Echinacea – prawie jak EPO

Czym jest erytropoetyna?

Erytropoetyna (w skrócie EPO) jest hormonem peptydowym, którego podstawowa funkcja biologiczna sprowadza się do inicjowania i stymulowania różnych etapów erytropoezy, czego finalnym skutkiem jest zwiększenie ilości czerwonych krwinek. Hormon ten produkowany jest w wątrobie i nerkach. Prawidłowe jej stężenie u ludzi wynosi 6–32 µg/ml. Rytm dobowego wydzielania tego hormonu osiąga szczytowe wartości w nocy, a najniższe – w godzinach porannych. Erytropoetyna jako lek podawana jest w przypadku niewydolności nerek oraz w niektórych chorobach onkologicznych.

Co daje stosowanie EPO we wspomaganiu wysiłku?

W dopingu sportowym EPO stosowane jest przez przedstawicieli dyscyplin wytrzymałościowych takich jak kolarstwo, gdyż doprowadza do wyraźnej poprawy zdolności wysiłkowych. Efekt ten, jak można się domyślić, związany jest przede wszystkim z lepszym transportem tlenu. Warto dodać także, iż dostępne wyniki badań naukowych wskazują także, iż hormon ten oddziałuje bezpośrednio na układ nerwowy i wyraźnie zwiększa motywację do działania i podejmowania wyzwań oraz kontynuacji wysiłku. Tak więc „dopingujące” działanie EPO jest wielopoziomowe, co czyni ten hormon jeszcze bardziej atrakcyjnym dla sportowców.

Echineacea purpurea i EPO

Podwójnie zaślepione badanie przeprowadzone przez amerykańskich naukowców [Whitehead i wsp.] na dwudziestu czterech młodych sportowcach wykazały, że podawanie raz dziennie wysokiej dawki preparatu zawierającego 8 g wyciągu z jeżówki purpurowej doprowadza do wyraźnego wzrostu produkcji erytropoetyny! Jest to bez wątpienia informacja cenna dla wszystkich osób szukających legalnych i bezpiecznych sposobów na zwiększenie procesu erytropoezy. Na stronach internetowych poświęconych wspomaganiu wysiłku dość często przytaczane są wyniki tego badania, a ich omawianiu towarzyszy zazwyczaj entuzjazm.

Zła wiadomość jest taka, że…

Niestety autorzy wyżej przytoczonego badania nie zaobserwowali istotnego wpływu suplementacji wyciągiem z jeżówki na poziom czerwonych krwinek, (podobnie też nie zanotowano zmian w poziomie hemoglobiny i hematokrytu). Nie jest to dobra wiadomość w kontekście poprawy zdolności wysiłkowych. W późniejszych badaniach próbowano ocenić wpływ suplementacji jeżówką purpurową na wydolność fizyczną, ale uzyskane wyniki uznać należy za sprzeczne.

Opublikowane niedawno wyniki badań przeprowadzone przez zespół naukowców z Georgia State University [Baumann i wsp.] wykazały, że przyjmowanie wysokich dawek wyciągu z Echineacea purpurea przez sportowców długodystansowych nie niesie za sobą istotnych korzyści. Z kolei eksperyment przeprowadzony rok wcześniej przez grupę naukowców z Arkansas State University [Whitehead i wsp.], wykazał, że suplementacja jeżówką poprawia wydolność fizyczną. Temat jest więc ciągle otwarty i wymaga głębszego zbadania.

Podsumowanie

Badania naukowe wskazują, że suplementacja jeżówką purpurową może doprowadzać do wzrostu produkcji erytropoetyny. Na dzień dzisiejszy brakuje jednak przekonujących dowodów na to, że fakt ten przekłada się w sposób istotny na poprawę zdolności wysiłkowych. Wszystko to sprawia, że tworzenie teorii na temat „dopingujących” właściwości Echineacea purpurea stanowi póki co jeszcze jedynie spekulację i nie ma znamion faktu. Oczywiście zaobserwowany w badaniu efekt uznać należy za budujący, warto mimo to z formułowaniem kategorycznych sądów poczekać na szerzej zakrojone eksperymenty, weryfikujące definitywnie możliwość zastosowania jeżówki purpurowej we wspomaganiu wysiłku.