukozy) => fruktoza może powodować stłuszczenie wątroby.

Nazywa się to często niealkoholowym stłuszczeniem wątroby (NAFLD). Oczywiście, konsumpcja fruktozy nie jest jedyną przyczyną tego zjawiska, ale istnieją bardzo silne przesłanki, by ją obwiniać.

NAFLD na różnych etapach występuje u około 30% dorosłych i u około 20% populacji w USA. Naukowcy sądzą, że przyczyną niealkoholowego stłuszczenia wątroby jest obżeranie się, nadmierna podaż tłuszczów i węglowodanów, w tym fruktozy.

Badanie naukowe dotyczące fruktozy

W jednym z badań naukowcy postawili hipotezę, że zwiększone spożycie fruktozy przyczynia się do rozwoju NAFLD. Pobierano próbki wątroby od ludzi zdrowych i z NAFLD, porównano ich nawyki żywieniowe oraz stan wątroby.

Wyniki:

• osoby mające niealkoholowe stłuszczenie wątroby, spożywały 2-3-krotnie więcej fruktozy w porównaniu do grupy kontrolnej (co za „przypadek”?!). Grupa z NAFLD dostarczała 365 kcal z fruktozy dziennie, osoby zdrowe dostarczały średnio 170 kcal,
• osoby mające niealkoholowe stłuszczenie cechowała wysoka ekspresja w wątrobie, enzymu związanego z metabolizmem fruktozy (fruktokinazy),
• osoby mające niealkoholowe stłuszczenie cechowała wysoka ekspresja syntazy kwasów tłuszczowych, ważnego enzymu dla odkładania tłuszczów (może to tłumaczyć stłuszczenie wątroby),
• w liniach komórkowych fruktoza powodowała wzrost aktywności fruktokinazy w sposób zależny od dawki, czyli im kto spożywa więcej fruktozy, tym bardziej nasila się jej metabolizm wątrobowy. Wątroba fruktokinaza => fruktozo-1-fosforan => gliceroloaldehydo-3-fosforan => glikoliza (przekształcenia glukozy) lub glukoneogeneza (wytwarzanie glukozy z różnych związków, np. mleczanów, glicerolu itd.).

Wniosek?

Patogenny mechanizm rozwoju NAFLD może być związany z nadmiernym spożyciem fruktozy w diecie.

Komentarz do badania

Naukowcy którzy twierdzą inaczej, bardzo często mają w tym określony interes finansowy. To nie znaczy, że umiarkowana podaż owoców czy słodyczy zniszczy wątrobę. Dla sportowców fruktoza jest groźna dopiero w dużych dawkach (np. powyżej kilkudziesięciu gramów dziennie).

Po treningu fruktoza może być szybko wykorzystana np. do uzupełniania glikogenu wątrobowego, czyli przyczynia się do odnowy powysiłkowej. Zupełnie inaczej dzieje się jednak u osób nieaktywnych fizycznie, które objadają się słodyczami i regularnie sięgają po słodzone napoje.